Từ câu chuyện của Ủy viên Trung ương Đảng Frelimo…

Bà Safura Da Conceicao - Ủy viên Trung ương Đảng cầm quyền Frelimo của Mozambique, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị của Movitel - là một người không dễ gặp và hạn chế tiếp xúc với báo chí. Nhưng khi Giám đốc Nguyễn Đức Quang đặt vấn đề gặp gỡ với chúng tôi, bà đã nhanh chóng nhận lời.

Nói về những đóng góp cho đất nước Đông Phi này của những người lính Viettel từ những ngày đầu chân ướt chân ráo tới mở thị trường cho tới nay, bà Safura chia sẻ: Triết lý “Kinh doanh gắn với hoạt động an sinh xã hội” của Viettel là hoàn toàn đúng khi hiện nay, mạng Movitel đã đóng góp rất nhiều cho người dân Mozambique. Hệ thống giáo dục dần được tiếp cận với công nghệ thông tin thông qua kết nối internet, đặc biệt là những trường học ở vùng sâu vùng xa, bước đầu tạo điều kiện cho trẻ em nông thôn của đất nước khá lạc hậu về mọi mặt có được những tương tác với thế giới. Với 27.000 km cáp quang và 3.000 trạm phát sóng BTS, ngoài việc hỗ trợ cho hệ thống giáo dục, Movitel đã bước đầu hỗ trợ cho hoạt động ngân hàng, nhất là khả năng mở rộng các điểm giao dịch tới vùng khó khăn… Đặc biệt, Movitel là nhân tố rất quan trọng trong việc làm giảm giá cước điện thoại di động của Mozambique, từ  8 metical xuống còn 4,2 metical như hiện nay. Bà Safura cho biết thêm, bà vừa gặp một khách hàng quản lý 35.000 thuê bao và anh ta đánh giá rằng, Movitel đã làm thay đổi cuộc sống của gia đình anh ta cũng như người tiêu dùng. Nhiều khách hàng của mạng Movitel mong muốn Viettel có những hỗ trợ tích cực hơn với nền nông nghiệp của Mozambique.

Bà Safura cũng kể lại cho chúng tôi nghe những khó khăn ngày đầu, khi bắt đầu cùng phía đối tác Viettel thành lập mạng Movitel. Đó là thời điểm mở thầu quốc tế có tới 12 công ty lớn trên thế giới cùng tham gia. Không ai nghĩ Viettel thắng thầu. Bản thân Tổng thống đã gọi riêng cho bà và ngạc nhiên thốt lên: “Tôi không nghĩ là bà đúng khi chọn Viettel vì chưa bao giờ tôi nghe thấy Việt Nam là đất nước có tài lực làm viễn thông trên thế giới”. Tôi đã cố gắng bảo vệ luận điểm của mình khi nói với Tổng thống rằng: “Tôi đã nghiên cứu rất kỹ và chọn Viettel bởi họ có sự khác biệt, đó là khi đó họ hướng tới thị trường có thu nhập thấp. Thực tế đã chứng minh tôi đúng!”. Khó khăn vẫn chưa hết, nhưng hiện tại, Chính phủ rất ủng hộ cách làm của Viettel và hỗ trợ rất nhiều trong việc xây dựng thương hiệu Movitel.

Trải lòng về ấn tượng đối với những người đứng đầu phía đối tác Viettel, bà Safura không giấu giếm: “Họ là những người rất “khó chịu”. Anh Hùng (Nguyễn Mạnh Hùng – Tổng giám đốc Viettel) và anh Quang (Giám đốc Movitel Nguyễn Đức Quang), thời điểm sang “mở đường”, chỉ đồng ý hẹn tôi 15 phút ở ngay khách sạn họ ở qua tin nhắn của Quang. Hùng thậm chí còn không nhìn tôi, chỉ hỏi một câu cộc lốc: “Bà có làm được không?”. Khi đó tôi chỉ muốn bỏ cuộc bởi cảm thấy không được coi trọng. Nhưng lòng tự ái đã dẹp lại vì tôi nghĩ tới đất nước và con người Mozambique. Tôi bắt đầu hành trình qua lại đất nước các bạn để thương thảo hợp đồng. 5 tháng ròng là 5 tháng của sự đấu trí trong từng điều khoản. Và hợp đồng liên doanh được ký lúc 1 giờ sáng (giờ Việt Nam). Viettel nói chung và những con người như Hùng, Quang nói riêng thực sự là bạn đồng hành của tôi”.

- Bà có nghĩ là những điều mà Viettel đang làm có ảnh hưởng lớn đối với các quốc gia lân cận?

- Nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của các nước Angola, Tanzania, Chad, Sierra Leon, Liberia, Kenya, Cộng hòa Nam Phi… đã trực tiếp sang gặp tôi khi họ biết rằng, Movitel đang thực sự trở thành một hiện tượng gây sốt trong khu vực. Họ hỏi kinh nghiệm về việc mở thầu cấp phép đầu tư và mong muốn Viettel sẽ tới đất nước của họ. Khi tận mắt chứng kiến những gì Movitel đang có, họ đều chung nhận định, nhà đầu tư của Việt Nam đã làm được một điều tưởng chừng như không thể!

