Kinh tế châu Âu đang phát bệnh nguy kịch
Nếu có một căn bệnh khiến các nhà kinh tế sợ hãi nhất, tương tự như ung thư hay các đại dịch lây nhiễm trong y học, thì đó hẳn phải là căn bệnh giảm phát, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
Không gì có thể khiến các quốc gia, các khu vực kinh tế hay các siêu cường kinh tế trên thế giới sợ hãi bằng căn bệnh giảm phát, thậm chí cả các cuộc khủng hoảng kinh tế cũng không đáng sợ bằng. Ở thời điểm hiện tại, ở đâu trên thế giới cũng có giảm phát, và ở đâu người ta cũng nói về giảm phát. Và dĩ nhiên, cũng có từng ấy cách thức chống giảm phát trên thế giới.
Các nhà nghiên cứu lịch sử kinh tế vẫn thường có câu cửa miệng rằng, điểm yếu chết người của chủ nghĩa tư bản là các cuộc khủng hoảng kinh tế lặp đi lặp lại theo chu kỳ. Theo đó, các cuộc khủng hoảng kinh tế, ví dụ như các cuộc đại suy thoái những năm 30 của thế kỷ 20 hay khủng hoảng kinh tế thế giới 2008, được xem là một thảm họa kinh khủng nhất đối với nền kinh tế các quốc gia và thế giới.
Dễ dàng nhận ra điều này khi theo dõi động thái của các chính phủ khi phải đối mặt với nguy cơ giảm phát và xử lý hậu quả do giảm phát để lại. Nhật Bản hiện có lẽ đang nắm giữ kỷ lục về khoảng thời gian kinh tế suy trầm sau khi rơi vào giảm phát, khoảng 20 năm, và Nhật cũng đang là nước triển khai gói giải pháp tổng hợp để thoát khỏi tình trạng này một cách khó khăn và kiên quyết nhất.
Cũng chính vì không muốn lâm vào tình trạng của Nhật trong hai thập kỷ vừa qua, mà thế giới đang được chứng kiến các nhà lãnh đạo kinh tế EU đang vội vã như thế nào ở thời điểm hiện tại. Sau nhiều dự đoán, cuối cùng gói kích thích nới lỏng định lượng QE do thống đốc Mario Draghi đề xướng sẽ được triển khai, theo đó 60 tỷ Euro sẽ được bơm vào EU mỗi tháng và điều này sẽ kéo dài đến tháng 9.2016, tổng giá trị gói kích thích sẽ lên tới 1.100 tỷ Euro.
Đây có lẽ sẽ là gói kích thích kinh tế lớn nhất mà EU từng triển khai kể từ ngày thành lập, nhưng nó lại đang gặp phải sự hoài nghi không chỉ từ bên ngoài, mà còn ở ngay trong nội bộ EU. Các chuyên gia cho rằng, gói QE của ngân hàng trung ương Châu Âu ECB đang chỉ tập trung vào việc bơm tiền vào nền kinh tế mà tỏ ra thiếu các biện pháp cụ thể một cách toàn diện và phù hợp như Nhật Bản đang thực hiện.
Trên thực tế, hầu hết các nhà lãnh đạo và các chuyên gia đang có mặt tại diễn đàn kinh tế thế giới tại Davos đều nghiêng về quan điểm thứ hai. Điều này xuất phát từ thực tế rằng khả năng tiếp cận vốn ở Châu Âu hiện đang khá dễ với mức lãi suất khá thấp, cho thấy vấn đề đang nằm ở tổng cầu của người dân đang giảm đi với mức chi tiêu thấp khiến các doanh nghiệp không muốn vay mượn để mở rộng sản xuất chứ không phải vì các doanh nghiệp này không vay được tiền.
Lý giải điều này, các nhà lãnh đạo của ECB cho biết, nền tảng của kinh tế Châu Âu là các doanh nghiệp tư nhân, vì thế không thể triển khai các chính sách kích thích kinh tế bằng cách nâng mức chi tiêu công của các chính phủ thông qua các dự án đầu tư quy mô giống như cách Trung Quốc đang làm.
Theo Nhàn Đàm
Một Thế giới / Bloomberg
- bình luận
- Viết bình luận