Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2013 ước tính đạt 790,8 nghìn tỷ đồng, bằng 96,9% dự toán năm, trong đó thu nội địa 530 nghìn tỷ đồng, bằng 97,2%; thu từ dầu thô 115 nghìn tỷ đồng, bằng 116,2%; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu 140,8 nghìn tỷ đồng, bằng 84,6%.

Trong thu nội địa, thu từ khu vực doanh nghiệp Nhà nước 159,3 nghìn tỷ đồng, bằng 91,4% dự toán năm; thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) 111,2 nghìn tỷ đồng, bằng 103,6%; thu thuế công, thương nghiệp và dịch vụ ngoài Nhà nước 110,2 nghìn tỷ đồng, bằng 91,6%; thu thuế thu nhập cá nhân 45,8 nghìn tỷ đồng, bằng 83,4%; thu thuế bảo vệ môi trường 11,7 nghìn tỷ đồng, bằng 81,5%; thu phí, lệ phí 15,2 nghìn tỷ đồng, bằng 146,5%.

Tổng chi ngân sách Nhà nước năm 2013 ước tính đạt 986,2 nghìn tỷ đồng, bằng 100,8% dự toán năm, trong đó chi đầu tư phát triển 201,6 nghìn tỷ đồng, bằng 115,1% (riêng chi đầu tư xây dựng cơ bản 196,3 nghìn tỷ đồng, bằng 115,4%); chi phát triển sự nghiệp kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý Nhà nước, Đảng, đoàn thể (bao gồm cả chi thực hiện cải cách tiền lương) ước tính đạt 679,6 nghìn tỷ đồng, bằng 100,8%; chi trả nợ và viện trợ 105 nghìn tỷ đồng, bằng 100%.

Tỷ lệ bội chi ngân sách Nhà nước năm nay ở mức 5,3% GDP, vượt mức 4,8% đã dự toán. Nguyên nhân chủ yếu do doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn về vốn, sản phẩm tồn kho tiêu thụ chậm dẫn đến thua lỗ. Tuy nhiên không thể không tính đến tình trạng nợ đọng thuế, trốn thuế làm hụt thu và một số khoản chi chưa hợp lý gây lãng phí.

Theo Tổng cục Thống kê, sau nhiều năm vượt thu, đây là năm đầu tiên số thu ngân sách nhà nước cả năm ước tính không đạt dự toán thu cân đối ngân sách, ảnh hưởng lớn tới việc điều hành ngân sách và cân đối, bố trí vốn để thực hiện các nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước.

Trước đó, vào sáng ngày 12/11, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về việc điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước năm 2013 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014, trong đó, trần bội chi ngân sách Nhà nước cho 2 năm được nâng lên 5,3% GDP. Về điều chỉnh dự toán ngân sách Nhà nước năm 2013, Quốc hội đồng ý giao Chính phủ nâng mức bội chi ngân sách nhà nước năm 2013 để bù đắp số hụt thu ngân sách trung ương nhưng không quá 195.500 tỷ đồng (tương đương 5,3% GDP ước thực hiện).

Phát biểu và tham gia trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, Quốc hội đã đồng ý bội chi ngân sách năm 2014 là 5,3% GDP và phát hành thêm 170.000 trái phiếu chính phủ giai đoạn 2014 – 2016. Trong đó, tăng bội chi ngân sách một phần là để trả nợ, phần còn lại tập trung đầu tư các dự án hạ tầng KTXH thiết yếu, hoàn thành các dự án kinh tế đang dở dang, đầu tư nông nghiệp nông thôn, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải kéo dài, xử lý nợ đọng cơ bản, xử lý nợ xấu, tăng giải ngân vốn ODA…đảm bảo tổng vốn đầu tư xã bằng 30 – 31% GDP, đồng thời góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, tăng năng lực sản xuất, thực hiện đột phá trong xây dựng hạ tầng.

Trái phiếu chính phủ sẽ được phát hành phù hợp theo tiến độ giải ngân các dự án và tình hình kinh tế vĩ mô. Việc thực hiện ngân sách được quản lý chặt chẽ, đảm bảo hiệu quả, chính sách tiền tệ, nhất là kiểm soát tăng trưởng tín dụng, không làm tăng quá mức tổng cầu.

Với bội chi và phát hành trái phiếu như trên, Thủ tướng khẳng định nợ công 2014, 2015, 2016 vẫn trong giới hạn an toàn, không quá 65% GDP. Tuy nhiên áp lực trả nợ rất lớn, cùng với việc bố trí ngân sách để trả nợ, cần phát hành mới để trả nợ đối với nợ gốc trái phiếu đến hạn, đảm bảo duy trì thanh khoản, đảm bảo các chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của chính phủ ở mức 15,2%; năm 2015 khoảng 20,4%; 2016 khoảng 22,9% tổng thu ngân sách nhà nước, tất cả đều nằm trong giới hạn là không quá 25% tổng thu ngân sách theo kế hoạch đã được phê duyệt.

 

Phương Dung