Góc nhìn 06/03/2021 00:00

Sân bay không phải chỗ giải ngân đầu tư công

Chúng ta đang chứng kiến sự phát triển không theo quy hoạch vùng, đó là điều không thể chấp nhận được

Phạm Chi Lan

Chuyên gia kinh tế cao cấp

Hàng loạt địa phương Hà Giang, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Bạc Liêu, Cà Mau, Cao Bằng và Bắc Giang... đang có đề xuất làm sân bay trong tầm nhìn dài hạn. Nhưng,  xây dựng sân bay là khoản đầu tư cực kỳ nhiều tiền của, nên hầu hết các nước phải xem xét rất kỹ về hiệu quả.

Chẳng hạn như, Ninh Bình gần Hà Nội, khách trong nước hoặc đi quốc tế có thể đáp xuống Nội Bài, đi đường bộ về Ninh Bình chứ không phải chờ cả ngày mới có chuyến bay thẳng đến Ninh Bình. Hơn nữa, hiện chúng ta đã có đường bộ cao tốc Hà Nội, Ninh Bình tốt như vậy, xây sân bay Ninh Bình, lại quá gần với Nội Bài, (Cát Bi) Hải Phòng, Thọ Xuân (Thanh Hóa) thì không hiệu quả, thậm chí tốn kém rất lớn.

Không chỉ tốn tiền xây dựng, vận hành một sân bay còn mất rất nhiều tiền của về nhân sự, vận hành, công nghệ và thông tin. Riêng nhân viên đài không lưu đâu phải dễ đào tạo, rồi cả an ninh phối hợp hiệp đồng. Vì vậy, các cơ quan Trung ương rất cần kiên quyết bác đề xuất bởi không thể một đất nước có nhiều tỉnh thành mà mỗi tỉnh một sân bay được.

Chúng ta đang chứng kiến sự phát triển không theo quy hoạch vùng, đó là điều không thể chấp nhận được. Cách đặt vấn đề như làm sân bay, cảng biển, trường đại học cần trước tiên là hiệu quả kinh tế, thứ 2 là theo quy hoạch cả vùng, có tầm nhìn chứ không nên làm tùy hứng, theo tỉnh. Không phải cứ tỉnh nào cần biển cũng có cảng, cũng muốn có sân bay, cũng muốn có trường đại học.

Hiện kết nối giao thông nội địa, đường bộ vẫn là loại hình hiệu quả nhất, đứng thứ 2 là mạng lưới đường thủy, đường biển cũng là phương tiện cần phát huy để xóa khoảng cách phát triển và giúp chúng ta phát huy thế mạnh của mình. Ví dụ thay vì xây dựng sân bay thì chúng ta kết hợp làm đường bộ ven biển, phát triển giao thông biển, xây dựng hạ tầng cho du lịch, cho logistics để phát huy thế mạnh của đất nước.

Không phải chỗ nào cũng mọc tua tủa các sân bay để rồi chỉ kết nối mỗi tỉnh mình. Dù có tầm nhìn dài hạn thì đô thị hóa của thành phố nhỏ, loại 2, 3 cũng rất chậm, không giống như các thành phố lớn. Nhiều người ở nông thôn, cả đời không đi máy bay, vì giá vé cao, không có nhu cầu. Xây ra để phục vụ một số ít người thì càng lãng phí nguồn lực, không hiệu quả.

Nhiều địa phương nói xây sân bay lưỡng dụng hoặc để phát triển du lịch phần lớn là không thuyết phục. Không cứ phải xây sân bay mới khuyến khích được du lịch và thậm chí không phải lúc nào du lịch cũng trở thành chỗ dựa cho kinh tế, đặc biệt trong lúc đại dịch Covid-19 hiện nay. Chúng ta đang chứng kiến ngành du lịch tổn thương lớn nhất sau hàng chục thập kỷ phát triển.

Nếu chỉ khuyến khích du lịch bằng máy bay thì lại càng mang tính cục bộ, ngắn hạn bởi khách du lịch có thể đi đến nhiều địa điểm khác nhau trong chuỗi danh lam thắng cảnh chứ không thể chỉ đi đến một địa điểm bằng máy bay rồi về.

Chuyên mục: Góc nhìn
Phạm Chi Lan
Phạm Chi Lan - Chuyên gia kinh tế

Phạm Chi Lan sinh ngày 14 tháng 1 năm 1945 là một chuyên gia kinh tế nổi bật của Việt Nam. Bà từng là Tổng Thư ký và Phó Chủ tịch của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, thành viên của Ban Nghiên cứu của Thủ tướng.

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *