Sáng ngày 7/8/2014 phát biểu tại Hội nghị toàn quốc ngành Kế hoạch & Đầu tư (KHĐT) tại Đà Nẵng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: các tỉnh phải bãi bỏ cách tính GDP của địa phương đang “không giống ai” như hiện nay.

 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự và phát biểu tại Hội nghị toàn quốc ngành KHĐT

 

Dẫn chứng thực tế khi các tỉnh, thành báo cáo tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của mình đều 9%, 10% thậm chí có tỉnh lên đến 13%, 14%/năm, trong khi cộng lại GDP của cả nước chỉ có hơn 5%. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: “Cách tính GDP của các tỉnh hiện nay là không xác thực, không đúng thực tế và so với quốc tế là không giống ai. Chúng ta không thể kéo dài mãi, chúng ta hội nhập với quốc tế rồi nên phải tính theo cách tính mới. Cách tính mới thì GDP các tỉnh sẽ thấp hết, nhưng chúng ta phải chấp nhận sự thật để đổi mới”.

 

Theo đánh giá của các đại biểu tham dự Hội nghị, đổi mới cách tính GDP các tỉnh và lập kế hoạch đầu tư công theo trung hạn 5 năm là hai “đột phá” mới trong các biện pháp và cách thức để cụ thể hóa kế hoạch phát triển kinh tế & xã hội 5 năm sắp tới (2016 – 2020).

 

Việc thay đổi cách tính GDP tỉnh thành được đánh giá là thay đổi lớn nhất của đời sống kinh tế trong vòng 69 năm qua, là thay đổi thực tế và “thay đổi để cải cách” tư duy của các địa phương. Theo chủ chương, Tổng cục Thống kê sẽ thay thế các tỉnh trực tiếp tính toán và đo lường các con số GDP tại các tỉnh để thống nhất với GDP chung toàn quốc nhằm tránh bất cập và nghịch lý như hiện nay. Đây là một vấn đề được Thủ tướng cũng như các lãnh đạo Bộ, ngành đánh giá khá “nhạy cảm” bởi GDP các tỉnh hiện có liên quan mật thiết đến Kế hoạch phát triển và Nghị quyết về Phát triển KT&XH của từng địa phương đã được lập và đề ra. Tuy nhiên, theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, đã đến lúc chúng ta phải nhìn nhận và có cách tính toán đúng đắn để có giải pháp quyết liệt. “Cách tính mới thì GDP các tỉnh đều thấp hết, nhưng chúng ta phải chấp nhận sự thật”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

 

Đồng tình với thay đổi cách tính GDP đồng bộ hóa trong cả nước và phù hợp với quốc tế, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang Vinh cũng khẳng định: sắp tới chúng ta sẽ thay đổi căn bản trong cách tính GDP của các tỉnh, thay vì để các địa phương tự tính như hiện nay thì sắp tới sẽ do Tổng cục Thống kê tính. “Đây là thay đổi căn bản để khắc phục tình trạng tại sao các tỉnh, huyện có mức tăng GDP cao hơn nhiều trong khi GDP cả nước lại thấp. Điều đáng nghịch lý này khiến các nhà kinh tế cho rằng mỗi tỉnh của chúng ta là một nền kinh tế”, Bộ trưởng Vinh thẳng thắn nói.

 

Bộ Trưởng Vinh cũng chỉ rõ, nếu chúng ta không thay đổi cách tính GDP của các địa phương hiện nay thì hậu quả về mặt chính sách và kế hoạch sẽ rất lớn, tăng trưởng ảo, quyết sách sai. Ông cũng ví dụ cụ thể, các tỉnh có cửa khẩu như TP HCM, Quảng Ninh, Lạng Sơn hay Đà Nẵng mỗi năm có thể xuất khẩu (XK) được từ 3 - 5 tỷ đô la Mỹ, họ tính cả GDP mặt hàng XK vào GDP của địa phương đó, nhưng trên thực tế, các sản phẩm đó đó không phải của các địa phương này làm ra mà từ các địa phương khác chuyển sang để XK.

 

Về giải pháp giải ngân vốn đầu tư công hiệu quả, Thủ tướng cho biết việc thay đổi giao đầu tư công theo kế hoạch, ngân sách và nhu cầu của từng địa phương đã được áp dụng trong ba năm trở lại đây ở một số tỉnh và hiện đã có kết quả rất tốt. Luật đầu tư công mới giao vốn theo kế hoạch trung hạn 5 năm sẽ tăng cường hiệu quả đầu tư, khắc phục đầu tư dàn trải và bội chi ngân sách. Kế hoạch đầu tư trung hạn cũng phải bắt nguồn từ bộ, ngành. Các tỉnh cũng phải lập kế hoạch đầu tư công theo các quận huyện theo vốn của mình.

Nguyễn Tuyền