Năm 2016, xuất phát từ nhu cầu hợp tác của hai bên, Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác phát triển các dự án thủy điện, liên kết lưới điện và nhập khẩu điện từ Lào.

Thực hiện Biên bản ghi nhớ giữa hai Chính phủ, trong thời gian qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tích cực thúc đẩy các hoạt động hợp tác mua bán điện với Công ty Điện lực Lào (EDL) và Tổng công ty Phát điện Lào (EDL-Gen) theo chủ trương hợp tác phát triển năng lượng giữa hai quốc gia.

Hiện nay, EVN bán điện qua các cấp điện áp 220kV-22kV-35kV qua 9 địa điểm khu vực gần biên giới giữa hai nước với sản lượng điện thương mại khoảng 50 triệu kWh/ năm.

Việc phối hợp, vận hành, bảo vệ an ninh, an toàn lưới điện được hai bên thực hiện tốt, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần các địa phương của Lào khi lưới điện quốc gia của nước này chưa mở rộng tới. Hoạt động cấp điện Lào đồng thời cũng góp phần thắt chặt, củng cố quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai nước.

Trong lĩnh vực năng lượng, Chính phủ hai nước Việt Nam - Lào nhận định còn nhiều dư địa để phát triển quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi trong lĩnh vực điện. Với quy mô dân số lớn, tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định, nhu cầu sử dụng điện cao, đặc biệt, với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam đang nỗ lực để bảo đảm đáp ứng đủ nhu cầu điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, sạch và bền vững.

Hiện tại, Chính phủ Việt Nam đã chấp thuận chủ trương nhập khẩu điện từ Lào. EVN đã ký kết 18 hợp đồng mua bán điện (PPA) với các chủ đầu tư để mua điện của 23 dự án.

Theo đại diện EVN, nguồn điện từ thủy điện của Lào là nguồn ổn định, không phụ thuộc thời tiết, khí hậu nên không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam trong quá trình đẩy nhanh phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19 mà còn có thể sử dụng như điện "nền", giúp Việt Nam khắc phục biến thiên công suất của một số nguồn năng lượng tái tạo, từ đó thúc đẩy chuyển đổi xanh nhanh và mạnh hơn nữa tại Việt Nam.

Đường dây 220kV Nậm Mô - Tương Dương phục vụ truyền tải điện giữa Việt Nam và Lào (Ảnh: EVN).

Để tăng cường hợp tác cung ứng điện trong thời gian tới, trong tháng 4/2022, Bộ Công Thương Việt Nam cùng Bộ Năng Lượng và Mỏ Lào đã hội đàm và nhất trí triển khai nhiều biện pháp nhằm tăng cường hợp tác cung ứng điện trong thời gian tới. Theo đó, hai bộ sẽ đẩy nhanh tiến độ đầu tư, hoàn thành các dự án đường dây truyền tải, liên kết lưới điện giữa hai nước, đồng thời nghiên cứu tính toán nhu cầu, các giải pháp kỹ thuật và thương mại trong liên kết lưới điện để bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm.

Phía Việt Nam cũng như phía Lào sẽ cùng nghiên cứu, báo cáo Chính phủ hai nước xem xét tăng lượng điện cung ứng phù hợp với nhu cầu và năng lực của hai bên. Hai nước cùng nỗ lực đạt được những kết quả hợp tác tích cực trong năm 2022 để hướng tới chào mừng kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (5/9/1962 - 5/9/2022) và 45 năm ngày ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977 - 18/7/2022).

Trường Trịnh