Vụ thị trường châu Phi, Tây Á, Nam Á cho biết, đáng chú ý, là xuất khẩu gạo sang các thị trường chính ở châu Phi có khả năng tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian sắp tới, xuất khẩu hạt tiêu, hạt điều, chè sang khu vực cũng tăng đáng kể.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, 2 tháng đầu năm 2015, xuất khẩu các sản phẩm nông thủy sản của Việt Nam sang một số thị trường trọng điểm tại khu vực châu Phi, Tây Á, Nam Á đạt 215,4 triệu USD tăng trưởng +14,2% so với cùng kỳ năm 2014. Nguyên nhân là do kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng tăng, cụ thể: gạo đạt 57,82 triệu usd (+200%), hạt tiêu đạt 38,0 triệu USD (+39%), chè đạt 12,1 triệu USD (+59,2%), hạt điều đạt 7,5 triệu USD (+88%).

Một số mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu giảm  so với cùng kỳ năm 2014 như: thủy sản đạt 36,2 triệu USD (-18,7%), cà phê đạt 20,9 triệu USD (-52,0%), rau quả đạt 2,1 triệu USD (-25,0%).

Theo Vụ thị trường, nhìn chung, những tháng đầu năm là thời điểm có nhiều kỳ nghỉ lễ dài, trong khi các mặt hàng nông lâm thủy sản là nhóm mặt hàng cần nhiều lao động lại đạt tốc độ tăng trưởng xuất khẩu như nêu trên là kết quả rất khả quan.

Trong 2 tháng đầu năm 2015, mặt hàng thủy sản chiếm tỉ trọng 17% tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang khu vực châu Phi, Tây Á, Nam Á. Thủy sản là mặt hàng được xuất khẩu khá đều sang nhiều nước trong khu vực. Tuy nhiên, xuất khẩu thủy sản sang khu vực châu Phi, Tây Á, Nam Á mới chỉ chiếm 4% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Do đó, tiềm năng xuất khẩu thủy sản sang các thị trường khu vực này còn rất lớn.

Tương tự như thủy sản, xuất khẩu cà phê sang châu Phi, Tây Á, Nam Á cũng chỉ chiếm 4% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Cà phê chủ yếu được xuất khẩu sang Ấn Độ, Algeria - là hai nước có một số nhà rang xay cà phê lớn. Trong khi một số thị trường tiềm năng như các nước Bắc Phi (Ma-rốc, Ai Cập, Libi) cũng có những doanh nghiệp chế biến cà phê mạnh vẫn chưa được quan tâm khai thác đúng mức. Như vậy, có thể nói xuất khẩu mặt hàng cà phê sang khu vực thị trường này gặp bất lợi hơn so với năm trước.

Về mặt hàng gạo, nông sản xuất khẩu chủ lực nhất của Việt Nam sang châu Phi, Tây Á khi chiếm tới 27% tổng kim ngạch xuất khẩu các loại nông lâm thủy sản sang khu vực này và chiếm tỉ trọng 26% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước. Hai tháng đầu năm, xuất khẩu gạo sang khu vực này tăng trưởng rất cao, đặc biệt là một số thị trường nhập khẩu chính tại châu Phi đã quay lại nhập khẩu số lượng lớn gạo của Việt Nam.

Nếu công tác thị trường được quan tâm đúng mức, gạo Việt Nam bảo đảm được chất lượng và giá cả cạnh tranh thì châu Phi và một số nước Tây Á sẽ là thị trường tiềm năng đóng vai trò là nơi tiêu thụ gạo rất lớn cho Việt Nam do nhu cầu tiêu thụ của người dân ở khu vực này còn rất lớn. Đáng chú ý là hai thị trường Ghana và Bờ Biển Ngà đang khôi phục việc nhập khẩu gạo từ Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu gạo sang hai nước này đạt lần lượt là 30,1 và 22,3 triệu USD, đóng vai trò là những nước nhập khẩu gạo chủ chốt của Việt Nam trong khu vực.

Thời gian qua, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường nhập khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến. Nhìn chung, tiềm năng xuất khẩu cao su tự nhiên sang khu vực Nam Á và Trung Đông còn khá lớn. 

Một mặt hàng khác cũng có nhiều điểm sáng là  chè của Việt Nam được chủ yếu xuất khấu sang Pakistan, kim ngạch đạt 10,1 triệu USD, chiếm hơn 80% tổng kim ngạch xuất khẩu chè sang khu vực. Mặt khác, tuy kim ngạch xuất khẩu mặt hàng chè sang cả khu vực này không cao nhưng cũng chiếm tới 46% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của cả nước. 

Phương Dung