Theo tờ “Thương báo” của Hồng Kông, hai nước Trung Quốc và Nhật Bản đã khai mạc kỳ họp của Ủy ban trên tại thành phố Nagasaki của Nhật để nghiên cứu, thảo luận các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương.

Tại cuộc họp, ông Đường Gia Triền thay mặt đoàn đại biểu Trung Quốc có bài diễn văn quan trọng. Trong đó, ông đã đưa ra những bình luận liên quan đến các  chuyến thăm đền Yasukuni của lãnh đạo Nhật Bản cũng như các hoạt động phi pháp trên biển của Nhật Bản trong việc quốc hữu hóa quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

“Quan hệ Trung-Nhật hiện đang có những bước đi sai lầm và tồn tại nhiều bất đồng, hai nước đang đứng trước những nguy cơ lớn nhất kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao”, ông Đường Gia Triền nói.

Ông Đường cũng cho biết chuyến đi lần này của ông mang theo ước vọng cháy bỏng cải thiện quan hệ song phương và điểm mấu chốt là hai bên không ngừng nỗ lực.    

“Nhiệm vụ cấp bách của Trung Quốc hiện nay là giải quyết thỏa đáng vấn đề lịch sử cũng như vấn đề đảo Điếu Ngư/Senkaku”, ông nói, đồng thời cho biết vấn đề lịch sử có liên quan đến tình cảm của hơn 1,3 tỷ dân Trung Quốc.

“Trung Quốc phản đối chuyến thăm đền Yasukuni của lãnh đạo Nhật Bản vì đây là ngôi đền thờ tội phạm chiến tranh loại A, những người trực tiếp lên kế hoạch và chỉ huy cuộc chiến tranh xâm lược. Đền Yasukuni thể hiện quan niệm lịch sử sai lầm”, ông Đường Gia Triền nói.

Theo ông Đường, đây là sự tôn nghiêm dân tộc có liên quan đến các quốc gia bị hại ở châu Á… Nó không phải vì Trung Quốc và Hàn Quốc không buông tha lịch sử, mà là bản thân Nhật Bản không muốn nhìn thẳng vào quá khứ, rũ bỏ gánh nặng lịch sử.

“Hy vọng chính phủ và lãnh đạo Nhật Bản có thể vạch rõ giới hạn với chủ nghĩa phát-xít, lấy lại lòng tin ở các nước láng giềng châu Á”, bài phát biểu của ông Triền có đoạn.    

Ông cũng đề cập đến việc chính phủ Nhật Bản quốc hữu hóa 3 trên 5 đảo ở Điếu Ngư/Senkaku với lời nhắn nhủ rằng “ở bất kỳ quốc gia nào, vấn đề lãnh thổ đều hết sức nhạy cảm, rất dễ tác động đến tâm lý của dân tộc, vì vậy không nên tùy tiện đụng chạm vào vấn đề này”.

Vì vậy, “nếu như mượn vấn đề lãnh thổ để thổi phồng thành uy hiếp từ bên ngoài, thậm chí nói Trung Quốc dùng sức mạnh để thay đổi hiện trạng, tạo ra thế đối lập căng thẳng thì đây là hành động đùa với lửa vô trách nhiệm”, ông Đường Gia Triền nói.

Cựu ủy viên Quốc vụ Trung Quốc tái khẳng định lập trường của Bắc Kinh không nhượng bộ trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ và chủ trương giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng hòa bình. Tuy nhiên, đối chiếu với các hành động thực tế của Trung Quốc, những lời nói của ông Đường Gia Triền xem ra chỉ là những lời rỗng tuếch.

Chuyến công du Nhật Bản 2 ngày của ông Đường Gia Triền với tư cách người đứng đầu phía Trung Quốc trong Uỷ ban Hữu nghị Trung-Nhật diễn ra một tháng sau khi phái đoàn các nhà lập pháp Nhật Bản tổ chức các cuộc gặp với quan chức cấp cao Trung Quốc nhằm kiềm chế căng thẳng gia tăng giữa hai nước.

Đây là cuộc gặp gỡ gặp gỡ đầu tiên của ủy ban này kể từ năm 2012 khi Nhật quốc hữu hoá các đảo tranh chấp với Trung Quốc ở Hoa Đông.

Vũ Anh