Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho rằng, việc giảm thêm 0,5% trần lãi suất tiết kiệm mới đây nhằm tạo điều kiện để các ngân hàng thương mại (NHTM) cắt giảm chi phí, giảm lãi vay, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp (DN). Nhưng thực tế cho thấy, lãi suất cho vay chỉ được điều chỉnh xuống mức thấp cho DN tốt.

Bà Trương Thị Thúy Nga, Phó tổng giám đốc, kiêm Giám đốc Vietcombank Chi nhánh TP.HCM cho hay, lãi suất cho DN tốt vay chỉ còn 5 - 7%/năm. Tuy nhiên, mức lãi suất này cũng chỉ được Vietcombank áp dụng cho các DN đại loại như Vissan. Còn mức lãi suất cho vay phổ biến vẫn là 9 - 10%/năm ngắn hạn. Riêng lãi suất cho vay trung, dài hạn vẫn được áp mức cao hơn 10 - 11%.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc OCB, cho rằng, lãi suất cho vay thực tế đã giảm dần trong thời gian qua. Bởi để thu hút được người vay, NH phải cạnh tranh về lãi suất xuống mức thấp. Thậm chí, ở một số NH quy mô lớn, lãi suất cho vay chỉ còn 4 - 5%/năm, song vẫn không dễ cho vay.

Tiền vẫn chảy đều đặn vào hệ thống, nhưng tín dụng lại tăng chậm dù lãi suất thấp, nên sự cạnh tranh giữa các NH để hút tiền nhàn rỗi bằng các chương trình khuyến mại hay thưởng lãi suất cho các khoản tiền lớn là khá mờ nhạt, không như các năm trước.

Thế nhưng, đại đa số DN, nhất là với các DN vừa và nhỏ vẫn gặp không ít khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay. Ông Trần Quốc Mạnh, Tổng giám đốc Công ty CP Sadaco, cho rằng, hiện nay mức độ hấp thụ vốn đã ở mức "trầm cảm". Vì vậy, tất cả các giải pháp hỗ trợ DN lúc này là cần thiết.

Do đó, lãi vay hạ xuống là một giải pháp đáng quý. Thực tế, mặt bằng lãi vay trung và dài hạn hiện nay vẫn còn cao, ở mức 12% - 14%/năm so với thế giới. Với bản thân Sadaco, do làm hàng xuất khẩu nên có lợi thế hơn trong việc vay USD lãi suất thấp hơn tiền đồng.

Tuy nhiên, do tỷ giá khá ổn định trong thời gian dài vừa qua khiến cho DN lĩnh vực xuất khẩu thua thiệt. Vì thế, nguồn ngoại tệ thu về chủ yếu để trang trải vốn lưu động và hạn chế vốn vay NH, nhằm giảm chi phí trong hoạt động, thay vì găm ngoại tệ để chờ cơ hội biến động giá, hưởng chênh lệch như thời gian trước đây.

Lãi suất tiền gửi tiết kiệm giảm cùng với xu hướng các kênh đầu tư khác chưa thực sự khởi sắc đã khiến cho dòng quay của đồng vốn tắc nghẽn, song không phải vì thế mà lãi suất cho vay được NH ồ ạt điều chỉnh giảm. Ngược lại, những người cần vốn, nhất là khách hàng cá nhân vẫn phải trả lãi suất vay trả nợ góp tháng mua nhà đến 13 - 15%/năm.

Thế nhưng, do nhu cầu về nhà ở của người dân, nhất là ở những thành phố lớn tăng cao nên khi giá bất động sản và lãi suất xuống dần, nhiều người đã xem xét vay mua nhà để ở.

Techcombank cho biết, 2 tháng trở lại đây, số lượng hồ sơ vay vốn mua nhà đã tăng 20 - 30% so với đầu năm 2014, giao dịch cũng ấm lên. Thêm vào đó, mặt bằng lãi suất giảm dần sẽ là các yếu tố tác động tích cực đối với tín dụng cá nhân mua nhà để ở.

Techcombank đang có gói tín dụng ưu đãi cho cá nhân vay mua nhà, chỉ từ 7,9%/năm trong thời gian đầu, nhưng dao động khoảng 11,5 - 12,5%/năm. Lãi suất cho vay của Techcombank tùy vào khoản vay cũng như xếp hạng tín dụng của từng khách hàng.

Trong khi đó, với mục tiêu lạm phát được kiểm soát tương đối tốt, dự báo cả năm 2014 lạm phát 5,5 - 5,8%. Một lãnh đạo cấp cao HSBC cho rằng, khả năng lãi suất sẽ còn dư địa để giảm thêm. Tuy nhiên, mức độ điều chỉnh lãi suất sẽ không còn nhiều mà chỉ có thể giảm nhẹ. Việc NHNN vừa giảm thêm trần lãi suất, theo HSBC cũng là một phần của nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Nhận định của HSBC cho rằng, khả năng tín dụng sẽ tăng tốc vào giai đoạn cuối năm. Tuy nhiên, tổ chức này chỉ kỳ vọng mức độ tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống trong năm nay chỉ đạt 10% và năm sau mức độ tăng trưởng cũng tương đương.

"Sau nhiều năm bùng nổ cho vay, nền kinh tế đang còn đi trên con đường gập ghềnh và chỉ hồi phục một cách từ từ. Đồng thời, lạm phát sẽ nằm trong kiểm soát vì giá dầu đã hạ nhiệt và nguồn cung thực phẩm đang rất dồi dào nên NHNN cần giảm thêm lãi suất huy động để kích cầu tiêu dùng, vì nhu cầu tiêu dùng nội địa còn ở mức thấp và vấn đề lạm phát đã được kiểm soát", các chuyên gia nghiên cứu HSBC đưa ra nhận xét.

Vì thế, có thể trước mắt tín dụng DN chưa thể kỳ vọng cải thiện nhanh mà riêng phân khúc khách hàng cá nhân được xem là có triển vọng tăng trưởng, đặc biệt là đối với nhu cầu vốn tín dụng của cá nhân vay mua căn hộ tại các dự án chung cư.