Ngô Văn Tuyển, Chuyên gia kinh tế

Trung Quốc tích luỹ được lượng ngoại tệ khủng, còn Mỹ chẳng cần, tiền Mỹ tự in. Thế nhưng nước Mỹ vẫn hùng mạnh, tiền chẳng mất giá. Quy mô GDP của Mỹ có thể bị Trung Quốc vượt qua trong vòng chục năm nữa, nhưng GDP bình quân đầu người cũng như thu nhập bình quân đầu người thì còn lâu Trung Quốc mới đuổi được.

Hàn Quốc và Nhật Bản là hai nước có vốn đầu tư lớn nhất vào Việt Nam với doanh thu hàng hoá dịch vụ của gần 7.500 doanh nghiệp năm 2019 xấp xỉ 150 tỷ USD. Lượng xuất khẩu của riêng Samsung Việt Nam 2019 đã hơn 51 tỷ USD. Nếu GDP và xuất khẩu là quan trọng thì hai nước này cần phải đưa doanh nghiệp về lại chính quốc như tư tưởng MAGA (Make America Great Again) của Tổng thống Mỹ Trump, đưa việc làm về lại cho lao động Mỹ.

Thực tế, việc sản xuất ở quốc gia nào thì trước hết giải quyết được công việc cho lao động của nước ấy, kéo theo cả một chuỗi cung ứng. Ngoài ra, quốc gia có doanh nghiệp thu được các thứ thuế liên quan.

Tuy nhiên, sự giàu có của một quốc gia phụ thuộc thu nhập và tích luỹ của quốc gia đó. Số các doanh nghiệp Hàn Quốc và Nhật Bản đầu tư ở Việt Nam năm 2019 có khoản lãi ròng xấp xỉ 8 tỷ USD (Samsung Thái Nguyên vốn đầu tư chỉ chưa đến 0,1 tỷ USD, thì lợi nhuận chưa phân phối tích luỹ đã ~10 tỷ USD). Tiền doanh nghiệp của họ kiếm được mới làm tăng thu nhập quốc gia của họ.

Việt Nam đang được đánh giá là có dự trữ ngoại tệ và kim loại quý trong dân khá lớn, mà nhiều nhà kinh tế muốn tìm cách để dân tiêu. Nếu người dân bỏ ra tiêu dùng hoặc đầu tư kinh doanh thì mới kích thích nền kinh tế phát triển.

Nhiều năm nay khi nhà đất bỗng đẩy giá lên cao, bao nhiêu dự trữ của dân bỏ ra cũng làm cho kinh tế được tính là khởi sắc. Năm nay bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhiều dự trữ cũng phải bỏ ra chi tiêu, mới giữ được cuộc sống xã hội ổn định. Với quy mô kinh tế còn nhỏ việc nhập tư liệu sản xuất là rất cần thiết.

Vì vậy, dù vẫn phải nhập hàng tiêu dùng, hay vật tư, tư liệu sản xuất thì nhập siêu vẫn có ý nghĩa tích cực.

Việc phân tích nền kinh tế phải dựa vào những phân tích tổng thể và trong từng hoàn cảnh cụ thể thì cách đánh giá là khác nhau. Không thể đơn giản khi xem xét một chỉ tiêu cứ dương là thành tích, âm là không tốt.

Thành tích xuất khẩu tăng vọt quá phụ thuộc vào một công ty như Samsung là không bình thường. Cứ ngỡ là họ mang tiền khủng vào đầu tư, thực tế 9/10 là đều từ lợi nhuận kiếm được cả. Ta ưu đãi rất lớn, chuẩn bị sẵn hạ tầng, điện lo làm ra cho họ dùng, đất thuê như cho không, lãi khủng cũng miễn thuế, giảm thuế thì thu nhập quốc dân làm gì có tích luỹ, đất nước làm sao giàu.