Dư luận gần đây có đề cập vấn đề chênh lệch số liệu thống kê xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan và tính khách quan của việc ước tính số liệu của Tổng cục Thống kê (GSO).

Về vấn đề này, Tổng cục Thống kê vừa có công văn công bố một số nội dung liên quan đến số liệu thống kê nói chung, số liệu ước tính xuất nhập khẩu.

Theo đó, Tổng cục Thống kê cho biết, theo Luật Thống kê và chức năng nhiệm vụ, Tổng cục Thống kê là cơ quan chịu trách nhiệm tổng hợp và công bố các số liệu thống kê về tình hình kinh tế, xã hội vào cuối các tháng -  trong đó có số liệu thống kê xuất/nhập khẩu, phục vụ Chính phủ, các đối tượng sử dụng số liệu. Gắn với thời điểm công bố, số liệu thống kê xuất nhập khẩu của Tổng cục Thống kê chia làm 3 loại: số liệu ước tính, số liệu thực hiện sơ bộ và số liệu thực hiện chính thức.

Số liệu ước tính: được công bố vào cuối tháng ước tính, do nhóm chuyên viên liên Bộ của Tổng cục Thống kê, Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Kế hoạch Đầu tư phối hợp tính toán dựa trên số sơ bộ thực hiện 15 ngày đầu tháng của Tổng cục Hải quan, quy luật kỳ/tháng của hoạt động xuất nhập khẩu, số liệu và tình hình của một số hiệp hội, ngành hàng, báo cáo của doanh nghiệp xuất khẩu dầu thô, đánh giá về tác động của chính sách... để dự báo cho cả tháng, cộng dồn đến hết tháng.

"Số liệu ước tính của tháng và số liệu thực hiện công bố sau đó không thể tránh khỏi chênh lệch nhưng nhìn chung các tháng mức chênh không lớn. Trong điều kiện hiện nay, chưa có cơ chế tốt hơn để thực hiện ước tính số liệu tháng", GSO cho biết.

Số liệu thực hiện sơ bộ: được công bố hàng tháng cùng với số liệu ước tính, gồm số thực hiện tháng trước và số liệu cộng dồn đến hết tháng trước. Nguồn số liệu là báo cáo tháng của Tổng cục Hải quan cung cấp cho Tổng cục Thống kê sau khi kết thúc tháng từ 10 - 15 ngày.

Số liệu thực hiện chính thức: được công bố hàng năm trong Niên giám thống kê, Báo cáo chính thức xuất, nhập khẩu hàng hóa và ấn phẩm “Xuất nhập khẩu hàng hóa Việt Nam”. Nguồn dựa trên số liệu chi tiết do Tổng cục Hải quan cung cấp sau khi kết thúc năm báo cáo từ 10-12 tháng, được Tổng cục Thống kê phối hợp với Tổng cục Hải quan rà soát lại số liệu sơ bộ thực hiện, cập nhật số liệu không qua tờ khai hải quan tại Việt Nam (xuất khẩu dầu thô ở vùng chồng lấn với Malaixia) nên số liệu này có độ chính xác cao, chi tiết theo nhiều phân tổ, phân loại hàng hóa, phục vụ rất tốt cho công tác phân tích và so sánh quốc tế.

Về sự khác biệt giữa số liệu do Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan công bố, GSO khẳng định, số liệu thống kê về xuất nhập khẩu hàng hóa là các chỉ tiêu quan trọng thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia do Tổng cục Thống kê được Thủ tướng Chính phủ giao quyền công bố thông tin, đồng bộ với các chỉ tiêu kinh tế xã hội khác. Tuy nhiên để đáp ứng nhanh nhất yêu cầu thông tin của người sử dụng, Tổng cục Thống kê nhất trí để Tổng cục Hải quan công bố trên website số liệu thực hiện sơ bộ về hàng hóa xuất nhập khẩu có tờ khai hải quan tại Việt nam.

"Số liệu này hoàn toàn thống nhất với số liệu thực hiện hàng tháng do Tổng cục Thống kê công bố, nhưng khác nhau về thời điểm (sau 10 – 15 ngày). Sự khác biệt số liệu giữa hai cơ quan mà báo chí đã nêu là tất yếu do thời điểm công bố khác nhau, thực chất là khác nhau về loại số liệu công bố: số ước tính và số thực hiện sơ bộ về cùng một kỳ báo cáo, không phải là mâu thuẫn như một số bài báo đề cập", GSO nhấn mạnh.

GSO cũng khẳng định, việc sản xuất và công bố thông tin như trên được Tổng cục Thống kê thực hiện công khai, minh bạch theo đúng các quy định của Chính sách phổ biến thông tin thống kê Nhà nước ban hành theo Quyết định số 34/2013/QĐ-TTg ngày 04/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ.

P.Dung