Kinh tế Trung Quốc bị ảnh hưởng nghiêm trọng do virus corona

Dịch viêm phổi do virus corona gây ra đã và đang gây hoang mang cho nhà đầu tư trên toàn thế giới. Thành phố Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc đang là tâm điểm của dịch bệnh, kéo theo nhiều ảnh hưởng dây chuyền đền toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc.

Trong báo cáo nhanh vừa cập nhất, Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đã đưa ra những đánh giá đáng chú ý về tác động của dịch bệnh đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Cụ thể, theo BVSC, việc Trung Quốc quyết định kéo dài kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán sẽ tác động đến tình hình sản xuất của nước này trong quý I.

Cuối tuần trước, Trung Quốc đã công bố chỉ số PMI thuộc lĩnh vực sản xuất trong tháng 1/2020 ở mức 50 điểm, giảm nhẹ so với mức 50,2 điểm trong tháng trước đó. Tuy nhiên, số liệu này dựa trên các cuộc khảo sát tiến hành trước ngày 20/01/2020.

Trong khi đó, sự lan rộng của virus kéo theo sự chú ý của dư luận mới chỉ bắt đầu từ giữa tháng 1/2020. Điều này đồng nghĩa với việc số liệu PMI tháng 1/2020 chưa phản ánh hết tác động của dịch bệnh.

BVSC cho rằng, mức độ xấu nhất của chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ rơi vào tháng 2/2020 (tháng dịch bệnh ở giai đoạn bùng phát mạnh) với điểm số giảm sâu so với ngưỡng 50 điểm. Ngoài ra, chỉ số PMI thuộc lĩnh vực dịch vụ thậm chí sẽ còn có mức giảm điểm mạnh hơn so với PMI thuộc lĩnh vực sản xuất.

Trong kịch bản xấu, nếu dịch bệnh diễn biến ngoài tầm kiếm soát, Chính phủ Trung Quốc có thể sẽ có thêm các biện pháp cứng rắn, dẫn đến các hoạt động sản xuất bị buộc phải ngừng trệ tại nhiều tỉnh và thành phố hơn (không chỉ giới hạn ở Vũ Hán). Nếu điều này xảy ra, chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ còn sụt giảm mạnh trong ngắn hạn.

Sự gián đoạn sản xuất của Trung Quốc cũng có thể có những ảnh hưởng tiêu cực nhất định tới tình hình sản xuất toàn cầu do nước này hiện đang là một mắt xích lớn trong chuỗi cung ứng của kinh tế thế giới. Sự thiếu hụt nguyên vật liệu nhập khẩu từ Trung Quốc có thể sẽ làm gián đoạn sản xuất tại một số quốc gia, điển hình như khu vực ASEAN.

Khu vực được đánh giá bị tác động nhiều nhất bởi dịch bệnh là dịch vụ, điển hình là các ngành: vận tải, bán lẻ, nhà hàng, các hoạt động giải trí.

Đáng lưu ý, tỷ trọng khu vực dịch vụ trong GDP của Trung Quốc đã tăng mạnh 12 điểm phần trăm trong 17 năm qua, từ mức 42% vào năm 2003 (năm bùng phát dịch SARS) lên mức 54% hiện nay. Với tỷ trọng lớn như trên, nếu dịch bệnh lần này không sớm được kiểm soát, tác động đến GDP của Trung Quốc có thể sẽ nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.

Ở giai đoạn cao điểm của dịch SARS, tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã giảm 2 phần trăm, từ mức 11,1% trong quý I/2003 xuống còn 9,1% trong quý II/2003.

Điểm đáng lưu tâm là trong dịch bệnh SARS lần trước, kinh tế Trung Quốc đang trong pha mở rộng của chu kỳ kinh tế trong khi thời điểm hiện tại, kinh tế nước này đang trong chu kỳ suy giảm.

Do vậy, dịch bệnh Corona sẽ càng khiến kinh tế Trung Quốc gặp khó khăn, ít nhất là trong quý I, thậm chí kéo dài sang cả quý II/2020 (trong dịch SARS năm 2003, Trung Quốc phải mất 8 tháng để khống chế dịch bệnh với hơn 8.000 ca nhiễm và 800 người chết).

Theo dự báo của Bloomberg, tăng trưởng GDP của Trung Quốc cho cả năm 2020 có thể sẽ về mức 5,7% - giảm 0,4% so với mức 6,1% của năm 2019.

Số liệu đáng quan tâm nhất nhằm đánh giá những ảnh hưởng của dịch bệnh là doanh số bán lẻ của Trung Quốc. Tuy nhiên, số liệu về bán lẻ trong tháng 1 và tháng 2 sẽ chỉ được công bố vào thời điểm giữa tháng 3 tới nhằm tránh yếu tố nhiễu do Tết Nguyên Đán. Do doanh số bán lẻ được công bố với độ trễ như trên, số liệu PMI khu vực sản xuất và dịch vụ tháng 2 của Trung Quốc sẽ đặc biệt trở nên quan trọng.

Mai Chi