Theo nhận định của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, đến giữa tháng 3/2021, nước mặn sẽ tăng và xâm nhập sâu vào các sông ở khu vực ĐBSCL, ảnh hưởng đến sản xuất của người nông dân.

Ở Sóc Trăng, hạn mặn năm 2020 đã làm trên 4.000 ha lúa đông xuân muộn (gọi là lúa vụ 3) ở các huyện Long Phú, Mỹ Xuyên, Trần Đề... thiệt hại nặng nề. Vì thế, năm 2021, ngành Nông nghiệp Sóc Trăng khuyến cáo nông dân không nên sản xuất lúa vụ 3.

Lúa xác xơ ở xã Tân Hưng (huyện Long Phú) mùa hạn 2020.

Tuy nhiên, không ít nông dân ở nhiều địa phương vẫn "bất chấp", tiếp tục xuống giống và đang đối mặt với khó khăn khi lúa đang phát triển. Trong khi đó, mùa khô đang bước vào những tháng cao điểm, xâm nhập mặn đã ở mức báo động.

Ở huyện Long Phú, theo thống kê của Phòng NN&PTNT, đến nay, toàn huyện có trên 2.290 ha lúa vụ 3. Độ mặn tại một số địa điểm huyện này rất cao, từ 1,9‰ đến 4,6‰. Vì thế, ngành chức năng đã đóng hoàn toàn cống Bà Xẩm và cống Cái Quanh để ngăn nước mặn xâm nhập vào nội đồng.

Lúa chết khô ở xã Trường Khánh (huyện Long Phú) mùa hạn 2020.

Theo quan sát của phóng viên, ở ấp Tân Quy A (xã Tân Hưng, huyện Long Phú), một số kênh mương đã có dấu hiệu cạn nước. Nhiều diện tích lúa ở đây đang phát triển xanh tốt.

Một nông dân cho biết: "Lúa xanh tốt vậy vì bà con đang bón phân, nhưng vài bữa nữa là vàng hết. Địa phương đã khuyến cáo không làm vụ 3 nhưng nhiều hộ vẫn "đánh cược với ông trời", hi vọng sẽ có vụ mùa trúng nhưng chắc chắn là thất bại khoảng 70%, vì bây giờ nước đã bị nhiễm mặn".

Ở xã Tân Hưng, người dân cho biết lúa xanh do được bón phân nhưng sau một thời gian sẽ vàng hết.

Ông Lý Văn Hen (67 tuổi, ngụ ấp Trường Thành A, xã Trường Khánh, huyện Long Phú) chia sẻ mấy năm trước, ông cũng làm lúa vụ 3 nhưng thất bại vì hạn mặn. Năm nay, nghe theo khuyến cáo của chính quyền, ông bỏ hoang ruộng đất, không dám làm nữa. Ông chia sẻ ở xã mình, nhiều hộ vẫn xuống giống nhưng làm vậy khá bấp bênh. 

Trước thực trạng trên, ngành nông nghiệp huyện Long Phú cho biết tiếp tục theo dõi chặt chẽ nguồn nước và đo độ mặn thường xuyên tại các cống, cửa sông để thông báo kịp thời cho người dân chủ động trong sản xuất, cố gắng làm sao để hạn chế đến mức thấp nhất sức tác động của hạn hán và xâm nhập mặn trong mùa khô năm nay.

Ruộng khô kiệt trong những ngày đầu mùa khô hạn tại xã Trường Khánh (huyện Long Phú).

Ở huyện Mỹ Xuyên, tại xã Thạnh Quới, tổng diện tích lúa vụ 3 nông dân xuống giống là 920ha. Dân vẫn sản xuất vụ 3 dù ngành chức năng khuyến cáo một phần do giá lúa vụ trước cao, phần do xã Thạnh Quới nằm giáp với vùng trũng Ngã Năm - Thạnh Trị nên nguồn nước các kênh rạch còn nhiều.

Hiện tại, độ mặn ở các điểm đo của xã Thạnh Quới chưa tới 1‰ nhưng khả năng trong những ngày tới sẽ diễn biến phức tạp hơn. Ngành nông nghiệp huyện Mỹ Xuyên đang hỗ trợ nông dân trong việc kiểm đo độ mặn, điều tiết nước nhằm giúp người dân tránh được thiệt hại.

Một ruộng lúa hiện tại ở xã Trường Khánh bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, nguy cơ thiếu nước ngọt vào cuối vụ đã hiện hữu khi các dòng kênh trên địa bàn các huyện ở tỉnh Sóc Trăng đang dần cạn nước. Trong khi đó, mùa khô đang bước vào cao điểm.

Cao Xuân Lương