Gần đây trên chợ mạng, nhiều tiểu thương đang rao bán một loại côn trùng có tên là cà cuống. Theo quảng cáo, cà cuống (đà cuống, long sắt) là loại côn trùng họ chân bơi. Trong cơ thể của chúng chứa tinh dầu quý hiếm, thường được dùng để ngâm mắm, làm tăng thêm phần hương vị.

Anh Vũ Quang, một đầu mối chuyên cung cấp cà cuống ở Hà Nội cho biết, trung bình mỗi ngày, nhà anh bán ra thị trường 30 - 50 con.

Theo anh, thị trường cà cuống ở miền Bắc sẽ có 2 tập khách chủ yếu, thứ nhất là các quán ăn, nhà hàng, họ thường mua cà cuống theo cân về để chế biến. Thứ hai là khách lẻ, thường là những gia đình có điều kiện mua về ngâm mắm ăn dần.

"Tinh dầu cà cuống có mùi đặc biệt, gần giống với quế. Chúng sẽ nằm trong bọng cà cuống, chỗ dưới ngực, gần phía lưng. Ở đó sẽ chứa 2 ống nhỏ, mỗi ống dài 2 - 3mm, rộng khoảng 2 - 3mm, màu trắng, trong chứa tinh dầu" - anh tả.

Anh Quang cho biết, cà cuống sẽ được anh thu mua nguyên con từ các cơ sở chăn nuôi trong nước hoặc nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài.

"Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giá cà cuống 2 năm nay giảm mạnh. Như trước là 5 triệu đồng/kg, giờ chỉ còn 3 triệu đồng/kg. Trung bình, cứ 90 - 100 con cà cuống sẽ đạt 1kg" - anh tiết lộ.

Trung bình, cứ 90 - 100 con cà cuống sẽ đạt 1kg

Chị Nguyễn Thanh, chủ một quán bánh cuốn ở Hà Nội cho biết, nhà chị hay mua cà cuống về để ngâm mắm, tăng hương vị. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà quán sẽ chế biến theo yêu cầu riêng.

"Cách làm thứ nhất là nướng hoặc hấp chín cả con để tinh dầu lan tỏa ra toàn thân, rồi băm nhỏ cho vào lọ nước mắm, mỗi lần ăn, chỉ lấy ra vài giọt. Hoặc cũng có thể để nguyên con thái nhỏ xào với mỡ để ăn và ướp với muối để tích trữ dùng dần" - chị kể.

Thông thường, khách vào quán chị, một là dùng nước chấm ngâm cà cuống sẵn, hai là gọi nguyên con, cắt trực tiếp vào bát để ăn. Giá bán lẻ cho từng con là 40.000 đồng đã gồm dịch vụ nướng sẵn.

"Tinh dầu cà cuống luôn trong vắt, có mùi thơm cay nhẹ. Nhưng nhược điểm là dễ bay hơi nên tôi phải cho vào từng hũ thủy tinh, có nắp bằng cao su, vặn chặt để giúp bảo quản mùi" - chị mô tả.

Cà cuống ngâm với mắm để tăng thêm phần hương vị.

Đều như vắt chanh, mỗi tuần một lần, chị Tú Lệ (Hoàng Hoa Thám, Hà Nội) đều ra quán bánh cuốn có nước chấm cà cuống để thưởng thức. Cà cuống sẽ được quán nướng sẵn, thả vào bát chấm riêng cho khách.

"Ở Hà Nội cũng có vài quán, nghe quảng cáo là có nước chấm cà cuống nhưng thực chất là không phải, bởi họ dùng hương liệu, giống hương cà cuống thôi. Nên tôi cứ phải ra tận nơi, thấy chủ quán cắt vào bát mới yên tâm. Chứ không lại mất tiền thật mà ăn phải đồ rởm" - chị Lệ nói.

Theo chị Lệ, quán bánh cuốn mà chị hay ăn, ngoài bán lẻ từng con, còn bán tinh dầu, rượu, nước mắm cho khách mang về. Ví dụ như một chai tinh dầu cà cuống nhỏ là 500.000 đồng, bình rượu có dung tích 1 lít là 1 triệu đồng. Còn với cà cuống nguyên con, chưa chế biến là 3,2 triệu đồng/kg.

An Chi