Chiều nay (9/11), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội tại nghị trường về vấn đề tội phạm tín dụng đen và mua bán giấy tờ giả.

Đại biểu Trần Văn Cường (đoàn Đồng Tháp) đặt câu hỏi: Tín dụng đen đang hoành hành khắp cả thành thị lẫn nông thôn. Nạn nhân là những gia đình, cá nhân gặp khó khăn về kinh tế. Chúng đòi nợ theo kiểu xã hội đen, rất nguy hiểm cho “con nợ”, thậm chí người thân cũng bị khủng bố, gây hoang mang, lo lắng cho người dân. Thời gian qua, công an đã vào cuộc rất quyết liệt nhưng chưa giảm mà hành vi xảo quyệt hơn. Vậy Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân và giải pháp ngăn chặn?

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm thông tin: Trong những năm 2018-2019, lực lượng công an đã trấn áp rất mạnh tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen, cũng đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

“Cho đến hiện nay, tội phạm liên quan đến tín dụng đen đã được kiềm chế và nhiều chỗ đối tượng không dám hoạt động, dừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng. Nhưng rõ ràng tình hình tiềm ẩn, nhất là cho vay qua mạng Internet và những nhu cầu tín dụng đen vẫn còn nhiều, do đó tội phạm vẫn còn đất để hoạt động mạnh” - Bộ trưởng Bộ Công an đánh giá.

Người đứng đầu ngành công an cho rằng thời gian tới cần tập trung, tiếp tục duy trì khí thế tấn công trấn áp mạnh tội phạm tín dụng đen như vừa qua đã làm. Thực hiện đúng Chỉ thị 12 của Thủ tướng Chính phủ, đã phân công rõ trách nhiệm cụ thể trong từng ngành để giải quyết tín dụng đen. 

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (ảnh: Quốc Chính)

Về mặt pháp luật, Bộ trưởng Bộ Công an đề nghị cần khẩn trương có những hướng dẫn để giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến xử lý tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen.

“Vì phạm vi giữa dân sự và hình sự ở đây khoảng cách rất mong manh, quan hệ vay tín dụng và thỏa thuận mức lãi thông thường là quan hệ dân sự, có sự đồng ý của cả bên vay và bên cho vay, nhưng đi quá phạm vi của việc đó hoặc có dấu hiệu lừa đảo, dấu hiệu phạm tội hình sự thì mới là phạm vi xử lý hình sự. Hoặc gọi là mức lãi suất cao chưa chắc đã là vi phạm về hình sự vì do 2 bên thỏa thuận với nhau, vì vậy, trong xử lý về tín dụng đen cũng có những khó khăn, vướng mắc về hình sự” - Bộ trưởng Tô Lâm phân tích.

Về lĩnh vực ngân hàng, Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị cần tiếp tục đa dạng hóa các hình thức cho vay tiêu dùng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, đồng thời siết chặt quản lý tín dụng, không để các đối tượng lợi dụng nguồn tiền từ ngân hàng đưa ra hoạt động tín dụng đen. Hoặc là sẽ xây dựng hành lang pháp lý để quản lý các hoạt động tín dụng cho vay qua mạng internet.

“Các loại đối tượng tận dụng được điều kiện này trong khi chúng ta lại chưa tận dụng được vấn đề đó” - người đứng đầu ngành công an nói rõ.

Đại biểu Phan Thị Bình Thuận (đoàn TP.HCM) nêu vấn đề về tình trạng mua, bán giấy tờ, chứng chỉ giả trên không gian mạng.

Bộ trưởng Bộ Công an cho hay: Tình trạng các đối tượng giả mạo các trang web rồi quảng bá các dịch vụ làm giấy tờ giả, chứng chỉ giả, với nhiều mức giá đã diễn ra một cách công khai trên hệ thống mạng internet.

Bộ Công an vừa qua cũng đã chỉ đạo các lực lượng chức năng triệt phá nhiều tổ chức, băng nhóm làm, sản xuất, những đường dây làm giấy tờ giả, chứng chỉ giả, thậm chí có những tổ chức quy mô rất lớn. Có những vụ thu đến 1.500 các mẫu dấu, các công cụ máy móc để phục vụ cho việc làm tài liệu giả, con dấu giả.

“Qua đấu tranh, các đối tượng khai nhận có thể tự thực hiện được hầu hết tất cả các công đoạn của việc làm giấy tờ, chứng chỉ giả, từ việc chế tạo các phôi bằng cho đến chữ ký, con dấu, tự ký đóng dấu lên tài liệu.

Các đối tượng cũng sẵn sàng nhận làm giả hầu hết các loại giấy tờ, chứng chỉ giả, kể cả bằng tốt nghiệp các trường đại học. Ví dụ như: Đại học Y, Đại học Dược để hành nghề, bằng lái xe giả rồi các bằng tốt nghiệp để phục vụ cho đề bạt tuyển dụng cán bộ” - Bộ trưởng Tô Lâm thông tin.

Cũng theo Bộ trưởng Tô Lâm, những loại đối tượng này thường là 2 nhóm: Một là làm giấy tờ giả để hoạt động lừa đảo. Hai là, để phục vụ cho tuyển dụng cán bộ, đánh giá cán bộ, năng lực cán bộ và những việc như vậy. Ngay trong đội ngũ cán bộ cũng có nhiều người đã sử dụng những giấy tờ giả này.

Về những giải pháp, lãnh đạo Bộ Công an cho biết trước hết phải tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo các cơ quan chức năng và người dân về những phương thức, thủ đoạn hoạt động của bọn tội phạm làm các giấy tờ giả cũng như quảng bá, mua bán các giấy tờ giả trên internet.

Bộ Công an cũng đang đề xuất các cơ quan tiến hành rà soát, phát hiện việc sử dụng băng văn bằng, chứng chỉ giả để xử lý theo nghiêm quy định pháp luật.

Cuối cùng, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh việc sử dụng các biện pháp tập trung đấu tranh để bóc gỡ những đường dây, những ổ nhóm làm giấy tờ giả.

Châu Như Quỳnh