Bản tin trái phiếu tuần 27-31/10 vừa được Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) công bố cho thấy, tuần vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục chào thầu trên thị trưởng mở với khối lượng 1.000 tỷ đồng/phiên nhưng không có tổ chức tín dụng nào tham gia đấu thầu.

Theo đó, khối lượng đáo hạn trong tuần chính bằng khối lượng NHNN đã bơm ra trong tuần trước là 1.993 tỷ đồng.

Thanh khoản hệ thống ngân hàng ổn định nhờ nguồn cung vốn khá dồi dào trên thị trường liên ngân hàng được xem là nguyên nhân chính khiến các tổ chức tín dụng không có nhu cầu vay trên thị trường mở trong tuần qua. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng dự kiến nhanh hơn sẽ là yếu tố thúc đẩy thị trường mở sôi động trở lại trong những tháng cuối năm.

Trong tuần vừa qua, tổng lượng tín phiếu được phát hành mới đạt 19.577 tỷ đồng, tăng gấp 17 lần so với tuần trước. Trong khi đó, lượng tín phiếu đáo hạn là 28.983 tỷ đồng. Như vậy, đã có 9.406 tỷ đồng được NHNN bơm ròng thông qua kênh tín phiếu. Đây cũng là tuần thứ 4 liên tiếp NHNN bơm ròng qua kênh này.

Trên thị trường liên ngân hàng mặt bằng lãi suất ghi nhận sự sụt giảm ở tất cả các kỳ hạn, trong đó lãi suất kỳ hạn ngắn giảm mạnh hơn các kỳ hạn dài. Cụ thể, so với cuối tuần trước, lãi suất kỳ hạn qua đêm giảm 1,1% xuống 1,45%/năm; lãi suất kỳ hạn 1 tuần giảm 0,75% xuống 1,9%/năm và lãi suất kỳ hạn 2 tuần giảm 0,3% xuống 2,45%/năm.

Theo quan sát của BVSC, cung tiền trên thị trường dồi dào trong khi nhu cầu nhận nguồn ở mức thấp hơn so với tuần trước là lý do giải thích cho xu hướng giảm của lãi suất trên thị trường liên ngân hàng trong tuần này.

Ít có động lực cho vay lãi suất thấp

Ngày 28/10/2014, NHNN đã có quyết định về việc giảm trần lãi suất huy động, lãi suất cho vay bằng VND và lãi suất tiền gửi USD.

Theo đó, lãi suất tiền gửi tối đa bằng VND giảm từ 6%/năm xuống 5,5%/năm đối với kỳ hạn từ 1-6 tháng; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa đối với một số lĩnh vực ưu tiên (xuất khẩu, công nghệ cao, nông nghiệp…) giảm từ 8%/năm xuống 7%/năm; lãi suất tiền gửi tối đa bằng USD của cá nhân giảm từ 1% xuống 0,75%. Như vậy, đây là lần điều chỉnh trần lãi suất huy động thứ 2 của NHNN trong năm 2014.

Đánh giá về quyết định này, BVSC cho rằng tác động từ việc giảm trần lãi suất có thể sẽ không quá lớn.

Trên thực tế, bốn NHTM gốc quốc doanh lớn (chiếm khoảng 60% thị phần tiền gửi huy động hiện nay) đã giảm lãi suất huy động về các mức thấp hơn hẳn mức 5,5% hơn một tháng trước đây.

Còn về việc điều chỉnh giảm trần lãi suất cho vay ngắn hạn xuống 7% đối với một số lĩnh vực thuộc diện ưu đãi thì sẽ tiếp tục mang tính hỗ trợ cho các doanh nghiệp này kéo giảm chi phí lãi vay.

Tuy nhiên điều này cũng chủ yếu tập trung cho các khoản vay cũ và những đối tượng đã và đang được hưởng lợi. Động lực cho vay ở mức lãi suất này từ phía các ngân hàng sẽ khá hạn chế, chỉ dành cho những doanh nghiệp thuộc tốp trên mà trên thực tế đây lại không phải những doanh nghiệp đang có nhiều nhu cầu vay vốn nhất.

BVSC cho rằng, điểm quan trọng từ quyết định này của NHNN chủ yếu thể hiện tính định hướng và tái khẳng định chủ trương của nhà điều hành sẽ cố gắng duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong thời gian tới. Các nỗ lực của NHNN trong năm 2015 có thể sẽ tập trung vào mục tiêu kéo giảm mặt bằng lãi suất cho vay thông qua việc đẩy nhanh lộ trình xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng.

Mai Chi