Cùng với làn sóng người Việt xuống đường phản đối Trung Quốc ngang nhiên đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, nhiều cá nhân, đơn vị trong nước đã phát động và thực hiện phong trào tẩy chay hàng Trung Quốc.

Mới đây, một khách sạn 3 sao tại Nha Trang đã dán thông báo tại bàn bảo vệ và quầy lễ tân, tuyên bố không phục vụ khách Trung Quốc, trừ khi chính phủ nước này đưa giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển Việt Nam. Sau khi dán thông báo, khách sạn này đã từ chối phục vụ một đoàn khách Trung Quốc khảo sát du lịch Việt Nam vào mùa hè này. Lý giải cho hành động của mình, đại diện khách sạn cho biết, do quá bức xúc trước hành động ngang ngược của phía Trung Quốc và muốn thể hiện tinh thần yêu nước bằng những việc làm cụ thể nhất: “Trước khi thực hiện, tôi đã nghiên cứu kỹ về một số quy định, nội dung văn bản ban hành trong cơ sở kinh doanh và tin việc làm của mình không vi phạm. Tôi hi vọng rằng, người dân Trung quốc sẽ hiểu rõ hơn về việc làm sai trái của chính phủ mình, từ đó có những tác động để chính phủ họ ngừng ngay những hành động xâm phạm vào lãnh thổ, chủ quyền của quốc gia khác…”.

Điều đáng nói là làn sóng phản đối không tiếp khách Trung Quốc, tẩy chay hàng Trung Quốc lan nhanh và được nhiều cơ sở kinh doanh ủng hộ.

Ngay giữa Hà Nội, nhiều hệ thống siêu thị cũng treo biển tuyên bố không bán hàng Trung Quốc để phản đối việc chính phủ nước này đưa giàn khoan trái phép vào lãnh thổ Việt Nam. Chị Hạnh – quản lý cửa hàng trong một tòa cao ốc tại phố Dương Đình Nghệ (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: "Chúng tôi đã cho dán biển hiệu “không bán hàng Trung Quốc” từ ngày 12/5 để bày tỏ sự phản đối. Lãnh đạo công ty cũng khuyến khích nhân viên không mua, sử dụng đồ Trung Quốc trong giai đoạn này".

Thậm chí trên các trang mạng xã hội, cộng đồng mạng cũng đồng loạt kêu gọi tẩy chay không dùng hàng Trung Quốc hoặc “đóng cửa”, không tiếp khách Tàu. Bên cạnh việc lập các fanpage kêu gọi, các thành viên trên những trang này còn bàn biện pháp phát hiện hàng có xuất xứ từ Trung Quốc như những "thủ thuật" nhận biết hàng Trung Quốc thông qua mã vạch. Theo đó, nếu ba chữ số đầu tiên trên mã vạch là 690, 691, 692, 693, 694, 695 thì "100% là hàng Trung Quốc".

Theo tìm hiểu của phóng viên, nhiều đoàn khách Việt Nam cũng hủy tour đi Trung Quốc bất chấp các công ty lữ hành liên tục đưa ra nhiều gói khuyến mại hấp dẫn để lôi kéo khách hàng. Một đại diện công ty lữ hành ở Hà Nội cho biết: Trong khoảng một tuần trở lại đây, số khách đăng ký đi tour Trung Quốc có dấu hiệu giảm mạnh. Nhiều du khách đã hủy tour trong tháng 5, chấp nhận mất tiền đặt cọc. Chỉ trong vài ngày, công ty này đã tiếp nhận hàng trăm cuộc gọi điện yêu cầu hủy tour hoặc chuyển sang du lịch các nước khác như Campuchia, Nhật Bản, Hàn Quốc… 

Theo đại diện công ty này, lý do mà khách hàng đưa ra là họ không muốn đến Trung Quốc trong thời điểm nhạy cảm này. Người này cũng cho biết, đối với các tour khởi hành trong tháng 6 đi Trung Quốc, công ty gần như không có người đăng ký.

Làn sóng tẩy chay hay không tiếp khách Trung Quốc được nhiều người truyền đi khắp các trang mạng xã hội. Điều đáng nói là không ít người xem đó như một hành động thiết thực để thể hiện lòng yêu nước của mình.

Trao đổi với Dân Trí, ông Mai Xuân Hùng – Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc Hội cho rằng hiện tượng tẩy chay hàng Trung Quốc, hay không phục vụ khách Trung Quốc là trái với quy luật thương mại. Hành động này mang ý nghĩa tiêu cực, thể hiện sự cực đoan và không nên ủng hộ.

“Trung Quốc hiện nay đang là thị trường lớn của nhiều sản phẩm từ Việt Nam như: hoa quả, lúa, gạo và nhiều sản phẩm nông sản khác. Nếu như người Trung Quốc cũng hành động giống chúng ta thì người thiệt hại nặng nề nhất sẽ chính là những người lao động Việt Nam. Ở đây chúng ta cần phải nhận thức rõ, người dân Trung Quốc là người tốt, chỉ có chính sách của những người đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào lãnh thổ Việt Nam là sai trái và cần phải lên án mà thôi. Hành động yêu nước là tốt nhưng chúng ta cần phải thể hiện đúng mực, thông minh và có văn hóa. Nếu hàng hóa đảm bảo chất lượng, giá cả hợp lý thì không có lý do gì để chúng ta từ chối cả”, ông Mai Xuân Hùng nói.

Lý giải về tâm lý “tẩy chay” hàng hóa và không tiếp khách Trung Quốc trong giai đoạn này, vị Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng điều này xuất phát từ tâm lý bức xúc trước hành động sai trái của chính phủ nước này tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, đáng tiếc là hành động được cho là yêu nước này lại thể hiện sự cực đoan và mang nhiều ý nghĩa tiêu cực: “Người Việt Nam mình xưa nay nổi tiếng với truyền thống hiếu khách, thân thiện, văn hóa. Trong mọi trường hợp, chúng ta phải giữ được truyền thống này. Hơn hết thảy, ngay cả khi họ đối xử với mình không có văn hóa thì cũng phải thu phục và làm cho họ “tâm phục, khẩu phục" bằng những hành động văn hóa. Việc tẩy chay, không tiếp khách Trung Quốc về lâu dài sẽ gây hệ lụy xấu, và có tác dụng ngược lại với chính người Việt Nam.

Rõ ràng hành động đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là trái luật pháp quốc tế. Nhưng hơn lúc nào hết, chúng ta cần phải thể hiện cho bạn bè thế giới, người dân Trung Quốc hiểu được bản chất sai trái của sự việc, đồng thời có những hành động yêu nước chính đáng để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước".

Hà Trang - Trọng Trinh