Thời sự 03/03/2015 15:21

Tuần này, lãi suất sẽ giảm thêm 0,5%?

FICA - HSBC “kỳ vọng NHNN sẽ thông báo cắt giảm thêm 0,5% đối với lãi suất thị trường mở OMO và việc cắt giảm lãi suất này có thể diễn ra sớm trong tuần này”.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố bản báo cáo Kinh tế Vĩ mô - Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam số tháng 3/2015 “Thời điểm để cắt giảm lãi suất: NHNN điều hành thị trường như thế nào?”. Một trong những nội dung đáng chú ý của bản báo cáo này phân tích hoạt động của thị trường mở theo số liệu thời gian; qua đó, HSBC kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ cắt giảm lãi suất thêm 0,5%.

Báo cáo của HSBC cho hay, lạm phát tăng chậm hơn ở mức 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi giá cả tăng trên cơ sở từng tháng do nhu cầu mùa vụ đối với các mặt hàng thực phẩm và sản phẩm may mặc tăng thêm, các chi phí vận chuyển và nhà ở lại giảm kéo mức lạm phát toàn phần giảm theo.

“Chúng tôi dự báo lạm phát toàn phần sẽ duy trì ở mức dưới 1% trong năm tháng tới. Lạm phát cơ bản (không tính đến giá thực phẩm và chi phí vận chuyển) vẫn ổn định và trong tháng 2 tăng nhẹ đạt mức 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái từ mức 2% trong tháng Giêng, vẫn là chỉ số tăng khá thấp. Chính vì vậy, lãi suất thực ở Việt Nam chuyển sang nguỡng tích cực”, HSBC nhận xét.

Với mức lạm phát có khả năng xê dịch giữa 0% và 1% trong năm tháng tới trước khi đạt mức tăng 2,8% so với năm ngoái vào cuối năm 2015, HSBC xem xét tới khả năng NHNN cắt giảm lãi suất thêm nữa.

Do đó, báo cáo này phân tích những động thái tiền tệ của NHNN trong quá khứ, đặc biệt là các hoạt động của thị trường mở (OMO) để xác định liệu chúng ta có nên kỳ vọng một đợt cắt giảm lãi suất trong những tháng tới. Sở dĩ chọn các hoạt động thị trường mở bởi vì theo HSBC, chỉ số này có số liệu lịch sử đầy đủ cũng như các tác động của thị trường này đối với lãi suất thị trường trong ngắn hạn.

Hoạt động của NHNN ở Việt Nam có thể được nhấn mạnh vào ba giai đoạn: 2000 - 2007 là giai đoạn phát triển; 2008 - 2011 giai đoạn nới lỏng và tăng trưởng; cuối cùng, 2012 - 2014 là giai đoạn thắt chặt.

Phân tích của chúng tôi về lãi suất thực cho thấy có cơ hội để NHNN cắt giảm lãi suất OMO thêm 0,5%, đưa lãi suất này về mức 4,5% vào cuối năm. Điều này có thể diễn ra sớm trong tuần này. Tại sao không giảm thêm nữa?, theo HSBC: “ NHNN duy trì sự thận trọng do thị trường có nhiều điều kiện không chắc chắn bao gồm giá dầu và khả năng Fed tăng lãi suất vào cuối năm 2015”.

Cũng theo HSBC, nếu lạm phát vẫn nằm trong mục tiêu, liệu NHNN có cắt giảm lãi suất? Nếu NHNN cắt giảm lãi suất, những mức lãi suất nào sẽ được giảm và điều đó có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế? Trong tất cả các mức lãi suất theo HSBC có hai mức lãi suất đáng quan tâm là: lãi suất của thị trường mở hay lãi suất các hợp đồng mua bán lại (reserve repo rate) và lãi suất qua đêm.

Lãi suất qua đêm là lãi suất do thị trường định hướng và cơ bản là mức lãi suất mà các ngân hàng cho vay lẫn nhau qua đêm. Hiện nay, đa phần lãi suất qua đêm thấp hơn lãi suất thị trường mở OMO. Điều này về cơ bản có nghĩa là các ngân hàng thích sử dụng nguồn vốn giá rẻ qua đêm hơn là thông qua thị trường OMO trừ khi họ thực sự cần. Lãi suất qua đêm cho chúng ta biết các điều kiện thanh khoản.

Báo cáo của HSBC cho hay, đa phần lãi suất qua đêm sẽ thấp hơn lãi suất thị trường mở OMO. Tuy nhiên, ở một số thời điểm lãi suất qua đêm cao hơn lãi suất thị trường mở OMO có nghĩa là thanh khoản trên thị trường đang căng thẳng và lãi suất thị trường mở OMO trở nên có sức ảnh hưởng. NHNN vào thời điểm đó có thể ảnh hưởng đến lãi suất ngắn hạn trên thị trường bằng cách bơm thêm thanh khoản hoặc giảm mức lãi suất OMO để mức lãi này hấp dẫn hơn và các ngân hàng được khuyến khích sử dụng kênh thị trường mở này. Lưu ý rằng lãi suất thị trường mở thường cao hơn mức lãi suất qua đêm kể từ năm 2011 điều đó có nghĩa rằng thanh khoản tiền đồng thặng dư và có ít ngân hàng tận dụng kênh thị trường mở OMO vì họ có thể tiếp cận thị trường qua đêm để có mức lãi suất tốt hơn.

Trong thời gian đầu, NHNN đã bơm một ít thanh khoản vào thị trường. Tuy nhiên, từ năm 2008 đến năm 2011, các điều kiện tiền tệ được thả nổi. NHNN đã bơm vào một lượng lớn thanh khoản vào thị trường thông qua kênh thị trường mở OMO. Sau quá trình tăng trưởng từ năm 2008 đến 2011, NHNN đã giảm các hoạt động tại thị trường mở OMO một cách đáng kể và trên cơ sở rút tiền thuần ra khỏi thị trường.

Về mặt lịch sử, NHNN đã có động thái điều chỉnh, trong đó lãi suất thực ở sâu trong ngưỡng âm. Nói cách khác, lạm phát đã vượt qua mức lãi suất chính sách một khoản rộng. Tuy nhiên, trong vài tháng gần đây, lãi suất thực đã tăng (Lãi suất thực = lãi suất OMO – CPI = 5% - 0,3% = 4,7%). “Về mặt lịch sử, bất cứ khi nào điều này diễn ra, chúng ta có thể kỳ vọng lãi suất chính sách sẽ giảm trong trường hợp triển vọng lạm phát trong nước vẫn còn thuận lợi”, HSBC nhận định.

Do đó, HSBC “kỳ vọng NHNN sẽ thông báo cắt giảm thêm 0,5% đối với lãi suất thị trường mở OMO. Vì NHNN chưa có tổ chức các họp báo, việc cắt giảm lãi suất này có thể diễn ra sớm trong tuần này. Chúng tôi hy vọng lãi suất OMO đến cuối năm sẽ ở mức 4,5%”.

Nguyễn Hiền

Chuyên mục: Thời sự

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *