Theo thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam, 10 tháng năm 2014, tổng lượng thép dây cuộn chứa Bo đã lên đến khoảng 476.000 tấn. Từ các số liệu này, Hiệp hội Thép đã phát hiện ra một số dấu hiệu bất thường.
Theo Hiệp hội thép, lượng nhập khẩu thép hợp kim chứa Bo đã vượt quá gấp nhiều lần nhu cầu thật của ngành sản xuất trong nước. Trong những tháng cuối năm 2014, lượng thép cuộn chứa Bo từ Trung Quốc không những không giảm mà còn có sự gia tăng đột biến. Nếu theo tình hình nhập khẩu như hiện nay, ước cả năm 2014 có thể đạt tới 550.000-600.000 tấn.
Giá cả của loại thép này cũng không bình thường. Mặc dù là thép hợp kim nhưng giá lại thấp hơn giá của thép cacbon xây dựng thông thường. Điều này là bất hợp lý. Thậm chí chào hàng của các công ty Trung Quốc hiện nay chỉ 420 USD/tấn, giao hàng khoảng tháng 12-2014.
Như vậy, có khả năng một lượng lớn hàng thép hợp kim chưa Bo từ Trung Quốc được nhập về Việt Nam không nhằm mục đích phục vụ sản xuất là rất cao.
Với chính sách của Chính phủ Trung Quốc về hoàn thuế VAT của mặt hàng thép hợp kim xuất khẩu (từ 7-13%), có khả năng lượng thép dây cuộn chứa Bo nhập về Việt Nam vẫn sẽ tăng trong những năm tới.
Vì vậy, Hiệp hội Thép Việt Nam đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công Nghệ, Bộ Tài chính có những biện pháp kiểm tra và hậu kiểm hữu hiệu để thực hiện nghiêm chỉnh Thông tư liên tịch số 44/2013/TTLT-BCT-BKHCN, nhất là đối với thép hợp kim chứa Bo, nhằm ngăn chặn sự tràn ngập thép Trung Quốc giá rẻ, chất lượng không đảm bảo dẫn đến gian lận thương mại làm thiệt hại đến các nhà sản xuất thép trong nước và thất thu tiền thuế của Nhà nước. Đặc biệt là từ 1-1-2015 khi Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc bước vào một giai đoạn mới với hàng loạt hàng rào thuế quan được gỡ bỏ.
Trước đó, theo dõi số liệu nhập khẩu thép hợp kim của nước ta trong những năm gần đây, Hiệp hội thép Việt Nam thấy có một số dấu hiệu đáng ngờ.
Hiệp hội thép cho rằng: Số lượng thép nhập khẩu có sự tăng vọt, đặc biệt từ năm 2011 đến nay với tốc độ ngày càng gia tăng và vượt quá rất nhiều nhu cầu thực của nền kinh tế. Mặt khác, dù là thép hợp kim nhưng giá cả chỉ ngang với giá thép cacbon xây dựng thông thường.
Điều này đặt ra nghi vấn gian lận thương mại làm thiệt hại đến các nhà sản xuất thép trong nước và thất thu tiền thuế của Nhà nước.
