Các tàu container xếp hàng chờ bốc dỡ ở cảng Yantian (Trung Quốc).

Cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng những tưởng chỉ là tạm thời giờ đây có thể sẽ kéo dài sang năm sau khi biến thể Delta lây lan nhanh đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của các nhà máy ở châu Á và làm gián đoạn việc vận chuyển, gây ra nhiều cú sốc cho nền kinh tế thế giới.

Các nhà sản xuất đang quay cuồng vì thiếu hụt những thành phần chủ chốt, trong khi giá cả nguyên liệu lẫn chi phí năng lượng tăng cao.

“Chúng tôi không thể có đủ linh kiện, không thể mua container, chi phí đã đội lên rất nhiều”, ông Christopher Tse - Giám đốc điều hành của Musical Electronics có trụ sở tại Hồng Kông, công ty chuyên sản xuất các sản phẩm tiêu dùng từ loa Bluetooth cho đến Rubik - cho biết.

Theo ông, giá nam châm sử dụng trong đồ chơi xếp hình đã tăng khoảng 50% kể từ tháng 3, làm chi phí sản xuất tăng khoảng 7%. “Tôi không biết liệu chúng tôi có kiếm được tiền khối Rubik hay không vì giá liên tục thay đổi”, ông nói.

Trong khi đó, Trung Quốc quyết tâm đưa các ca nhiễm Covid-19 về 0 có thể gây ra tình trạng gián đoạn thương mại lớn. Trong tháng này, sau khi một công nhân bị nhiễm Covid-19 biến thể Delta, nước này đã tạm đóng cửa một phần cảng container lớn thứ 3 thế giới ở Ninh Ba trong 2 tuần.

Ông Hsieh Huey-chuan - Chủ tịch Evergreen Marine có trụ sở tại Đài Loan, hãng vận tải container lớn thứ 7 thế giới - cho biết và nhấn mạnh: “Tình trạng tắc nghẽn cảng và thiếu năng lực vận chuyển container có thể kéo dài sang quý IV hoặc thậm chí sang đến giữa năm 2022. Nếu đại dịch không thể được ngăn chặn một cách hiệu quả, tắc nghẽn cảng có thể trở nên thường xuyên hơn”.

Tắc nghẽn đã làm chi phí gửi một container từ châu Á sang châu Âu tăng gấp khoảng 10 lần so với tháng 5/2020, trong khi đó, từ Thượng Hải đến Los Angeles tăng gấp 6 lần, theo chỉ số container thế giới của Drewry.

HSBC Holding cho rằng, chuỗi cung ứng toàn cầu đã trở nên mong manh tới mức chỉ một tai nạn nhỏ cũng có thể dễ dàng gây nên những hiệu ứng phức tạp.

Sự lan rộng của biến thể Delta, đặc biệt là ở Đông Nam Á, đang gây khó khăn cho nhiều nhà máy hoạt động. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản vừa cảnh báo tháng này họ sẽ phải tạm ngưng sản xuất tại 14 nhà máy trên khắp Nhật Bản và cắt giảm khoảng 40% sản lượng do thiếu chip.

Các nhà bán lẻ lớn có xu hướng ký hợp đồng dài hạn với các hãng vận chuyển container, nhưng hoạt động sản xuất ở châu Á lại phụ thuộc vào mạng lưới hàng chục nghìn nhà máy sản xuất nhỏ và vừa. Trong khi đó, các nhà máy này đang xếp hàng để chờ được vận chuyển hàng hoá. Đến lượt họ thì họ còn phải tranh nhau chỗ xếp hàng lên tàu bởi các chủ tàu có xu hướng dành cho những người trả giá cao nhất.

Theo ông Michael Wang - một nhà phân tích tại President Capital Management - khoảng 60% đến 70% các giao dịch vận chuyển trên tuyến châu Á - châu Mỹ được thực hiện thông qua các giao dịch giao ngay hoặc ngắn hạn. Ông cho biết, kiểu đấu giá này có thể tiếp tục cho đến Tết Nguyên Đán vào tháng 2 năm sau.

Nhật Linh

Theo Bloomberg