Hình minh hoạ.

Trong Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 7, Ngân hàng Thế giới cho biết, trước khi dịch bùng phát lại, kinh tế trong nước vẫn phục hồi với chỉ số sản xuất công nghiệp (IPI) tăng 2,5% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 7. Tốc độ tăng này thấp hơn một chút so với tháng 5 và tháng 6. Tương tự, doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiếp tục phục hồi với tốc độ tăng 4,6% (so cùng kỳ năm trước). Tốc độ tăng trưởng chế tạo chế biến và doanh số bán lẻ đều thấp hơn so với tháng 7/2019. Điều đó cho thấy nền kinh tế chưa thực sự phục hồi lại ở mức như trước khi có khủng hoảng.

Trong khi đó, xuất khẩu của Việt Nam vẫn đứng vững (tương đương tháng 7/2019), thể hiện khả năng chống chịu ở mức độ ngoài dự kiến trong bối cảnh quốc tế đình trệ, chủ yếu nhờ sự đóng góp các doanh nghiệp nội địa chứ không phải của doanh nghiệp nước ngoài, trong khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chỉ giảm khoảng 7% trong bảy tháng đầu năm. 

Cũng theo WB, chỉ số CPI của tháng 7 vẫn đi ngang so với tháng 6 (100.4) còn lạm phát cơ bản ghi nhận mức tăng rất nhỏ. Chỉ số CPI theo tháng đi ngang khiến ta liên tưởng đến chi phí lương thực thực phẩm giảm trong khi chi phí vận tải tăng lên. Tỷ lệ lạm phát tính theo CPI rơi vào khoảng 3,4% (so cùng kỳ năm trước).

Tăng trưởng tín dụng chững lại đáng kể, ở mức dưới 10% trong những tháng gần đây. Điều đó cho thấy hoạt động kinh tế suy giảm dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành chính sách giảm lãi suất để khuyến khích tín dụng thương mại. Bội chi ngân sách dự kiến tăng, do số thu của Chính phủ trong nửa đầu của năm chỉ bằng 76% so với cùng kỳ năm 2019 theo báo cáo. Trong khi đó, chi tiêu lại tăng do phải triển khai các biện pháp xã hội nhằm giảm nhẹ tác động của khủng hoảng bên cạnh những nỗ lực nhằm đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư để kích thích khôi phục kinh tế.

Tuy nhiên theo WB, các cân đối của Chính phủ cần được theo dõi thận trọng. Kể từ tháng 4, số thu của Chính phủ đã và đang giảm đáng kể trong khi chi tiêu phải tăng lên nhằm ứng phó khủng hoảng. Trong nửa đầu của năm, Chính phủ chỉ thu được 76% so với con số cùng kỳ năm 2019 do tăng trưởng kinh tế giảm kết hợp với biện pháp giãn nộp thuế cho cá nhân và doanh nghiệp để đối phó với cuộc khủng hoảng. Thực hiện mục tiêu tăng đầu tư công để kích thích khôi phục kinh tế, tổng số giải ngân theo ước tính đạt 45,7 ngàn tỷ VND (1,97 tỷ US%) vào tháng 7, tăng 51,8% so với cùng kỳ năm trước. 

Trong bảy tháng đầu năm, tổng giải ngân đầu tư công đạt 203 ngàn tỷ VND, tương đương 42,7% kế hoạch năm và tăng đến 27,2% so cùng kỳ năm 2019. Sau một vài tháng chững lại trên thị trường vốn trong nước, Kho bạc Nhà nước đã huy động được trên 58,67% ngàn tỷ VND (trên 2,5 tỷ USD), tăng 80% so với tháng 6.

World Bank nhận định, nền kinh tế Việt Nam nhanh chóng phục hồi sau khi những hạn chế trong nước do cách ly chống COVID-19 được gỡ bỏ, đồng thời xuất khẩu đạt kết quả tương đối tốt. Đợt bùng phát vào cuối tháng 7/2020 ở Đà Nẵng và các biện pháp ứng phó nhằm kiểm soát bệnh dịch của chính quyền có thể gây ảnh hưởng đến khôi phục kinh tế trong thời gian tới. Cần quan tâm hơn nữa đến diễn biến phát triển của dịch bệnh, tác động tài khóa của nó và chính sách xử lý trong trung và dài hạn.

Nguyễn Khánh