Theo Nghị quyết, trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, kinh tế - xã hội trong nước còn nhiều khó khăn, trong đó có tác động của việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 đã đạt mục tiêu tổng quát, đạt và vượt 13/14 chỉ tiêu kế hoạch năm 2014.

“Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đây là năm đầu tiên đạt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế theo Nghị quyết của Quốc hội là 5,8%, đồng thời là năm thứ 3 liên tục xuất siêu, dự trữ ngoại tệ tiếp tục tăng. Tình hình vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế ổn định hơn. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, cải cách hành chính có bước tiến bộ”, Nghị quyết đánh giá.

Tuy nhiên, kinh tế phục hồi nhưng chưa ổn định. Tái cơ cấu kinh tế còn khó khăn, một số lĩnh vực còn lúng túng, triển khai chậm. Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chưa đáp ứng yêu cầu. Tổng cầu tăng chậm, sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu; năng suất lao động, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp; nợ công tăng nhanh, nợ xấu còn cao, xử lý còn chậm, an ninh tài chính, tiền tệ chưa vững chắc. Số doanh nghiệp phải giải thể, ngừng hoặc thu hẹp hoạt động lớn. Đời sống một bộ phận người dân có thu nhập thấp, đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn…

Trong bối cảnh đó, năm 2015, Quốc hội đề ra mục tiêu phải tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, tập trung tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thực hiện mạnh mẽ các đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh, phấn đấu tăng trưởng cao hơn năm 2014.

Năm 2015, theo Nghị quyết của Quốc hội, tiếp tục phát triển các lĩnh vực xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống nhân dân. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…

Đồng thời, Quốc hội cũng đề ra các chỉ tiêu chủ yếu cần thực hiện trong năm 2015 như: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 6,2%; Tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 10%; Tỷ lệ nhập siêu so với kim ngạch xuất khẩu khoảng 5%; Tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) khoảng 5%; Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 30%-32% GDP; Tỷ lệ hộ nghèo giảm 1,7%-2%, riêng các huyện nghèo giảm 4%...

Đặc biệt, Nghị quyết của Quốc hội “giao Chính phủ rà soát, tính toán và xây dựng hệ thống chỉ tiêu kinh tế, xã hội, môi trường theo Kế hoạch 5 năm và hàng năm có tính khoa học, định lượng và phù hợp, báo cáo Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10 và đưa vào áp dụng từ Kế hoạch năm 2016”.

Về nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, Quốc hội cơ bản tán thành với những nhiệm vụ, giải pháp do Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trình và các cơ quan của Quốc hội kiến nghị trong báo cáo thẩm tra và các báo cáo giám sát chuyên đề, đồng thời Quốc hội yêu cầu tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau: 

Thứ nhất, thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp và của nền kinh tế. Tập trung hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch tái cơ cấu và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước theo đề án đã duyệt. Rà soát, bổ sung các chính sách thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng, sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam và tăng đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn.

Thứ hai, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; tiếp tục rà soát tổ chức bộ máy, biên chế gắn với yêu cầu xóa bỏ sự chồng chéo chức năng, nhiệm vụ; cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục đầu tư, xây dựng, đất đai, thuế, hải quan và tín dụng ngân hàng…

Cũng theo yêu cầu của Quốc hội, năm 2015 cần tập trung các giải pháp tăng dư nợ tín dụng phù hợp và bảo đảm chất lượng tín dụng, tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình sản xuất kinh doanh tiếp cận vốn tín dụng có hiệu quả và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tập trung đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu gắn với cơ cấu lại các tổ chức tín dụng theo hướng sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường mua bán nợ, tăng cường thanh tra, giám sát về nợ xấu, chất lượng tín dụng và việc thực hiện quy định pháp luật về phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro. Phấn đấu đến cuối năm 2015 đưa tỷ lệ nợ xấu dưới 3%. 

Thứ ba, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công; bảo đảm nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn an toàn theo quy định. Bảo đảm tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, nhất là các nguồn vốn ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ, ODA, vốn hỗ trợ cho ngư dân gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo; tập trung vốn đầu tư cho các công trình quan trọng, cấp bách có khả năng hoàn thành trong năm 2015 tạo điều kiện tăng năng lực sản xuất, góp phần tăng tổng cầu cho nền kinh tế.

Thứ tư, tiếp tục bảo đảm chính sách an sinh xã hội; bảo đảm lộ trình tăng lương tối thiểu theo quy định của Bộ Luật lao động đối với khu vực sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục thực hiện đồng bộ các biện pháp giảm quá tải bệnh viện tuyến trung ương và tuyến dưới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, nhất là ở các cơ sở y tế tuyến tỉnh, tuyến huyện…

Thứ năm, Chính phủ chỉ đạo các Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức thực hiện có hiệu quả quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính, ban hành đầy đủ và kịp thời các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật; rà soát, sửa đổi, bổ sung Nghị định, Thông tư liên quan, xem xét rút ngắn thời gian, đơn giản thủ tục lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc…

Thứ sáu, tiếp tục thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, công tác của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và công tác thi hành án. Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, không làm oan sai, khắc phục tình trạng bỏ lọt tội phạm; chống lạm dụng bắt tạm giam, bắt khẩn cấp; không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình, bảo đảm tranh tụng trong xét xử, bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự theo yêu cầu của Hiến pháp…

Thứ bảy, thực hiện có hiệu quả các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; tích cực đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại tự do song phương, đa phương, xây dựng Cộng đồng ASEAN năm 2015; đồng thời đẩy mạnh thông tin truyền thông, hướng dẫn, hỗ trợ phù hợp để doanh nghiệp, người dân chủ động hơn trong quá trình hội nhập…

Nguyễn Hiền