Chỉ số phát triển kinh tế tại các thị trường mới nổi (Emerging Markets Index - EMI) của ngân hàng HSBC - chỉ số công bố hàng tháng trích xuất từ khảo sát Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (Purchasing Managers Index PMI) – đã giảm tháng thứ ba liên tiếp từ mức 51,4 điểm trong tháng 1 xuống còn 51,1 điểm trong tháng 1.

Điều này biểu thị sản lượng thị trường mới nổi toàn cầu có mức tăng trưởng yếu nhất kể từ tháng 9 năm ngoái với chỉ số EMI cũng nằm dưới mức khuynh hướng dài hạn 54 điểm.

 

Mức tăng trưởng khiêm tốn trong tháng 2 phản ánh mức tăng sản lượng sản xuất yếu nhất trong năm tháng qua, trái ngược với tháng trước đó khi tăng trưởng chậm là do lĩnh vực dịch vụ tăng yếu hơn. Hoạt động dịch vụ ở các thị trường này tăng mặc dù mức tăng còn khá yếu.

Sản lượng sản xuất ở các thị trường mới nổi bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm ở Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc. Tăng trưởng ở Mexico chậm lại và vẫn còn yếu ở Brazil. Trong khi đó, Ba Lan và Cộng hoà Séc lại thể hiện mức tăng trưởng mạnh, tương tự như ở Đài Loan. Ngành sản xuất Việt Nam gần đây tiếp tục có nhiều cải thiện với sản lượng, đơn đặt hàng mới và việc làm đều tăng.

HSBC cho rằng, các điều kiện có thể sẽ vẫn duy trì sự thờ ơ trong tháng 3 với đơn đặt hàng mới trong thời gian tới tăng ở mức chậm nhất trong năm tháng. Việc làm sẽ vẫn không thay đổi tháng tới và công việc tồn đọng sẽ giảm thêm, điều này phản ánh năng lực sản suất không bị nhiều áp lực. Cuối cùng, áp lực lạm phát nói chung vẫn còn yếu mặc dù những bằng chứng về áp lực giá cả ở Brazil, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ và Cộng hoà Séc đều liên quan đến vấn đề tỷ giá.

Chỉ số sản lượng tương lai ở các thị trường mới nổi HSBC (HSBC Emerging Markets Future Output Index) là một chỉ số mới, khảo sát kỳ vọng của các doanh nghiệp trong vòng 12 tháng. Chỉ số này đã phục hồi trong tháng Hai ở mức cao của 11 tháng qua, phản ánh tâm lý lạc quan đều đã cải thiện ở cả hai ngành sản xuất và dịch vụ. Lĩnh vực sản xuất hoàn hoá nói chung vẫn duy trì một triển vọng lạc quan hơn.

Trong số các thị trường mới nổi lớn nhất, Trung Quốc có tâm lý lạc quan mạnh nhất trong 11 tháng (sản xuất và dịch vụ kết hợp). Brazil có mức kỳ vọng sản lượng nói chung mạnh nhất theo đó quốc gia này đã tâm lý lạc quan 8 trong 9 tháng qua. Nga giữ mức kỳ vọng kém lạc quan nhất trong tháng Hai, theo sau là Ấn Độ.

Theo đánh giá của chuyên gia Murat Ulgen – Khối Nghiên cứu Kinh tế Trung và Đông Âu và châu Phi cận Sahara, các nền kinh tế mới nổi đang đang nỗ lực đáng kể để lấy lại đà tăng trưởng.

Chuyên gia này cho rằng, các thị trường mới nổi gần đây bị vùi dập bởi vô số những thách thức. Các điều kiện tài chính toàn cầu ngày càng thắt chặt hơn khiến nhiều nền kinh tế phải đi theo hướng điều chỉnh cán cân thánh toán một cách khó chịu hơn thông qua các hình thức như có đồng tiền yếu hơn, lãi suất cao hơn, cắt giảm nhu cầu nội địa hoặc tất cả những yếu tố trên.

Một cách thức tái cân bằng thay thế và đáng tin cậy hơn thông qua những hình thức cải cách về mặt cấu trúc nhằm phục hồi những năng lực cạnh tranh đã mất thì rất khó để thực hiện với một lịch trình bầu cử dày đặc mà cũng chỉ có giá trị cho chính sách tài khoá năng động hơn như là một công cụ để bỏ qua những sự quá độ trong quá khứ.

Hơn nữa, còn nhiều câu hỏi đặt ra khi đề cập đến Trung Quốc, bắt đầu từ tính hiệu quả của tăng trưởng tín dụng, hình thức chuyển đổi sang nền kinh tế do tiêu dùng dẫn dắt, sự tự do hoá tài khoản vốn và giải quyết hệ thống ngân hàng đang trong giai đoạn tối tăm.

Cuối cùng, tình hình căng thẳng của Ukraine và Nga cũng làm gây ảnh hưởng đến tiến trình phục hồi còn non nớt của châu Âu và tiếp theo là chu trình thương mại toàn cầu.

Tóm lại, kinh doanh ở các thị trường mới nổi vẫn còn khá xa để lấy lại phong độ như bình thường và điều này có vẻ khó sớm có thể thay đổi.

Bích Diệp