Báo cáo vĩ mô tháng 2 của công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhìn nhận, trong tháng 2, thị trường ngoại hối và tỷ giá tiếp tục ghi nhận thêm một tháng của sự ổn định. Tỷ giá bình quân liên ngân hàng được duy trì ở mức 21.458 VND/USD, trong khi đó tỷ giá bán tại các NHTM phổ biến dưới mức này, dao động trong khoảng từ 21.355 – 21.385 VND/USD.

Sự ổn định của thị trường ngoại hội trong hai tháng đầu năm, theo VCBS, là không bất ngờ khi (1) thời điểm nhu cầu ngoại tệ cao vào cuối năm 2014 đã qua đi; trong khi (2) lượng tiền kiều hối thường tập trung vào trước Tết Nguyên Đán và (3) cũng trong thời điểm này, nhu cầu VND thường tăng cao kéo theo việc chuyển đổi từ USD sang VND, từ đó tạo thêm nguồn cung.

VCBS tiếp tục duy trì dự báo sự ổn định của thị trường ngoại hối sẽ được đảm bảo và tỷ giá sẽ không điều chỉnh thêm trong 6 tháng đầu năm 2014. Điều này dựa trên một số cơ sở như sau: Việc lạm phát được dự báo duy trì ở mức thấp kết hợp với việc FED nhiều khả năng sẽ chưa sớm nâng lãi suất trong nửa đầu năm 2014 sẽ giảm bớt áp lực mất giá của đồng VND. 

Ngoài ra khi xét về cán cân thương mại, Việt Nam chuyển sang xuất siêu trong tháng 2 kéo theo việc giảm thâm hụt thương mại. Việc giá dầu thô giảm có lẽ sẽ khiến xuất khẩu suy giảm (xuất khẩu dầu thô chiếm khoảng hơn 5% tổng kim ngạch xuất khẩu) nhưng ngược lại do Việt Nam nhập khẩu khá nhiều xăng thành phẩm (nhập khẩu xăng thành phẩm chiếm khoảng hơn 5% tổng kim ngạch nhập khẩu) nên nhập khẩu cũng được hưởng lợi, vì vậy tác động lên cán cân thương mại được đánh giá là cân bằng. Bên cạnh đó, với động lực chính cho tăng trưởng được kỳ vọng vẫn chủ yếu đến từ các doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là khối FDI, thâm hụt thương mại trong thời gian tới, nếu xảy ra, cũng chỉ ở mức vừa phải và khó có tác động mạnh lên tỷ giá.

Xét thêm các yếu tố khác, VCBS đánh giá nguồn cung ngoại tệ khá ổn định với (1) vốn FDI giải ngân duy trì xu hướng tăng tích cực, đạt 1,2 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm (+7,1% yoy); (2) kiều hối năm được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trong năm 2015 và (3) dự trữ ngoại hối hiện đang ở trên 35 tỷ USD, tương đương trên 12 tuần nhập khẩu.

Lái suất ổn định và ít biến động

Theo VCBS, sau những đợt điều chỉnh giảm liên tiếp trong năm 2014, mặt bằng lãi suất duy trì sự ổn định và không có nhiều biến động trong hai tháng đầu năm 2015. Với lãi suất huy động, các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng phổ biến trong khoảng 4% - 5,45%/năm, trong khi đó với các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên, lãi suất dao động trong khoảng 5,3% – 7,4%/năm. 

Việc lạm phát ghi nhận mức tăng thấp kỳ lục trong khi thanh khoản của hệ thống ngân hàng khá tốt đã và đang tạo kỳ vọng cho việc giảm lãi suất. Tuy nhiên, VCBS cho rằng, nhà điều hành có thể sẽ không can thiệp giảm thêm lãi suất huy động do sẽ còn phải cân nhắc nhiều yếu tố liên quan khác, đặc biệt là việc áp lực lên tỷ giá, mà thay vào đó sẽ để các NHTM tự cân đối và quyết định. Trong khi đó, việc giảm nhẹ lãi suất có thể sẽ diễn ra trên thị trường mở, từ đó tạo điều kiện để giảm lãi suấtcho vay trung và dài hạn như cam kết của Thống đốc.

Nhu cầu trái phiếu giảm nhẹ do kỳ nghỉ kéo dài

Do kỳ nghỉ kéo dài trong tháng 2, nhu cầu trái phiếu suy giảm giai đoạn trước Tết, nhưng cải thiện đáng kể sau đó. Trên thị trường sơ cấp, 24.574 tỷ đồng trái phiếu được huy động thành công, giảm hơn 12% so với tháng 1 và hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, thanh khoản thị trường thứ cấp giảm 35%, đạt mức 65.393 tỷ đồng trong tháng 2. Căng thẳng thanh khoản dịp cận Tết được thể hiện qua lãi suất liên ngân hàng cao và ngân hàng Nhà Nước liên tục bơm tiền trong những ngày cuối năm.

VCBS cho rằng, điều này gây ảnh hưởng đến nhu cầu trái phiếu nửa đầu tháng. Tuy nhiên, cầu đầu tư trái phiếu đã ngay lập tức quay trở lại vào cuối tháng khi thanh khoản dư thừa hơn, cùng với nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô cũng như lạm phát thấp.

Lợi suất trúng thầu tiếp tục trượt giảm. Cụ thể, lợi suất trúng thầu kỳ hạn 5 năm, 10 năm và 15 năm kết thúc tháng ở mức 5,29% (-19 bps), 6,48% (-2 bps), và 7,5% (-10 bps).

Phương Dung