Tiền và Hàng 30/03/2014 07:27

Sáp nhật của Chiquita - Fyffes: Việt Nam nên sản xuất chuối đại trà hay đa dạng hóa sản phẩm?

FICA - Theo Reuters, thị trường xuất khẩu toàn cầu của chuối trị giá 7 tỷ USD. Nếu Việt Nam muốn tham gia cùng các nhà sản xuất chuối hàng đầu thế giới trên một thị trường đang phát triển này, Việt Nam cần nhanh chóng hiện đại hóa sản xuất.


 

Đã có một số thảo luận về chuối gần đây. Ở Việt Nam, thành công vừa qua của việc trồng chuối chất lượng và xuất khẩu hoa chuối và lá chuối thu lợi cao từ xã Tân Long, Hướng Hóa, Quảng Trị, đã được ca ngợi như là một sáng kiến ​​tốt của nông dân địa phương để xóa đói giảm nghèo. Chuối là một trong những trái cây quan trọng và truyền thống nhất tại Việt Nam.

Theo FAO, sản lượng thương mại hàng năm của chuối là chỉ hơn một triệu tấn. Con số này dường như nhỏ. Và số liệu thống kê nên đưa vào xem xét một số lượng lớn của chuối được trồng ở các nông trại, phục vụ nhu cầu sử dụng địa phương và gia đình. Theo Reuters, thị trường xuất khẩu toàn cầu của chuối trị giá 7 tỷ USD. Nếu Việt Nam muốn tham gia cùng các nhà sản xuất chuối hàng đầu thế giới trên một thị trường đang phát triển này, Việt Nam cần nhanh chóng hiện đại hóa sản xuất.

Theo Liên Hiệp Quốc, Uganda, Trung Quốc , Philippines, Ecuador, Brazil, Indonesia, Columbia, Cameroon và Tanzania là 10 quốc gia hàng đầu, lượng sản xuất tính gộp là 96 tỷ tấn chuối hoặc hai phần ba tổng sản lượng thế giới.

Kể từ thông báo 10/3 tại Mỹ rằng Chiquita International sẽ mua một lượng cổ phiếu của Fyffes ở Ireland trị giá 1,07 tỷ $ để trở thành nhà cung cấp chuối hàng đầu thế giới, các phương tiện truyền thông kinh doanh vẫn còn tranh luận về những gì đằng sau chiến lược mua lại này và tác động như thế nào tới thị trường chuối toàn cầu. Đến 2014, sau khi sáp nhập, doanh thu gộp của Chiquita - Fyffes sẽ đạt khoảng $ 4,6 tỷ USD. Một số những cuộc thảo luận dường như nhận định sai lý do đằng sau sự sáp nhập Chiquita - Fyffes.

Thông thường, các lợi ích của việc sáp nhập kinh doanh hoặc mua lại (M & A) bao gồm: (1) loại bỏ cạnh tranh bằng cách mua lại một đối thủ cạnh tranh đe dọa, (2) tiếp cận nhanh các kỹ năng và kiến ​​thức để đạt được lợi thế cạnh tranh thông qua đổi mới, (3) thâm nhập ngay các thị trường mới của các công ty được mua (4) nâng cao năng lực sản xuất để cung cấp sản phẩm đa dạng hơn và, (5) giảm chi phí hoạt động do quy mô sản xuất.

Tuy nhiên, việc sáp nhập của hai công ty nhập khẩu trái cây lâu đời nhất thế giới là phần nào bất bình thường do tính chất độc đáo của thị trường chuối. Việc sáp nhập Chiquita – Fyffes không có mở rộng thị trường trong tương lai gần. Từ lâu, Chiquita và Fyffes đã thiết lập thị trường địa phương của mình ở các nước khác nhau. Chiquita xuất khẩu chuối chủ yếu sang Bắc Mỹ và châu Á. Fyffes phục vụ chủ yếu thị trường châu Âu. Qua việc sáp nhập, không có dấu hiệu rõ về cách mở rộng thị trường xét trên thực tế về mạng lưới phân phối đã được thiết lập hiện có.

Một lợi ích điển hình khác của M & A là khả năng sáp nhập để tăng giá. Điều này có thể không được dễ dàng trong kinh doanh chuối. Người tiêu dùng xem chuối là một loại trái cây phổ biến và rẻ tiền. Nếu họ sẵn sàng trả nhiều tiền hơn, họ sẽ chuyển sang mua táo, cam và lê. Mặc dù trên thực tế nhu cầu về chuối được dự đoán sẽ tăng 5 % trong năm nay, đó vẫn sẽ là một thách thức đối để bán chuối với giá cao hơn. Nhận biết sự mong đợi giá thấp của các cửa hàng tạp hóa, các siêu thị khổng lồ có quyền kiểm soát mạng lưới phân phối thực phẩm đang sử dụng sức mua địa phương để ngăn chặn các nhà nhập khẩu như Chiquita tăng giá.

