Ông Bom Kim là thế hệ tỷ phú mới ở xứ sở kim chi (Ảnh: Bloomberg).

Sau khi tích lũy được khối tài sản 8,9 tỷ USD tại công ty thương mại điện tử Coupang - được mệnh danh là "Amazon của Hàn Quốc", Bom Kim đã trở thành biểu tượng của một thế hệ tỷ phú mới ở nước này. Đó là những tỷ phú tự thân làm giàu từ lĩnh vực công nghệ thay vì thừa kế khối tài sản từ các tập đoàn lâu đời.

Không chỉ khác biệt lớn về nguồn gốc tài sản mà các tỷ phú này còn sẵn sàng cống hiến cho xã hội và quan tâm nhiều hơn tới nhân viên. Ví dụ như Coupang đã hứa thưởng cho các nhân viên và công nhân tuyến đầu khoảng 90 triệu USD cổ phiếu khi niêm yết tại New York hồi tháng 3.

Nhưng chỉ vài tháng sau vụ IPO thành công đó, gã khổng lồ thương mại điện tử này đã phải hứng chịu chỉ trích vì một loạt tranh cãi. Một số người Hàn Quốc còn cho biết sẽ xem xét lại thái độ của tỷ phú Bom Kim và công ty của ông.

Theo đó, Coupang đang phải đối mặt với những chỉ trích mới từ các liên đoàn lao động và khách hàng về điều kiện làm việc khi một vụ hỏa hoạn gây chết người ở một nhà kho của công ty hồi tháng 6. Sau vụ hỏa hoạn này, Coupang bị người dùng tẩy chay. Có thời điểm, số lượng người dùng trong ngày trên ứng dụng của hãng đã giảm hơn 700.000 người. Tuy nhiên, Coupang giải thích nguyên nhân là do các yếu tố khác.

Đáng nói, công chúng càng phẫn nộ hơn khi trong ngày xảy ra tai nạn, Coupang lại tuyên bố công khai ông Kim sẽ từ chức giám đốc kinh doanh tại Hàn Quốc vào tháng 5. Nhiều người cho rằng, đây là hành vi trốn tránh trách nhiệm.

"Các doanh nhân tự thân đang ngày càng trở thành một tầng lớp đặc biệt. Họ là một kiểu chaebol mới", ông Park Sangin - Giáo sư tại Khoa Hành chính Công của Đại học Quốc gia Seoul nhận xét khi đề cập đến các tập đoàn do gia đình kiểm soát ở xứ sở kim chi.

Trong một email trả lời Bloomberg News, Coupang cho biết họ quan tâm "sâu sắc đến phúc lợi của tất cả các nhân viên" và coi trọng "trách nhiệm bảo vệ sức khỏe và an toàn của nhân viên". Coupang cũng đang cố gắng đạt được sự bình đẳng hơn tại công sở bằng "một khoản thưởng lớn cổ phần cho nhân viên" và thể hiện trách nhiệm với xã hội thông qua hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Về việc từ chức của ông Kim khỏi mảng kinh doanh tại Hàn Quốc, Coupang cho biết, sự thay đổi này đã được công bố công khai trên một trang web của chính phủ trước khi vụ hỏa hoạn xảy ra và thời điểm công bố chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên.

Các tỷ phú trên thế giới không còn xa lạ gì với những chỉ trích nhắm vào khối tài sản khổng lồ của họ. Tỷ phú Jeff Bezos đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội về điều kiện làm việc tồi tệ tại Amazon và việc sa thải những nhân viên phản đối. Ông chủ Facebook - Mark Zuckerberg cũng bị chỉ trích vì ảnh hưởng của gã khổng lồ mạng xã hội đối với chính trị và xã hội.

Nhưng tình hình có vẻ nghiêm trọng hơn ở Hàn Quốc. Khi các tập đoàn gia đình chaebol dính vào những vụ bê bối và tham nhũng, người dân Hàn Quốc vẫn hy vọng vào thế hệ doanh nhân mới này sẽ khác và cống hiến nhiều hơn cho xã hội.

Tỷ phú Brian Kim là một ví dụ. Người sáng lập của ứng dụng nhắn tin di động Kakao Group và hiện là người giàu nhất Hàn Quốc đã cam kết cho đi phần lớn tài sản của mình.

Với Coupang, câu hỏi đặt ra là liệu vụ hỏa hoạn và thái độ thay đổi của họ có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh hay không. Công ty đã ghi nhận khoản lỗ ròng tăng lên trong quý II sau khi đã mạnh tay đầu tư mở rộng hoạt động và thiệt hại từ vụ cháy. Cổ phiếu của Coupang đã giảm 9,3% kể từ khi niêm yết.

Ông Bom Kim, 42 tuổi, sinh ra ở Seoul và chuyển đến Mỹ sống từ bé, sau đó nhập quốc tịch Mỹ. Năm 2010, ông trở lại Hàn Quốc và thành lập Coupang sau khi bỏ học tại trường kinh doanh Harvard.

Hiện nay, Coupang là ứng dụng mua sắm trực tuyến được sử dụng nhiều nhất tại Hàn Quốc và là một trong những nhà tuyển dụng lớn nhất nước này. Năm ngoái, doanh thu của Coupang tăng gấp đôi lên 12 tỷ USD do nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng vọt trong thời kỳ đại dịch.

Mặc dù lỗ trong nhiều năm nhưng được SoftBank của tỷ phú Nhật Bản Masayoshi hậu thuẫn, Coupang đã huy động được 4,6 tỷ USD trong đợt IPO vừa qua.

Hiện nay, tài sản của ông Kim đã giảm mạnh so với thời đỉnh cao chỉ còn 5,6 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index.

Nhật Linh
Theo Bloomberg