Giá trị các thương vụ kinh tế toàn cầu lần đầu tiên trong một thập kỷ giảm xuống dưới 3.000 tỷ USD vào năm 2023 trước ảnh hưởng của môi trường lãi suất cao và tình hình căng thẳng địa chính trị.

Cụ thể, tổng giá trị các thương vụ được thực hiện trong năm vừa qua đạt 2.900 tỷ USD, theo dữ liệu từ London Stock Exchange Group (LSEG), giảm 17% so với năm 2022. Đây là lần đầu tiên kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, giá trị các thương vụ sụt giảm trên 10% trong hai năm liên tiếp, LSEG cho biết.

“2023 rõ ràng là một năm ảm đạm hơn so với những gì chúng tôi dự báo nếu xét trên tiêu chí giá trị các thương vụ”, Simona Maellare, Giám đốc toàn cầu mảng đầu tư thay thế tại UBS, chia sẻ.

2023 là năm khó khăn trong việc tạo lập các thương vụ kinh tế

Trong đó, châu Âu ghi nhận tốc độ sụt giảm nhanh nhất với 28% trong khi khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng phải đối diện với mức giảm lên tới 25%. Tình hình bớt nghiêm trọng hơn tại Mỹ khi chỉ giảm 6%.

Trong năm vừa qua, hoạt động tạo lập thương vụ phải đối mặt với những thách thức trên nhiều phương diện. Hoạt động M&A liên tục sụt giảm kể từ sau giai đoạn bùng nổ trong đại dịch Covid-19 khi các nhà lập pháp áp dụng cách tiếp cận chặt chẽ hơn và các ngân hàng trung ương lớn đồng loạt tham gia vào cuộc chạy đua lãi suất toàn cầu.

Dù điểm sáng xuất hiện vào quý IV từ thương vụ sáp nhập giữa hai ông lớn ngành dầu khí ExxonMobil và Chevron với giá trị mỗi đơn vị lên tới hơn 50 tỷ USD, đẩy giá trị các thương vụ trong giai đoạn này tăng cao hơn tới 28% so với quý liền kề trước đó, cuộc xung đột giữa Israel và phiến quân Hamas trong tháng 10 đã khiến cho sự hồi sinh của các thương vụ M&A chững lại.

Thái độ cứng rắn từ phía các cơ quan quản lý cạnh tranh cũng khiến cho các doanh nghiệp lớn chần chừ trong việc thâu tóm đối thủ. Thương vụ Microsoft mua lại Activision Blizzard với giá 75 tỷ USD phải trải qua 21 tháng bất ổn. Thương vụ Adobe bỏ ra 20 tỷ USD mua lại Figma vẫn không may mắn như vậy do các cơ quan chức năng Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh chưa khép lại quá trình điều tra.

“Môi trường pháp lý có xu hướng thắt chặt hơn trong năm vừa qua”, Mark Sorrell, Giám đốc M&A toàn cầu tại Goldman Sachs, chia sẻ. “Khi tâm lý thị trường đang dần cải thiện, xung đột tại Trung Đông lại xuất hiện”, ông nói.

Trước những khó khăn ở thời điểm hiện tại, giới chuyên gia dự báo tình hình có thể sẽ tốt dần lên từ quý II/2024 thay vì ngay từ đầu năm.

Do hoạt động tạo lập thương vụ chững lại, các khoản phí mà các ngân hàng đầu tư toàn cầu thu về vì thế cũng sụt giảm 8% so với 105 tỷ USD của năm 2022. Nổi bật nhất, tiền phí từ hoạt động M&A giảm 26% xuống chỉ còn 29 tỷ USD, thấp nhất kể từ năm 2016.

Goldman Sachs tiếp tục giữ vị trí số một trong mảng tư vấn M&A, theo sau đó là Morgan Stanley và JPMorgan.

Đại Phú