Với giá chuối được đặt thấp bởi các siêu thị khổng lồ, các nhà nhập khẩu như Chiquita và Fyffes có thể đến lượt mình buộc nông dân bán chuối với giá thấp hơn. Nhưng chiến lược này có những hạn chế. Giá đã rất thấp. Và với sự gia tăng số lượng sản xuất, các chủ nông trại đang ngày càng cảm thấy áp lực từ công đoàn lao động đòi tăng lương cho công nhân.


Phải đối mặt với tất cả những thách thức và triển vọng lợi nhuận thấp từ mặt hàng dễ hư hỏng, chiến lược kinh doanh hợp lý nhất cho các nhà xuất khẩu chuối để tăng tỷ suất lợi nhuận thấp hiện nay sẽ là giảm chi phí hoạt động. Điều này dường như là động lực chính đằng sau các thỏa thuận Chiquita - Fyffes.

Do chuối được trồng tại các địa điểm khác nhau cách xa hàng ngàn cây số đến các điểm tiêu thụ cuối cùng, chi phí hậu cần là không nhỏ. Sản xuất tại nhiều điểm. Kiểm soát chất lượng tại các môi trường kinh tế rất khác nhau. Đóng gói một loại trái cây dễ hư hỏng. Tồn kho tại nhiều địa điểm trước khi đến thị trường. Vận tải toàn cầu và trong nước. Kiểm tra thực phẩm nghiêm ngặt. Lập kế hoạch phân phối phức tạp. Các hoạt động này gia tăng chi phí đáng kể cho giá chuối. Với hoạt động kinh doanh ở 70 quốc gia và 180 triệu hộp chuối mỗi năm, chi phí hậu cần sẽ có khả năng tăng và củng cố để cắt giảm chi phí có vẻ là một chiến lược để tồn tại.

Với việc sáp nhập, Chiquita - Fyffes sẽ có thể tiếp tục chuẩn hóa toàn mạng lưới dây chuyền cung cấp để cắt giảm chi phí. Banana Link, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Vương quốc Anh, ủng hộ cho thương mại bền vững của chuối, cho rằng việc sáp nhập có thể buộc nông dân trồng chỉ có một loại chuối.

Với việc sản xuất một loại chuối duy nhất – có thể sẽ là Cavendish – việc sản xuất hàng loạt, đóng gói, lập kế hoạch và vận chuyển sẽ được tối ưu hơn, do đó chi phí có thể được giảm đáng kể. Như vậy, tác động quan trọng có thể của việc sáp nhập là tăng lợi nhuận thông qua một quá trình hiệu quả hơn từ sản xuất đến phân phối. Người tiêu dùng sẽ có thể tiếp tục mua chuối với giá rẻ. Tuy nhiên, họ có thể chỉ có một loại chuối để thưởng thức! Nhà đầu tư có vẻ thích ý tưởng này. Ngay sau khi thông báo sáp nhập, cổ phiếu Fyffes tăng 46% và Chiquita 11%.

Việt Nam đang công nghiệp hóa ngành nông nghiệp. Để gia nhập với các quốc gia xuất khẩu chuối, nông dân Việt Nam cần chuẩn bị để trồng loại chuối mà các nhà nhập khẩu toàn cầu quan tâm đến mua. Để phát triển toàn cầu, những nông dân trồng chuối từ các tỉnh sản xuất chính như Đồng Nai, Cần Thơ, Sơn Trang, Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre và Vĩnh Phú nên thiết lập một dây chuyền sản xuất hàng loạt hiện đại để đảm bảo chất lượng tốt nhất ở mức giá thấp nhất có thể. Động thái của Chiquita mua lại Fyffes nhấn mạnh tầm quan trọng của chiến lược thiết lập một chuỗi cung ứng toàn cầu hiệu quả cho các sản phẩm nông nghiệp.

Song song với đó, và để phản ánh một loạt các loại chuối trong ẩm thực Việt Nam hàng ngày, các nhà sản xuất chuối từ các tỉnh như Tân Long ở Hướng Hóa, Quảng Trị, nên tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm để tìm kiếm một thị trường ngách mà các công ty khổng lồ như Chiquita - Fyffes, Dole Food và Fresh Del Monte Produce, sẽ không có khả năng cạnh tranh. Chiến lược sản xuất hàng loạt giá thấp? Chiến lược đa dạng các sản phẩm cao cấp? Một tin vui là những người sản xuất chuối Việt Nam có thể làm cả hai, nếu họ muốn.

 



GS. Tùng Bùi

Giám đốc Chương trình Vietnam EMBA, Đại học Hawaii

Chuyên mục: Tiền và Hàng

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *