Việc dự án bị “vỡ” tiến độ ký kết hợp đồng tín dụng là do những vướng mắc từ phía ngân hàng. Trong báo cáo mới đây về việc thu xếp tín dụng cho dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, một ngân hàng thương mại cổ phần đã đưa ra những điều kiện chưa từng có trong giải quyết cho vay tín dụng.

Ngân hàng trở mặt?

Tại văn bản báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ ngày 22/11/2018 về việc chuẩn bị nội dung làm việc của Thủ tướng với lãnh đạo tỉnh Cao Bằng, phía ngân hàng cho biết đang xem xét cho vay theo phương án hợp vốn, kèm theo các điều kiện và yêu cầu khác..

Theo đó, ngân hàng đồng ý cho vay tín dụng muốn được tăng vốn chủ sở hữu bằng phương án chia tổ tức; trình Ngân hàng Nhà nước đối với các khách hàng vượt tỷ lệ an toàn. Ngoài gia, phía ngân hàng cho biết tổng dư nợ đối với các dự án BT, BOT đã sắp vượt mức giới hạn kiểm soát đối với lĩnh vực này, nên cần hợp vốn với tổ chức tín dụng khác.

Một yêu cầu khác của phía ngân hàng là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cam kết bù đắp nguồn thu đối với tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, trong khi đó hợp đồng BOT đã quy định việc sẽ điều chỉnh PATC khi doanh thu thực tế biến động so với PATC ban đầu.

Cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng đang bị "vỡ" tiến độ thu xếp vốn

Nhà đầu tư dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng cho rằng, đơn vị cung cấp tín dụng đưa ra những vấn đề chưa thể giải quyết ngay, dẫn đến việc bảo đảm tín dụng cho dự án không thuận, nghĩa là dự án chưa thể có nguồn lực để triển khai theo kế hoạch.

Được biết, đối với dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, các Bộ ngành và hai tỉnh Lạng sơn, Cao Bằng, cùng nhà đầu tư đang chuẩn bị các kiến nghị với Thủ tướng tại buổi làm việc với tỉnh Cao Bằng sắp tới.

Theo nhà đầu tư dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, hiện có một ngân hàng khác đang quan tâm tới dự án, hồ sơ sơ pháp lý đã đủ điều kiện triển khai thực hiện. Nếu được mời đồng tài trợ vốn, ngân hàng này sẽ thẩm định, đánh giá tính khả thi, hiệu quả dự án, khả năng trả nợ của khách hàng và xem xét cho vay đối với dự án đúng quy định hiện hành, đảm bảo thời gian hoàn thành hợp đồng tín dụng trong tháng 12/2018.

Vừa vay được vốn đã phát đơn "cầu cứu"

Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận từng lập kỷ lục khi khởi động nhiều lần nhưng không thể triển khai thi công, nguyên nhân cũng là do đơn vị cam kết cung cấp tín dụng bất ngờ tuyên bố không thể một mình “xoay sở” vốn cho dự án.

Để “gỡ” khó, phía ngân hàng kêu gọi đồng tài trợ với nhiều yêu sách về lãi vay để buộc cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải điều chỉnh Thông tư 75 năm 2017 của Bộ Tài chính, cùng đó là yêu cầu đảm bảo vốn chủ sở hữu, rủi ro nhóm khách hàng liên quan.

Sau 5 năm chậm tiến độ, hồi tháng 6, dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận đã ký được hợp đồng tín dụng vay vốn với 4 ngân hàng, khoản vay lên tới 8.126 tỷ đồng. Tuy nhiên, chỉ sau hơn 1 tháng, chủ đầu tư đã gửi văn bản “cầu cứu” lên cơ quan chức năng vì phía ngân hàng “áp” lãi suất cho vay quá cao đối với dự án này, khiến chủ đầu tư thiếu khả năng hoàn vốn.

Ông Phan Anh Dũng - Giám đốc Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận - cho biết: Trần lãi suất vốn vay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ấn định tại dự án là 6,75%/năm, nhưng lãi suất thực tế mà 4 nhà tài trợ vốn đưa ra đàm phán lên tới 10,83%/năm. Sự chênh lệch lãi suất 3,93%/năm này không chỉ khiến dự án không thể hoàn vốn vay, mà nhà đầu tư sẽ mất toàn bộ vốn chủ sở hữu.

Trao đổi với PV Dân trí, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải cho rằng cần tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn vay thương mại đối với dự án đang thực hiện đầu tư. Việc phải bù lỗ lãi suất nhiều năm tron vòng đời dự án sẽ là một "gánh nặng" lớn đối với nhà đầu tư, việc huy động tài chính cho các dự án sẽ rất khó khả thi, tạo thêm rủi ro tài chính đối với cả bên vay và bên cho vay.

Châu Như Quỳnh