Mảng tối của ngành thép

Từ cuối tháng 9, nhiều doanh nghiệp thép đã công bố kế hoạch cắt giảm sản lượng lớn. Công ty TNHH Thép Miền Nam đã cho nhân viên nghỉ luân phiên theo kế hoạch ngừng sản xuất trong quý IV hay tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG) có kế hoạch đóng cửa 2 lò cao (trong 3 lò) tại nhà máy Hải Dương và 2 lò cao (trong 4 lò) tại Khu liên hợp gang thép Dung Quất (KLHDQ) vào tháng 11. Đây là thông điệp cho thấy nhu cầu thép trong ngắn hạn không khả quan.

Ngành thép trong nước hiện nay đang đối mặt với những khó khăn như: giá nguyên liệu đầu vào cao (bao gồm than cốc và thép phế) và nhu cầu thép toàn cầu sụt giảm, gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thép Việt Nam.

Mặc dù giải ngân đầu tư công được kỳ vọng sẽ tăng tốc trong những quý tới nhưng công ty chứng khoán VNDirect dự báo tổng nhu cầu thép trong nước sẽ tăng trưởng âm một chữ số vào năm 2023. Cụ thể, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và tôn mạ sẽ cùng giảm 3% so với cùng kỳ trong năm 2023.

Ngoài ra thị trường bất động sản nhà ở tại Việt Nam đã hạ nhiệt kể từ quý II do sự kiện bắt giữ một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản lớn (vi phạm quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp), lãi suất mua nhà tăng và room tín dụng hạn chế. Thị trường bất động sản nhà ở chậm lại cũng khiến nhu cầu thép trong nước giảm.

Ngành thép trong nước đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Le lói những điểm sáng

Theo đánh giá của công ty chứng khoán VNDirect, có một số tín hiệu tích cực  được xem là tiền đề cho việc ngành thép được cải thiện trong thời gian tới. Giá than cốc được dự báo sẽ giảm từ mức 420 USD/tấn của năm 2022 xuống lần lượt 258-220 USD/tấn trong năm 2023-24 khi các mỏ khai thác than cốc được hoạt động bình thường trở lại, giá quặng sắt cũng được dự báo sẽ giảm dần trong dài hạn từ mức trung bình 110 USD/tấn trong năm 2022 xuống lần lượt 90-70 USD/tấn trong năm 2023-2024.

Ngoài ra việc Trung Quốc dỡ bỏ giãn cách xã hội sẽ kích thích nhu cầu thép toàn cầu và việc đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng tại Việt Nam sẽ bù đắp phần nào cho việc thị trường bất động sản trì trệ.

Hiện tại nhu cầu tăng trưởng yếu và nguồn cung nhiều hơn sẽ đẩy giá quặng sắt giảm dần đến tới năm 2024. Giá quặng sắt trên thế giới đang giao dịch quanh mức 80 USD/tấn, giảm 45% so với vùng đỉnh hồi tháng 4. Kết hợp với lo ngại suy thoái toàn cầu gia tăng, đợt bùng phát Covid-19 mới và sự suy yếu trong lĩnh vực bất động sản tại Trung Quốc đã làm giảm nhu cầu thép và quặng sắt toàn cầu trong những tháng gần đây.

Việc đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng mới và các điều kiện tín dụng nới lỏng tại Trung Quốc trong những tháng gần đây được kỳ vọng sẽ hỗ trợ phần nào nhu cầu (và giá) quặng sắt. Tuy nhiên, các chính sách này đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thể hỗ trợ hoàn toàn cho sự yếu kém của ngành bất động sản Trung Quốc.

Khởi công xây dựng mới và doanh số bán nhà tại quốc gia này tiếp tục sụt giảm 2 chữ số so với cùng kỳ trong tháng 9. Xây dựng bất động sản là ngành tiêu thụ thép lớn nhất của Trung Quốc và ngành bất động sản cũng chiếm tới 30% GDP của quốc gia này. Do đó, nếu lĩnh vực này không sớm ổn định và hồi phục trong thời gian tới, nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp.

Giá than cốc dự kiến sẽ giảm dần trong thời gian tới. Giá than cốc đã giảm mạnh trong tháng 5-7 trước khi phục hồi nhẹ. Nguồn cung than cốc tiếp tục đối mặt với sự gián đoạn do lũ lụt ở Australia và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác. Giá năng lượng cao trên toàn cầu đã hạn chế hoạt động sản xuất thép, đặc biệt là tại Trung Quốc và châu Âu – nơi tình trạng thiếu khí đốt đang trở lên trầm trọng trong mùa đông.

Bộ Công nghiệp, Khoa học, Năng lượng và Tài nguyên Australia dự báo trung bình giá than cốc sẽ giảm dần từ mức 420 USD/tấn trong năm 2022 sau khi nguồn cung được dần quay trở lại bình thường. Giá than cốc năm 2024 sẽ chỉ còn 220 USD/tấn.

Ninh An