Nói thêm về công nghiệp phụ trợ trong phiên chất vấn sáng nay 18/11, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết: Công nghiệp phụ trợ là vấn đề lớn của đất nước. Các nước hiện nay thu hút được đầu tư nước ngoài nhiều và có nền kinh tế phát triển đều có nền công nghiệp phụ trợ phát triển.

Theo ông Vinh, nói như vậy để thấy rằng, công nghiệp phụ trợ hết sức quan trọng. Có công nghiệp phụ trợ phát triển thì chúng ta mới hấp thu được những công nghệ, cũng như mới có thể thu hút được đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, để tạo ra giá trị gia tăng trong chính nội địa của mình.

“Còn nếu ta không làm được điều này thì dù có đầu tư nước ngoài nhiều, giá trị gia tăng của Việt Nam là không có. Thực ra, chúng ta cũng chỉ là gia công lắp ráp cho nước ngoài thôi. Đấy là cái mà các nhà kinh tế nhìn rất rõ”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh thắng thắn thừa nhận.

Bộ trưởng Vinh chia sẻ: “Chúng tôi trăn trở nhiều về công nghiệp phụ trợ và đây là vấn đề rất khó. Bộ Công Thương được chính thức giao nhiệm vụ xây dựng cơ chế, chính sách phát triển công nghệ phụ trợ của đất nước. Tuy nhiên, cũng chia sẻ với Bộ Công Thương rằng, đây là vấn đề không đơn giản”.

Bởi theo Bộ trưởng Vinh, “ngay cả khái niệm, thế nào là công nghiệp phụ trợ cũng còn đang tranh luận rất nhiều. Phụ trợ có nghĩa là có một cái chính. Chính mà có phụ. Cái nào là chính, cái nào là phụ, phục vụ cho cái chính đó”.

Theo quan điểm của Bộ trưởng Vinh, phát triển công nghiệp phụ trợ chính là phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hay nói cách khác là khối doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam.

“Nếu trong chính sách công nghiệp phụ trợ không đề cập mảng này sẽ làm sai lệch. Chúng ta đang loay hoay trong việc chọn ngành nào, mặt hàng nào. Việt Nam cần có một lực lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ mạnh, trong đó, thực chất là doanh nghiệp tư nhân. Vì doanh nghiệp Nhà nước thực chất cũng sẽ dần cổ phần hóa để giữ những cái then chốt trong nền kinh tế, còn lại phải chuyển cho doanh nghiệp tư nhân làm”, ông Vinh phân tích.

Và do đó, ông Vinh cho rằng, nếu doanh nghiệp tư nhân được phát triển một cách mạnh mẽ hơn ở Việt Nam thì không chỉ tạo động lực lớn hơn cho đất nước, tạo nhiều công ăn việc làm mà còn tạo ra một chuỗi giá trị gia tăng lớn hơn phục vụ cho sản phẩm công nghiệp chính, những công nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị gia tăng này.

Khi đó, “không phải chúng ta chỉ nhập nguyên liệu về lắp ráp, gia công. Và nó sẽ tạo ra rất nhiều việc làm cho đất nước. Đây là vấn đề chúng tôi rất trăn trở và chúng tôi đã đề nghị Chính phủ có cuộc họp chuyên ngành về doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ”, Bộ trưởng Vinh đề xuất.

Bộ trưởng Vinh bày tỏ vui mừng, khi trong Nghị quyết của Quốc hội vừa rồi đề ra năm 2015 là năm doanh nghiệp, thực chất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Theo Bộ trưởng, đối với việc hỗ trợ các doanh nghiệp cần tập trung vào việc hỗ trợ cho khởi điểm của doanh nghiệp. “Chúng ta phải tạo ra một môi trường thông thoáng, thuận nhất, minh bạch nhất, để mọi người dân có tiền không gửi vào ngân hàng mà mang tiền đó để đi lập doanh nghiệp. Đấy là một cách để đất nước phát triển. Chính vì vậy, môi trường đầu tư kinh doanh phải là vấn đề quyết định”, Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh.

Để làm được điều này, theo Bộ trưởng, các luật của chúng ta phải minh bạch để mọi người đọc đều hiểu, phải đạt như vậy để khi đến cơ quan công quyền là được cấp phép, không bị ai làm khó. “Chứ bây giờ có tiền để có được giấy phép, xin đăng ký hành nghề, phát triển doanh nghiệp là vấn đề không đơn giản. Nếu ai có người nhà làm doanh nghiệp, chúng ta sẽ thấy được điều này”, Bộ trưởng nói.

Cũng theo Bộ trưởng Vinh, cơ chế chính sách  phải khuyến khích khởi nghiệp cho các doanh nghiệp, cho những người bắt đầu thành lập doanh nghiệp; đồng thời tạo mọi điều kiện để họ tiếp cận được nguồn vốn một cách đơn giản, dễ dàng.

Một điểm nhấn quan trọng nữa, theo Bộ trưởng Vinh, là vấn đề chuyển giao công nghệ. Bộ trưởng Kể: “Vừa rồi, chúng tôi làm việc với Samsung, các tập đoàn lớn khác, họ nói rằng sẵn sàng chuyển giao những công nghệ hiện đại cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tiếp cận công nghệ này. Và họ sẵn sàng nhận lại những sản phẩm mà họ đặt ra để lắp ráp. Thông điệp họ đặt ra rất rõ ràng nhưng tiếc là chưa đủ lực lượng, chưa quan tâm nhiều. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức nhiều hội nghị ở cả 3 miền nhưng nói chung, điều kiện để các doanh nghiệp tiếp cận các công nghệ này chưa nhiều”.

Và điểm nhấn cuối cùng, theo Bộ trưởng Vinh là vấn đề thị trường, không phải chỉ cung cấp cho doanh nghiệp chính lắp ráp mà còn tham gia vào chuỗi giá trị thế giới. Đâyy là những vấn đề then chốt nhất của công nghiệp phụ trợ.

“Phải làm sao giá thành, chi phí của doanh nghiệp phải cạnh tranh, làm ra một cái ốc vít hay sản phẩm nông nghiệp mà giá thành quá cao thì không ai muốn làm. Cho nên, người ta nhập ngô nước ngoài mà không mua ngô ở Việt Nam là như vậy!”, Bộ trưởng thẳng thắn nói.

Nguyễn Hiền