Ngày 29/5, Chính phủ đã nghe Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trình dự thảo Nghị định của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản đến năm 2020.

Trong đó, Bộ trưởng Cao Đức Phát đề nghị giảm lãi suất, thực hiện ân hạn để đóng mới, cải hoán tàu khai thác hải sản, tàu dịch vụ hậu cần. Ngư dân sẽ được vay mức lãi suất tối đa 3%, còn lại ngân sách địa phương hỗ trợ bù lãi suất và mức lãi suất cho vay ngắn hạn cũng được quy định ưu đãi hơn. Tài sản thế chấp được sử dụng giá trị tàu đóng mới, tàu cải hoán, nâng cấp để bảo đảm vốn vay…

Bên lề kỳ họp Quốc hội sáng nay 30/5, đại biểu Cao Sỹ Kiêm - nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đánh giá, mức lãi suất 3% hỗ trợ ngư dân là hoàn toàn hợp lý, nhưng về phía ngân hàng, khi lãi suất huy động có mức 6%/năm mà cho vay ra có 3%/năm là lỗ.

“Nhưng vì nghề cá trên biển có tính quốc phòng an ninh nên Nhà nước phải có sự hỗ trợ. Phần chênh lệch ấy, Nhà nước hỗ trợ không phải đưa tiền mặt mà đưa vào chi phí, giảm phần nộp của ngân hàng. Trước đây, nếu phần chi phí đó chiếm 6%, các ngân hàng phải nộp theo số này chẳng hạn 10.000 đồng thì bây giờ với lãi suất 3% chỉ phải nộp 6.000 đồng - 7.000 đồng thôi”, đại biểu Cao Sỹ Kiêm nói.

Với chương trình cho vay ưu đãi so sự hỗ trợ từ Nhà nước như vậy, theo đại biểu Kiêm phải lựa cho các ngân hàng tham gia là các ngân hàng thương mại Nhà nước lớn. “Trước khi giao cho ngân hàng thực hiện phải yêu cầu có sự cam kết của Chính phủ. Ví dụ tôi giao cho anh làm và sẽ bù cho anh cái khác như nộp ngân sách giảm đi). Và khi ngân hàng cho vay, đối tượng vay vốn phải có bảo hiểm và được tính trong chi phí, bởi cho vay lĩnh vực này có nhiều rủi ro”, đại biểu Kiêm đề xuất.

Cũng theo đánh giá của ông Kiêm, chương trình cho ngư dân vay vốn là nhiều điểm mới như: Lãi suất thấp, hai năm đầu không trả lãi (ân hạn), được cho vay 90% số tài sản và được lấy chính tài sản đó làm thế chấp, không phải thế chấp nhà cửa nữa.

“Tôi đã làm ngân hàng lâu năm rồi, tôi biết cho vay đóng tàu thuyền rủi ro rất lớn. Nhưng nếu giải quyết được 3 vấn đề sau thì yên tâm: được trích bảo hiểm; lãi suất qui định được nhà nước công nhận thì chi phí ban đầu cho vay vào giá thành, toàn xã hội chịu; khi có tranh chấp trên biển làm tàu thuyền của họ chìm thì bảo hiểm phải thanh toán. Đây là những điểm để ngân hàng yên tâm cho vay. Tiền có rồi, chính sách rõ ràng rồi thì không vấn đề gì”, ông Kiêm cho biết thêm.

Theo đại biểu Nguyễn Tấn Tuân (đoàn Khánh Hòa), chủ trương hỗ trợ lãi suất 3% cho ngư dân đóng tàu sắt hết sức đúng đắn. Rút kinh nghiệm các chương trình hỗ trợ phát triển nông nghiệp, kể cả các chương trình trước đây như chương trình đánh bắt xa bờ tôi mong muốn Chính phủ giao cho từng bộ, ngành, địa phương một cách bài bản tránh trường hợp làm phong trào.

“Bà con ngư dân được tàu sắt ra khơi là bước đầu tiên. Quan trọng hơn là tạo ra được các dịch vụ hậu cần nghề cá để quá trình bám biển được dài hơn và người dân có thể sơ chế, bán ngay trên biển, giảm chi phí bỏ ra. Lúc đó, người dân mới thấy là có lợi trong quá trình đánh bắt’, đại biểu Tuân cho biết.

Do đó, theo kiến nghị của đại biểu, để giải ngân hiệu quả thì các thủ tục cho vay phải gọn nhẹ. Bởi theo Chính phủ, người dân có thể lấy thân tàu thế chấp, điều này thuận lợi cho dân nhưng chỉ sợ cách triển khai như gói 30.000 tỷ vừa qua thì người dân không tiếp cận được vốn.

“Chắc chắn người dân khi tiếp cận với nguồn vốn này phải được các cơ quan Nhà nước, các hiệp hội, đặc biệt là Hội nghề cá của các địa phương tư vấn, hướng dẫn, kể cả việc đóng tàu như thế nào, khi ra khơi ra sao… để hiệu quả đồng vốn bỏ ra, chính sách của Nhà nước thực sự có hiệu quả”, đại biểu Tuân lưu ý.

Nguyễn Hiền