Vụ Dự báo thống kê tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã hoàn thành cuộc điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2014 đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) tại Việt Nam. Cuộc điều tra được tiến hành từ ngày 22/11/2013 đến ngày 10/12/2013, đối tượng là toàn bộ các TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, tổng số phiếu phát ra là 120 phiếu, số phiếu thu về là 88 phiếu, tỷ lệ trả lời là 73,3%.

Kết quả điều tra được tổng hợp dựa trên phương pháp cân bằng (Balance Method), các TCTD được gắn trọng số dựa trên quy mô tổng tài sản của TCTD hoặc dư nợ tín dụng hoặc huy động vốn tùy theo tính chất câu hỏi.

Kết quả cuộc điều tra một mặt cho thấy những diễn biến tích cực về kết quả hoạt động kinh doanh, các dịch vụ ngân hàng, tình hình thanh khoản, tín dụng, huy động vốn, lao động… của hệ thống ngân hàng trong những tháng cuối năm 2013 và báo hiệu triển vọng khả quan hơn trong cả năm 2014.

Thứ nhất, theo đánh giá của các TCTD, các yếu tố nội tại ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động kinh doanh của các TCTD như: năng lực tài chính, nguồn nhân lực, trang thiết bị, công nghệ, chính sách và năng lực quản trị rủi ro, chính sách lãi suất, tín dụng, tỷ giá, chính sách và dịch vụ chăm sóc khách hàng của TCTD… đều diễn biến thuận lợi hơn trong quý IV/2013 so với quý liền trước và sẽ tiếp tục xu hướng cải thiện trong năm 2014.

Cùng chung xu hướng diễn biến của các nhân tố nội tại, hầu hết các nhân tố khách quan thuộc môi trường kinh doanh của ngành tài chính – ngân hàng như: chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá, cơ chế quản lý và quy định về an toàn hoạt động ngân hàng của NHNN, cầu của nền kinh tế, sự cạnh tranh từ các TCTD khác… cũng được các TCTD đánh giá là diễn biến ổn định hoặc có thuận lợi hơn trong quý IV/2013 so với quý liền trước (tuy mức độ cải thiện chưa bằng các nhân tố nội tại) nhưng sẽ được cải thiện hơn nhiều trong năm 2014.

Nhờ đó, tình hình kinh doanh của các TCTD trong quý IV/2013 đã có nhiều chuyển biến tích cực so với quý III/2013, ghi nhận lần đầu tiên kể từ khi NHNN tiến hành điều tra xu hướng kinh doanh đối với các TCTD, đánh giá về diễn biến thực tế tốt hơn so với mức kỳ vọng trước đó. Đây là tín hiệu đáng mừng về sự phục hồi, củng cố tích cực của hệ thống ngân hàng trong quý cuối của năm 2013 và hứa hẹn triển vọng khả quan hơn trong năm 2014.

Thứ hai, nhu cầu sử dụng dịch vụ tại các TCTD của khách hàng đang tiếp tục phục hồi, có xu hướng tăng nhẹ trong những tháng cuối năm 2013 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng nhẹ trong năm 2014, đặc biệt là nhu cầu gửi tiền và vay vốn. Trong đó, nhu cầu vay vốn từ nhóm khách hàng cá nhân luôn có xu hướng tăng mạnh hơn từ nhóm khách hàng doanh nghiệp và nhu cầu từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa luôn cao hơn nhu cầu bình quân của nhóm khách hàng doanh nghiệp.

Hầu hết các TCTD cho biết đã giữ nguyên hoặc giảm nhẹ mức giá bình quân các sản phẩm dịch vụ của họ trong quý IV/2013 và dự kiến duy trì ổn định trong quý I/2014 để thúc đẩy khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.

Thứ ba, các TCTD dự báo mức độ rủi ro của các nhóm khách hàng không thay đổi nhiều trong quý I/2014 nhưng có chiều hướng giảm dần trong năm 2014. Đặc biệt, trên 50% TCTD kỳ vọng quá trình tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước sẽ giúp giảm rõ rệt rủi ro của nhóm khách hàng này trong năm 2014. Đồng thời, kết quả điều tra cũng cho thấy các TCTD đang ngày càng tin tưởng vào sự bình ổn của hệ thống ngân hàng, sự củng cố và cải thiện mức độ tín nhiệm của các đối tác trên thị trường liên ngân hàng trong quý I/2014 cũng như trong cả năm 2014.

Thứ tư, hầu hết các TCTD kỳ vọng huy động vốn từ nền kinh tế và dư nợ tín dụng của đơn vị mình trong năm 2014 sẽ tăng so với năm 2013 với mức tăng phổ biến từ 10-20%. Trong đó, huy động vốn và dư nợ tín dụng bằng VND được kỳ vọng tăng trưởng cao hơn rõ rệt so với ngoại tệ, huy động vốn các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng được dự kiến tăng trưởng cao hơn các kỳ hạn dài.

Thứ năm, kết quả điều tra cho thấy hầu hết các TCTD nhận định tình hình thanh khoản của họ duy trì ổn định hoặc cải thiện trong quý IV/2013, thanh khoản đạt trạng thái tốt đối với cả VND và ngoại tệ. Trạng thái thanh khoản tích cực dự kiến sẽ tiếp tục duy trì trong năm 2014. Các TCTD cũng cho biết tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng của họ giảm trong quý IV/2013 và dự kiến tiếp tục giảm trong quý I/2014 so với quý liền trước.

Bên cạnh 60% TCTD đánh giá nguồn nhân lực tại thời điểm hiện tại vừa đủ đáp ứng nhu cầu của họ, vẫn có 40% TCTD đánh giá hiện tại đang thiếu lao động và dự kiến sẽ tăng thêm lao động trong quý tới. Với những nhận định lạc quan về triển vọng phục hồi của nền kinh tế và hệ thống ngân hàng, hầu hết các TCTD cho biết dự kiến sẽ gia tăng lực lượng lao động trong năm 2014 để sẵn sàng nắm bắt thời cơ mới.

Thục Anh