Những việc làm này không những là nguy cơ tiềm ẩn gây tranh chấp lao động mà còn khiến NLĐ mất niềm tin ở DN. 

“Nghỉ 3 ngày mà không được giám đốc cho phép thì sẽ bị giám đốc sa thải, CN vi phạm nội quy thì phạt tiền “tươi”, làm việc cả năm trời nhưng không được ký HĐLĐ, không đóng BHYT, BHXH, BHTN cho NLĐ, khi đụng chuyện thì lại đổ hết cho CN… Ông chủ chứ đâu phải ông trời”, chị Nga - CN Cty may Ngọc Minh Tâm (huyện Hóc Môn, TP.HCM) bức xúc.

Vắt kiệt sức công nhân

Chị Nga trình bày, đầu tháng 5.2014, giám đốc Cty yêu cầu CN phải tăng năng suất để Cty kịp xuất hàng. Vì hưởng lương theo sản phẩm nên khi tăng năng suất, CN cũng tăng thu nhập, nên dù vất vả nhưng CN rất tích cực làm việc, có người phải mang áo quần vào xưởng ở lại, làm việc gần như thâu đêm để kịp hàng. Thế nhưng khi chuyền 1, 2 may được 48.000 sản phẩm, đạt yêu cầu thì khi chốt số lượng để tính lương, Cty thông báo chỉ chốt 23.719 sản phẩm, mỗi CN chỉ nhận được khoảng 1,8 triệu đồng/người/tháng. Bức xúc vì làm việc cật lực nhưng nhận được đồng lương chết đói, CN đã ngừng việc phản ứng. Đáng nói, thay vì thỏa thuận với CN, ban giám đốc Cty lại “cấm cửa” tất cả CN, ai muốn trở lại làm việc thì phải được giám đốc đồng ý, nghỉ quá 3 ngày thì bị đuổi việc.

Tương tự, những ngày qua, hơn 300 CN Cty TNHH TYSS VINA (TP HCM) đã ngừng việc phản đối Cty liên tục tăng định mức sản phẩm và ép tăng ca quá sức. CN trình bày, khi tuyển CN, Cty thỏa thuận thời gian làm việc mỗi ngày từ 7h30 đến 16h30 (tăng ca 4 buổi/tuần), hưởng lương thời gian (từ 2,9-3,2 triệu đồng/người/tháng, tùy tay nghề). Nếu tăng ca, CN sẽ được 1 suất ăn chiều và được trả tiền phụ trội. Thời gian đầu, khi Cty xây dựng định mức bình quân từ 200-500 sản phẩm/chuyền (tùy mã hàng), toàn bộ CN đều hoàn thành đúng hạn.

Thế nhưng, thời gian gần đây, Cty đã cố tình làm trái thỏa thuận ban đầu khi liên tục nâng định mức sản phẩm (bình quân từ 500-2.000 sản phẩm/chuyền/ngày) khiến CN làm không kịp, buộc lòng CN phải ở lại làm thêm. Tuy nhiên, CN phải tăng ca sau 20h mới được bồi dưỡng một suất ăn, còn tiền phụ trội thì không được tính. Đáng nói, CN phải làm việc ngày đêm nhưng thu nhập lại không tăng mà có tháng còn giảm. Khi CN ngừng việc phản đối thì Cty hứa hẹn sẽ điều chỉnh nhưng được vài ngày, Cty lại tiếp tục giảm thời gian. Một CN ở chuyền 4, bức xúc: “Cty yêu cầu chuyền tôi phải may 680 sản phẩm trong thời gian từ 7h30 đến 20h. Sau đó, Cty đột ngột rút ngắn thời gian làm việc đến 18 giờ nhưng chỉ giảm định mức 40 sản phẩm. Tăng định mức và rút ngắn thời gian làm việc chẳng khác nào Cty ép CN phải vắt kiệt sức”.

“Chúng tôi là lứa CN “thứ n” bị giám đốc “siết” lương kiểu này rồi. Lần trước cũng có nhiều CN bị giám đốc bắt làm tăng ca, tăng định mức nhưng rồi cuối tháng lại không chịu trả lương đúng như công sức CN bỏ ra. Đòi mãi không được đành bỏ”, anh Tuấn - CN Cty Ngọc Minh Tâm trình bày.

Phớt lờ pháp luật

Điều đáng nói, không chỉ vắt kiệt sức CN, nhiều Cty còn vi phạm phát luật lao động nghiêm trọng. Ở Cty Ngọc Minh Tâm, không chỉ quy định “CN nghỉ 3 ngày thì bị sa thải” là trái luật, dù hoạt động đã 3 năm qua, Cty không ký HĐLĐ cho bất kỳ CN nào, không đóng BHXH, không có nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể, không đăng ký thang bảng lương… Khi PV hỏi thì ông Nguyễn Văn Bằng - Giám đốc Cty lại khăng khăng cho rằng việc mình làm không có gì sai và đổ hết lỗi cho CN. “Cty không ký HĐLĐ vì CN không thích, họ còn có đơn xin không được ký HĐLĐ nữa”, ông Bằng nói.

Tại Cty TNHH TYSS VINA, dù đi vào hoạt động từ tháng 11.2013 và sử dụng thường xuyên 350 CN nhưng Cty chỉ ký HĐLĐ xác định thời hạn 12 tháng với 50% số CN. Ngoài sai phạm về thời gian thử việc, Cty cũng không tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho CN. Cty cũng không đăng ký thang, bảng lương, nội quy lao động với cơ quan quản lý nhà nước và chưa thành lập tổ chức CĐ… “Một lần tôi nhận được đơn khiếu nại của NLĐ về việc giám đốc công ty sa thải người trái luật. Khi chúng tôi hỏi về lý do cho NLĐ thôi việc, ông giám đốc đập bàn, la lớn: “Cty này là của gia đình tôi. Tôi là giám đốc, đuổi ai, nhận ai là quyền của tôi”. Làm việc với người hiểu luật thì dễ, đối với người cố tình làm càng thì chỉ có kiện ra tòa, có bản án thì các “ông trời con” này mới sợ!”, một cán bộ Phòng LĐTBXH quận 12, TPHCM kể.