Phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam 2014 (VBF 2014) diễn ra sáng nay (2/12/2014), Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) – đồng chủ tọa diễn đàn đánh giá, việc trình Quốc hội thông qua và ban hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Thuế…có nhiều điểm mới, thông thoáng hơn được kỳ vọng sẽ gỡ bỏ những gánh nặng về thời gian và chi phí cho doanh nghiệp trong quá trình hoạt động, sản xuất.

Bên cạnh đó, công tác cải cách khu vực doanh nghiệp nhà nước cũng đã được khởi động trở lại bằng nghị quyết 15-CP của Chính Phủ hy vọng sẽ tạo nên những tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế trong thời gian tới.

Về phía cộng động doanh nghiệp trong năm 2014 cũng đang có những bước chuyển từ số lượng sang chất lượng. Số doanh nghiệp được thành lập mới trong 11 tháng đầu năm 2014 dù giảm về số lượng song tăng về quy mô vốn so với cùng kỳ năm trước. Trong 11 tháng đầu năm 2014, có khoảng 60.000 doanh nghiệpgặp khó khăn buộc phải giải thể, hoặc đăng ký tạm ngừng hoạt động có thời hạn, hoặc ngừng hoạt động chờ đóng mã số doanh nghiệp hoặc không đăng ký tăng khoảng gần 9% so với cùng kỳ năm trước.

Cũng trong trong 11 tháng, cả nước có khoảng 14.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, và con số này cũng đã tăng 11,8% so với cùng kỳ năm 2013. Theo đánh giá của ông Vũ Tiến Lộc, quá trình thanh lọc, dù đau đớn, diễn ra trong vào năm trở lại đây, đã cho thấy chỉ những doanh nghiệp có năng lực quản trị và công nghệ tốt… mới có thể tồn tại và phát triển.

Qua tổng hợp, VCCI cũng chỉ rõ những khó khăn mà doanh nghiệp đang gặp phải trong thời điểm hiện tại. Thứ nhất, mức độ minh bạch trong việc tiếp cận các tài liệu quy hoạch, tài liệu pháp lý từ các cơ quan chính quyền còn thấp.

Theo đó, nhiều doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh cần tham khảo các tài liệu quy hoạch, tài liệu pháp lý từ các cơ quan chính quyền. Tuy nhiên, rất nhiều doanh nghiệp phản ánh việc tiếp cận các văn bản này còn gặp nhiều khó khăn, do việc đăng tải các văn bản có liên quan của cơ quan nhà nước còn chưa kịp thời, hoặc chưa đầy đủ.

Thứ hai, các doanh nghiệp nói chung cho biết rất khó trong việc dự đoán được những thay đổi, điều chỉnh các quy định pháp luật của cơ quan quản lý nhà nước. Nghiên cứu của VCCI trong năm 2014 chỉ cho thấy có khoảng 13% doanh nghiệp dân doanh cho biết có thể dự đoán được những thay đổi trong quy định pháp luật của Trung ương.

Thứ ba, việc thực thi pháp luật của Trung ương tại cácđịa phương còn chưa dễ dàng cho các doanh nghiệp. Cũng theo kết quả khảo sát của VCCI, chỉ khoảng 9% doanh nghiệp có thể dựđoán được việc thực thi của tỉnh đối với quy định pháp luật của Trung ương. Rõ ràng, cải thiện việc thực thi của tại cácđịa phương sẽ là rất cần thiết để cải thiện môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp trong thời gian tới.

Thứ tư, các doanh nghiệp vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Công tác cải cách thủ tục hành chính, bãi bỏ các thủ tục phiền hà, giảm chi phí tuân thủ đã có những chuyển biến tích cực nhưng mới chỉ ở một vài khâu hoặc lĩnh vực. Cộng đồng doanh nghiệp vẫn đang kỳ vọng sự đột phá lớn hơn của các cơ quan chính quyền trong thời gian tới.

Thứ năm, có sự trở lại của tư duy quản lý kiểu cũ tại một số ngành, lĩnh vực. Thay vì tạo sự thông thoáng trong gia nhập thị trường và tăng cường hậu kiểm, thì trong một số lĩnh vực lại có xu hướng siết chặt trong điều kiện gia nhập thị trường, khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình thế khó khăn, thậm chí đứng trước nguy cơ đóng cửa, giải thể.

Việc tập trung giải quyết những khó khăn kể trên vẫn là những định hướng quan trọng của công cuộc cải cách thể chế và thủ tục hành chính.

Ông Lộc nhớ lại, trong năm nay, Thủ tướng gặp doanh nghiệp ba lần, ba lần lắng nghe chân tình, tìm cách tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp. Tại cuộc gặp cộng đồng doanh nghiệp hồi tháng Tư, Thủ tướng chia sẻ “cảm thấy nóng ruột, nhưng càng đi xuống dưới thì càng nguội đi. Tới nhiều công chức cơ sở thì dường như không có việc gì xảy ra. Sự vô cảm của các công bộc của dân làm cho những người đứng đầu Chính phủ cảm thấy sốt ruột”.

Người đứng đầu VCCI bày tỏ, hi vọng sự quyết liệt và sức nóng từ Thủ tướng sẽ có sức lan tỏa đến cả bộ máy công quyền và sự đơn giản của thủ tục, sức nóng của tấm lòng và trách nhiệm cộng với sự lạnh lùng, minh bạch của Công nghệ thông tin ngày càng phổ biến trong các cơ quan nhà nước như một yêu cầu bắt buộc sẽ giúp tạo ra một động lực mới cho hoạt động cải cách hướng về người dân và doanh nghiệp.

Bích Diệp