Dân Venezuela di cư.

“Venezuela là nạn nhân của các cuộc tấn công truyền thông được bày mưu nhằm xây dựng một cuộc khủng hoảng nhân đạo để biện minh cho cuộc can thiệp quân sự”, Tổng thống Nicolás Maduro nói với Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tháng trước.

Đáng nói, ông Maduro nhấn mạnh rằng Venezuela không hề có khủng hoảng.

Thế nhưng, quốc gia 31 triệu dân này đang rơi vào tình trạng hỗn loạn, một tình huống tuyệt vọng đến nỗi các bệnh nhân HIV và ung thư không được điều trị và những người làm cha mẹ đang phải gửi những người con đói khát đến trại trẻ mồ côi.

Ông David Smilde, một chuyên gia về Venezuela tại Đại học Tulane cho biết: “Đó là điều vô đạo đức khi họ phủ nhận cuộc khủng hoảng. Nhưng theo quan điểm của họ, họ có một động lực rất lớn để không thừa nhận mức độ khủng hoảng và do đó đưa ra một lập luận thuyết phục cho sự can thiệp quân sự”.

Đáng buồn, chính phủ nước này lại đang nỗ lực để miêu tả một thực tế hoàn toàn đối lập. Đối với người Venezuela, mỗi ngày họ lại được tiếp cận với một chương trình truyền thông mới của Nhà nước nhằm miêu tả một đất nước mà ít người trong số họ nhận ra.

Vào một buổi sáng gần đây, Venezolana de Televisión, một đài truyền hình Nhà nước đã phát sóng hình ảnh của một trang trại nông thôn bình dị giải quyết việc làm cho nhiều người lao động.

“Chúng tôi rất hạnh phúc ở đây. Tôi rất tự hào và biết ơn về trang trại này”, một người đàn ông lớn tuổi nói.

Đã từ lâu, đồng Bolivar của Venezuela mất giá.

Vài ngày trước đó, một kênh truyền hình cũng chiếu cảnh Margaud Godoy, thống đốc bang Cojedes vui vẻ thảo luận về việc vận chuyển thịt cho các siêu thị.

Mặc dù tại các cửa hàng tạp hóa trên khắp đất nước, bất kỳ loại thịt nào cũng gần như không thể tìm thấy trong nhiều tuần nhưng những hình ảnh được chiếu cho thấy từng tảng thịt bò ngon ngọt đang được cắt để phân phối.

Thực tế, tại một siêu thị lớn ở phía đông thủ đô Caracas, người mua sắm đang cầu xin để có các loại thịt khác nhau khi không hề có thịt bò hoặc thịt gà, và thịt lợn thì đã hết một nửa.

“Nếu họ đang cung cấp số thịt được quay trên truyền hình, thì họ đang cung cấp cho chính họ chứ không phải cho mọi người”, anh Agustin Diaz, một thợ cơ khí 34 tuổi nói.

Bên cạnh đó, nhiều trẻ em Venezuela đã trở lại trường học vào tháng 9 với đồng phục cũ và giày đã bị thủng, một số trẻ bị thiếu cân vì thiếu lương thực.

Tuy nhiên, các kênh truyền hình nhà nước cho thấy cảnh nhiều trẻ em mặc những bộ đồng phục sạch đẹp và vui vẻ vào năm học mới. Các bài báo cũng không đề cập đến một sự thiếu hụt tài chính nghiêm trọng khiến hàng trăm trường học trên toàn quốc phải đóng cửa.

“Chúng em tràn đầy năng lượng khi trở lại trường học và rất hạnh phúc khi nhìn thấy bạn bè của chúng em”, một học sinh nói trên truyền hình.

Ông Maduro, Tổng thống Venezuela cho rằng cuộc khủng hoảng chỉ là "fake news".

Các nhóm cứu trợ ước tính rằng 1,6 - 2 triệu người Venezuela sẽ rời khỏi đất nước này trong năm nay để thoát khỏi siêu lạm phát và sự khan hiếm lương thực cũng như thuốc men. Con số này vào khoảng  1,5 triệu người trong những năm từ 2014-2017.

Nhưng đầu tháng 9, bộ trưởng truyền thông của Chính phủ, ông Jorge Rodríguez, và em gái của ông, Thứ trưởng Delcy Rodríguez, đã tổ chức một cuộc họp báo quốc tế để công bố những gì họ nói là bằng chứng cho thấy cuộc khủng hoảng di cư và nhân đạo chỉ là một trò lừa bịp.

Trong khi đó, Tổng thống Maduro cho rằng, dòng người di cư ra khỏi Venezuela không lớn hơn những năm trước. Và nếu có lớn hơn thì đó chỉ vì người Venezuela đang bị lừa bỏ đi, hoặc người dân đang muốn thử vận may ở nơi khác khi mang theo cả đống gia tài và rời bỏ Venezuela.

“Cuộc khủng hoảng di cư được chứng minh là một lời nói dối”, ông Maduro nói hồi tháng trước.

Trong những khoảnh khắc nhạy cảm nhất, Maduro đã xuất hiện để nhận những sai lầm của mình. Vào tháng 8, ông đã công bố chính sách kinh tế mới nhằm sửa chữa “những sai sót trong quá khứ”. Ông thừa nhận rằng công ty dầu mỏ quốc gia PDVSA, đang trên bờ vực sụp đổ và đã bỏ tù các quan chức mà ông cho là phải chịu trách nhiệm.

Nhưng ông chưa bao giờ hoàn toàn thừa nhận phạm vi của cuộc khủng hoảng xã hội, y tế hoặc di dân của đất nước. Thậm chí Chính phủ nước này đã từ chối viện trợ nhân đạo từ các tổ chức từ thiện và phi chính phủ, nhấn mạnh rằng không cần thiết.

Các chuyên gia cho rằng, việc Chính phủ Venezuela từ chối viện trợ sẽ giúp nước này giữ lại những dữ liệu kinh tế và sức khỏe. Ví dụ, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính lạm phát của nước này sẽ lên tới 1 triệu phần trăm trong năm nay. Nhưng lần cuối cùng Venezuela phát hành dữ liệu lạm phát chính thức là từ năm 2015.

“Chính phủ đang phụ thuộc vào hy vọng họ nuôi dưỡng. Nhưng ông Maduro không thể hy vọng với thực tế đang bày ra trước mắt này”, Moisés Naím, cựu Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp của Venezuela năm 1989 cho biết.

Các quan chức Venezuela có bình luận gì về điều này.

Hồng Vân