Vụ Dự báo, thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố báo cáo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) và chi nhánh ngân hàng nước ngoài của Việt Nam quý IV/2014.

Nhà băng có tài sản trên 100.000 tỷ lạc quan kinh doanh

Theo kết quả điều tra, các TCTD cho biết tình hình kinh doanh quý III/2014 tiếp tục cải thiện hơn quý II/2014, mặc dù mức độ phục hồi vẫn chưa được như các TCTD kỳ vọng nhưng khoảng cách giữa thực tế và kỳ vọng đã được rút ngắn đáng kể so với các cuộc điều tra trước đó.

Trong đó, nhóm ngân hàng thương mại (NHTM) cổ phần lớn (có tổng tài sản trên 100.000 tỷ đồng) tỏ ra lạc quan nhất về tình hình kinh doanh, sau đó đến nhóm NHTM nhà nước và các nhóm khác.

Nhận định về triển vọng kinh doanh trong thời gian tới, 59,3% TCTD kỳ vọng xu hướng cải thiện sẽ tiếp tục diễn ra trong quý IV/2014. Vì vậy, 64,4% TCTD nhận định tình hình kinh doanh của cả năm 2014 cải thiện hơn so với năm 2013, trong khi 25,6% TCTD nhận định không đổi và chỉ có 10% TCTD tỏ ra lo ngại về khả năng suy giảm tình hình kinh doanh của đơn vị họ.

Lý giải về sự cải thiện tình hình kinh doanh, các TCTD cho biết các nhân tố nội tại của họ diễn biến tích cực hoặc ổn định trong quý III/2014 và dự kiến tiếp tục cải thiện trong cả năm 2014. Thêm vào đó, môi trường kinh doanh bên ngoài của các TCTD sẽ vẫn tiếp tục ổn định và dự kiến sẽ có những cải thiện hơn trong những tháng cuối năm 2014.

So với 6 tháng đầu năm 2014, các TCTD cho biết trong 6 tháng cuối năm 2014, điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng và cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của TCTD được đánh giá là có nhiều cải thiện tích cực hơn, trong khi sự cạnh tranh từ các TCTD khác có thể trở nên gay gắt hơn.

Hầu hết các TCTD tiếp tục cho biết đã và dự kiến sẽ giữ nguyên hoặc giảm nhẹ mức giá bình quân sản phẩm, dịch vụ trong quý III, IV/2014 và cả năm 2014, đặc biệt là giảm nhẹ lãi suất biên nhằm kích thích nhu cầu sử dụng sản phẩm dịch vụ ngân hàng của khách hàng, tác động tích cực đến kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Tính chung trong cả năm 2014 so với năm 2013, khoảng 44% TCTD cho biết họ sẽ điều chỉnh giảm nhẹ giá bình quân các sản phẩm dịch vụ của đơn vị mình, đặc biệt là có tới 50% TCTD tập trung vào điều chỉnh giảm lãi suất biên. Các TCTD cũng cho biết, việc điều chỉnh “giảm nhẹ” giá bình quân được kỳ vọng sẽ kích thích nhu cầu sử dụng sản phẩm dịch vụ ngân hàng của khách hàng, từ đó có tác động tích cực đến lợi nhuận cũng như thu nhập ròng từ lãi và phí và dịch vụ của các TCTD.

Trong đó, gần 70% TCTD nhận định các nhu cầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng của khách hàng tại thời điểm hiện tại ở mức “bình thường”, 15% TCTD nhận định ở mức “cao” và 17% TCTD nhận định ở mức “thấp”. Tuy nhiên, các TCTD kỳ vọng nhu cầu của khách hàng sẽ tiếp tục phục hồi nhẹ hoặc ổn định trong những tháng cuối năm 2014; trong đó, nhu cầu gửi tiền có sự gia tăng rõ nét nhất bất chấp việc trần lãi suất huy động vốn liên tục giảm và được duy trì ở mức thấp (6%) kể từ tháng 3/2014. Bên cạnh đó, nhu cầu vay vốn đã có biểu hiện tăng trong quý III/2014 đối với cả khách hàng doanh nghiệp và khách hàng cá nhân và được kỳ vọng có thể tăng tốc trong những tháng cuối năm 2014, đặc biệt là ở nhóm NHTM nhà nước và NHTM cổ phần lớn. Điều này cho thấy công tác điều hành chính sách tiền tệ của NHNN đang đi đúng hướng, hợp với quy luật thị trường.

Lãi suất sẽ còn giảm tiếp?

Kết quả cuộc điều tra cho thấy, có 85% - 88% TCTD kỳ vọng mặt bằng lãi suất huy động vốn và cho vay VND tiếp tục duy trì ổn định hoặc giảm trong 3 tháng cuối năm 2014, trong đó 43-51% TCTD kỳ vọng “không đổi”, 35% kỳ vọng giảm lãi suất huy động và 44% kỳ vọng giảm lãi suất cho vay với mức giảm bình quân tương ứng là 0,12%/năm và 0,22%/năm so với cuối quý III/2014. Tính chung cả năm 2014 so với cuối năm 2013, 90% các TCTD dự báo mặt bằng lãi suất huy động vốn và cho vay VND đều duy trì “ổn định” hoặc “giảm” với mức giảm kỳ vọng bình quân tương ứng là 0,93%/năm và 1,14%/năm.

Đặc biệt, mặt bằng lãi suất cho vay VND được hầu hết các nhóm TCTD dự báo giảm nhiều hơn mặt bằng lãi suất huy động vốn VND trong quý IV/2014 và trong cả năm 2014.

Cùng với đó, 100% các TCTD là ngân hàng đều lạc quan nhận định trạng thái thanh khoản của họ sẽ tiếp tục duy trì “ổn định” hoặc “cải thiện” trong Quý IV/2014 và cả năm 2014 so với năm 2013, đặc biệt đa số các TCTD thuộc nhóm NHTM nhà nước nhận định tình hình thanh khoản của họ đã “cải thiện mạnh”.

Tuy nửa đầu năm 2014, tín dụng chỉ tăng trưởng 3,52% nhưng tình hình đã khả quan hơn trong những tháng cuối quý III/2014, vì vậy mục tiêu tăng trưởng 12-14% trong cả năm 2014 theo như NHNN đã đề ra từ đầu năm là hoàn toàn có thể đạt được. Kết quả điều tra cũng cho thấy, 90% TCTD kỳ vọng huy động vốn và dư nợ tín dụng của đơn vị mình tiếp tục tăng trưởng dương và có thể tăng tốc trong những tháng cuối năm 2014, bình quân toàn hệ thống kỳ vọng tăng trưởng tương ứng 4,96% và 5,13% trong Quý IV/2014; 14,4% và 14,5% trong cả năm 2014 đối với huy động vốn và dư nợ tín dụng.

Huy động vốn kỳ hạn từ 6 tháng đến 1 năm được dự báo tiếp tục tăng trưởng cao hơn các kỳ hạn khác. Điều này cho thấy, cơ cấu nguồn vốn của các TCTD đang được điều chỉnh theo hướng bền vững và hợp lý hơn mặc dù mặt bằng lãi suất huy động vốn VND tiếp tục được kỳ vọng ổn định hoặc giảm trong thời gian tới. Dư nợ tín dụng VND tiếp tục được kỳ vọng tăng trưởng cao hơn dư nợ tín dụng ngoại tệ, nhóm NHTM cổ phần lớn dự kiến tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng trong cả năm 2014 cao hơn các nhóm TCTD khác.

Nguyễn Hiền