Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến tổ chức, cá nhân về Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số nội dung về quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam.

Căn cứ quy định tại Pháp lệnh ngoại hối sửa đổi, dự thảo Thông tư quy định: Doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh phải mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp tại 1 (một) TCTD được phép hoạt động ngoại hối để thực hiện các giao dịch liên quan đến hoạt động đầu tư trực tiếp tại Việt Nam.

Điểm khác so với các quy định trước đây là dự thảo Thông tư không quy định tài khoản vốn đầu tư trực tiếp phải là tài khoản ngoại tệ, vì thực tế quản lý trong thời gian qua cho thấy: Một số trường hợp, các đối tác liên doanh trong doanh nghiệp FDI có thể góp vốn đầu tư và/hoặc đi vay bằng ngoại tệ hoặc bằng đồng Việt Nam.

Theo lý giải của Ngân hàng Nhà nước, quy định này giúp doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài có thể sử dụng nguồn vốn hợp pháp bằng ngoại tệ hoặc đồng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam để thực hiện góp vốn đầu tư. Do đó, theo quy định tại dự thảo Thông tư, doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh (nhà đầu tư nước ngoài BCC) có thể mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp bằng ngoại tệ và/hoặc bằng đồng Việt Nam tại một tổ chức tín dụng được phép.

 

Đối với việc góp vốn đầu tư, bám sát nguyên tắc quy định tại Pháp lệnh ngọai hối sửa đổi, dự thảo Thông tư quy định theo hướng việc góp vốn đầu tư bằng tiền của đối tác Việt Nam trong doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài phải thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp dưới hình thức chuyển khoản.

Ngoài ra, như được đề cập trên, doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài BCC có thể mở tài khoản vốn đầu tư bằng VNĐ; quy định này nhằm hướng dẫn việc góp vốn đầu tư bằng VNĐ của nhà đầu tư. Theo đó, nhà đầu tư nước ngoài được thực hiện góp vốn đầu tư bằng ngoại tệ hoặc bằng đồng Việt Nam; được sử dụng các nguồn thu hợp pháp từ hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam để thực hiện hoạt động tái đầu tư tại Việt Nam. Quy định này góp phần tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho nhà đầu tư nước ngoài thực hiện góp vốn đầu tư, giải quyết được vướng mắc khó khăn phát sinh thực tế trong thời gian qua.

Theo nội dung dự thảo Thông tư, nhà đầu tư nước ngoài được chuyển ra nước ngoài vốn điều lệ, vốn đầu tư trực tiếp, vốn tái đầu tư, vốn thanh lý dự án đầu tư do hết thời hạn hoạt động hoặc giải thể trước hạn), vốn chuyển nhượng dự án đầu tư, lãi và chi phí vay nước ngoài và các nguồn thu hợp pháp có liên quan đến hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp; trừ một số trường hợp đặc biệt như: Thanh toán chuyển nhượng vốn đầu tư ngoài lãnh thổ Việt Nam giữa nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú trong doanh nghiệp FDI; Doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư nước ngoài BCC phải đóng tài khoản vốn đầu tư trực tiếp do chấm dứt hoạt động đầu tư trực tiếp tại Việt Nam (thanh lý, giải thể doanh nghiêp trước hạn) hoặc do thực hiện chuyển nhượng vốn đầu tư làm thay đổi pháp nhân ban đầu của doanh nghiệp FDI.

Với quy định về chuyển vốn đầu tư vào/ra Việt Nam trước khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, Dự thảo Thông tư hướng dẫn nội dung quy định mới về: Việc chuyển vốn đầu tư vào Việt Nam trước khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư để đáp ứng chi phí chuẩn bị đầu tư (các khoản chi phí trước thành lập); và việc chuyển phần vốn còn lại ra nước ngoài của nhà đầu tư nước ngoài trong trường hợp không sử dụng hết phần vốn đầu tư chuyển vào hoặc không thành lập được doanh nghiệp FDI tại Việt Nam).

Quy định này được xây dựng dựa trên cơ sở quy định tại Luật đầu tư và dựa trên cơ sở pháp lý, dự thảo Thông tư bổ sung quy định về việc chuyển tiền vào/ra Việt Nam trước khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư nhà đầu tư nước ngoài để phục vụ mục đích thành lập doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, theo đó:

Cho phép nhà đầu tư nước ngoài được chuyển vốn đầu tư vào Việt Nam để đáp ứng các chi phí hợp pháp cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư tại Việt Nam thông qua tài khoản tiền gửi mở tại TCTD được phép.

Sau khi được Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư, việc hạch toán các khoản chi phí trước thành lập của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thành vốn góp hoặc vốn vay nước ngoài được thực hiện trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên liên quan, đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về hạch toán kế toán, quy định hiện hành về vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp và các quy định khác có liên quan của pháp luật Việt Nam.

Trường hợp không sử dụng hết số vốn đầu tư đã chuyển vào Việt Nam hoặc không thành lập được doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài đượcmua ngoại tệ và chuyển phần vốn còn lại ra nước ngoàikhi có chứng từ hợp lệ chứng minh các khoản vốn đầu tư đã chuyển vào Việt Nam và các khoản chi phát sinh hợp pháp liên quan đến việc chuẩn bị dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam.

Số vốn đầu tư chuyển ra nước ngoài của nhà đầu tư nước ngoài tối đa không vượt quá số vốn đầu tư đã chuyển vào Việt Nam và khoản tiền lãi không kỳ hạn phát sinh (nếu có).

Đức Hùng