- Vậy bà có mong Viettel sẽ mở rộng đầu tư tại Mozambique?

- Tôi cho rằng, chiến lược đầu tư ngắn và trung hạn của Viettel hiện nay rất tốt. Tôi hy vọng trong dài hạn sẽ có những phát triển thêm, ví dụ như về lĩnh vực truyền hình cáp trả tiền, thanh toán điện tử thông qua các ứng dụng di động…

… Đến các đối tác tại địa phương

Có dịp thực địa tại tuyến huyện, tuyến tỉnh, chúng tôi mới biết, các cán bộ Viettel đang dần chuyển giao công nghệ cho phía bạn. Khác hẳn với sự chậm chạp có phần lười biếng của người dân, những cán bộ phía Mozambique đều rất khéo tay, nhiệt tình với công việc. Vượt qua sự bất đồng về ngôn ngữ, họ đã vững tay nghề dưới sự hướng dẫn không quản ngày, đêm của bên Viettel và nhiều người trở thành các cán bộ bán hàng xuất sắc.

Giám đốc bán hàng của huyện Maganja Da Costa, tỉnh Zambezia có cái tên đặc trưng của người Bồ Đào Nha: Loupas Evaristo. Anh trực tiếp đến từng điểm bán hàng ở các chợ phiên để tiếp thị thương hiệu cũng như hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại. Tranh thủ phút giải lao hiếm hoi, Loupas nói với tôi những cảm xúc tốt đẹp về những cán bộ Việt Nam.

Anh bảo: “Tôi biết họ thiếu thốn tình cảm đã nhiều tháng, nhiều năm, nhưng họ vượt qua tất cả chỉ vì mục đích quốc tế cao cả. Đó là điều khiến tôi thán phục nhất. Những gì chúng tôi làm được để đền đáp công sức của họ là thành tích trong công việc”. Anh hồn nhiên khoe con số có hôm chỉ trong vòng 1 giờ đạt 50 chiếc điện thoại di động, sim thẻ thì không thể kể siết bởi anh thừa nhận, người dân Mozambique có đặc trưng là nói rất nhiều, có lẽ vì vậy mà doanh thu bán hàng rất tốt.

Đối tác phía bạn cũng đã hỗ trợ thuê cảnh sát địa phương bảo vệ người của Viettel ở những nơi hẻo lánh, nhất là những nơi chỉ có 1 cán bộ Viettel đóng chốt. Ấn tượng nhất đối với những thợ đấu nối kỹ thuật, thi công trực tiếp như: Saide Amade, Choukhi Abiano, Luno Antonio, Justino Amade… là đêm 30 Tết của Việt Nam, họ được quây quần xung quanh mâm cỗ, để thưởng thức các món ăn truyền thống do chính những người con xa quê chế biến, được hò hát, ôn lại những câu chuyện vui, buồn trong quá trình làm việc của 1 năm cũ.

Bên cạnh việc chuyển giao công nghệ, chính sách của Movitel là thuê cộng tác viên bán hàng. 1 tháng cộng tác viên được trả lương 1.000 metical (tương đương 700.000VND/tháng), ngoài ra thêm tiền hoa hồng bán máy và sim, thẻ. Chính sách linh hoạt này đã giúp tạo công ăn, việc làm cho 20.000 lao động địa phương và làm thay đổi tích cực cuộc sống của người dân nơi đây. Ambel - cộng tác viên đang bán hàng tại một điểm chợ - cho biết, trước đây, anh và cả gia đình lo cái ăn chật vật. Từ khi đi làm cộng tác viên, anh cảm thấy tự tin khi lo được cuộc sống cho vợ, con. Ambel tỏ ý mong muốn được làm việc lâu dài với Movitel.

Các cán bộ địa phương mang bản tính chung của người dân Mozambique - hiền lành, trung thực - còn tranh nhau kể cho chúng tôi nghe rất nhiều câu chuyện cảm động của những người lính Viettel về việc nhường cơm sẻ áo hay chăm sóc cho gia đình của họ mặc cho cơn sốt rét kéo đến.

Nhưng dường như chất lính vốn kiệm lời và khiêm tốn, các cán bộ Việt Nam đã ngăn dòng vừa âm ngữ, vừa khẩu ngữ liên tục của họ để nhường cho Carlos -nhân viên lái xe của Movitel tỉnh Zambezia - trao cho chúng tôi những quả bao báp vừa thu hoạch. Carlos bảo, mang về làm kỷ niệm để nếu có dịp quay trở lại sẽ không quên những con người của Movitel.

Tất nhiên, không bao giờ chúng tôi quên những giây phút được làm việc, được thực tế với những con người của Viettel nói chung và Movitel nói riêng…

***

Đại sứ Việt Nam tại Mozambique - Nguyễn Văn Trung:

"Những gì Viettel làm được ở Mozambique không phải là số tiền họ mang tới đầu tư là bao nhiêu, mà trên hết là họ đã làm thay đổi bộ mặt cuộc sống người dân nước này. Sự mở đường của Viettel được kỳ vọng sẽ mời gọi các nhà đầu tư khác của Việt Nam đến với thị trường đầy tiềm năng của đất nước Đông Phi còn nhiều tiềm năng chờ khai phá…"

Theo Báo Công Thương