Thông tin từ Cơ quan kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga Rosselkhoznadzor cho biết, lô hàng nhập khẩu philê cá tra đông lạnh của Việt Nam (chứng nhận kiểm dịch số YK12433/14/CH ngày 25/8/2014) có trọng lượng 25 tấn cập Cảng St. Petersburg đã bị áp dụng biện pháp hạn chế tạm thời. 

Khi kiểm tra thực tế và xác minh các tài liệu của Văn phòng Thanh tra nhà nước thấy rằng, lô hàng này được sản xuất tại Nhà máy DL 308 của Tổng Công ty Hùng Vương (HV Corp.) của Việt Nam vào thời điểm các nhà quản lý áp dụng qui định hạn chế tạm thời đối với sản phẩm do doanh nghiệp trên cung cấp. 

Toàn bộ lô hàng bị cấm nhập khẩu và phải làm thủ tục tái xuất.

Trước đó, cuối tháng 1/2014, Cục Kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga đã cấm nhập khẩu cá tra Việt Nam, do vậy xuất khẩu cá tra sang thị trường Nga trong những tháng đầu năm nay liên tục sụt giảm, Nga hiện cũng không còn nằm trong tốp 8 thị trường nhập khẩu cá tra hàng đầu của Việt Nam kể từ năm 2013. 

Tuy nhiên, từ cuối tháng 8 vừa qua, Cục Kiểm dịch Động Thực vật Liên bang Nga dỡ bỏ lệnh tạm đình chỉ nhập khẩu thủy sản vào Liên minh Hải quan (gồm Nga, Belarus, Kazakhstan) đối với một số doanh nghiệp ngành thủy sản, trong đó có 5 doanh nghiệp có sản phẩm cá tra đông lạnh.

Việc Liên minh Hải quan dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu đối với 7 doanh nghiệp ngành thủy sản Việt Nam được đánh giá là một bước thay đổi, tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội cá tra Việt Nam, hiện chỉ có một số doanh nghiệp được tháo dỡ lệnh cấm nhập khẩu trong khi Nga đã gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO với cam kết tạo một nền thương mại minh bạch và không phân biệt đối xử. Do vậy, Hiệp hội cá tra kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiếp tục làm việc với phía Nga để mở cửa cho tất cả các doanh nghiệp Việt Nam.
 
Hiệp hội cho rằng, trong thời gian qua việc chỉ một nhóm các công ty Việt Nam được phép xuất khẩu vào thị trường Liên Bang Nga đã tạo nên phản ứng mạnh mẽ từ các doanh nghiệp còn lại trong ngành. 
 
Các công ty được phép xuất khẩu tại thị trường này đã liên kết với các doanh nghiệp Nga vi phạm luật cạnh tranh của Liên Bang Nga, khiến Ủy ban chống độc quyền Liên Bang Nga đã có quyết định xét xử vụ vi phạm luật chống độc quyền đối với Ủy ban điều hành xuất khẩu cá tra vào thị trường Nga và Hiệp hội các xí nghiệp sản xuất và thương mại thị trường cá với việc vi phạm thể hiện qua việc gây cản trở việc tiếp cận thị trường hàng hóa sản phẩm phi-lê cá tra/basa đông lạnh Việt Nam. Hiệp hội cá tra e ngại sự việc này có khả năng sẽ lặp lại vì lợi ích nhóm doanh nghiệp.
 

Trước những lo ngại có "thao túng" trong xuất khẩu cá tra vào Nga, hôm qua 5/10 thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Văn phòng Chính phủ vừa có công văn đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương khẩn trương báo cáo Phó Thủ tướng vấn đề báo chí phản ánh về nguy cơ độc quyền, thao túng xuất khẩu cá tra vào Nga trước ngày 20/10.

Phương Dung