Góc nhìn 14/10/2020 06:58

Doanh nhân Việt đừng tự hào thành tích gia công

Mãi ở tình trạng gia công thì xấu hổ cho Việt Nam chứ, bởi một nền kinh tế chịu kiếp gia công, sau hơn 30 đổi mới, 40 năm kết thúc chiến tranh vẫn dậm chân tại chỗ.

Phạm Chi Lan

Chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, thành viên Ban Nghiên cứu của cố Thủ tướng Phan Văn Khải

Dịch Covid-19 cho thấy bài học quý giá cho nhiều quốc gia là cần nội lực, ngay cả Mỹ, EU cũng giật mình thấy sự phụ thuộc vào nguồn cung cho các sản phẩm khác nhau, đầu vào cho ngành công nghiệp, đặc biệt y tế, dịch vụ sức khỏe.

Đối với Việt Nam, đây cũng là minh chứng cho thấy chúng ta phải đứng trên đôi chân của mình, đừng nghĩ ở gần vựa nguyên liệu của thế giới là an toàn. Họ hắt hơi, chao đảo là chúng ta đã ốm nặng, đã ngã rồi, không thể như thế mãi được, không gì bằng việc đứng trên đôi chân của mình được.

Việt Nam gần đây xuất hiện các doanh nghiệp lớn, bước đầu cũng khá mừng dù đa số đều giàu lên từ ưu đãi cơ chế, bất động sản. Nhưng trong dài hạn, rất cần các "ông lớn" này đầu tư vào công nghệ, công nghiệp, chế biến bởi điều này mới đưa đất nước đi lên được.

Tôi chỉ ước có 30% số tiền đổ vào bất động sản được chuyển sang đầu tư vào công nghiệp, công nghệ hỗ trợ thì sẽ không bao giờ lo cảnh doanh nghiệp Việt khốn khổ vì thiếu nguyên liệu, linh kiện do dịch Covid-19 xảy ra. Mãi ở tình trạng gia công thì xấu hổ cho Việt Nam chứ, bởi một nền kinh tế chịu kiếp gia công, sau hơn 30 đổi mới, 40 năm kết thúc chiến tranh vẫn dậm chân tại chỗ.

Doanh nhân Việt nên lấy điều này để làm nỗi thao thức cho mình, không nên tự hào về thành tích một nước gia công cho các nước khác.

Điều tôi lo lắng hơn nữa là xu hướng doanh nghiệp Việt "bán mình" cho nước ngoài vì khó khăn, vì gặp phải vấn đề kỹ năng, quản trị. Đây là sự lo lắng lớn bởi doanh nghiệp Việt bị bán đi, rút ruột bởi nước ngoài, chúng ta không còn tự quyết định, không được làm chủ nữa.

Tình hình doanh nghiệp Việt rời bỏ thị trường hậu Covid-19 tăng lên, công việc của hơn 31 triệu người chịu ảnh hưởng tiêu cực đã và đang khiến ngân sách có thể ảnh hưởng dài hạn. Tôi mong những khó khăn về vĩ mô sẽ không dồn lên vai của doanh nghiệp.

Hiện, đối với đầu tư công, nên xem lại dự án trọng điểm, còn xây dựng tượng đài, khẩu hiệu tuyên truyền, biểu tượng tốn kém mà không hiệu quả thì nên dừng lại.

Xét bối cảnh toàn diện, nên miễn thuế đối với doanh nghiệp đặc thù trên cơ sở công khai, minh bạch, có phản biện của xã hội.

Ví dụ như doanh nghiệp công nghệ, đầu tư lớn nhưng vừa xuống tiền lại gặp Covid-19 nên không thể có doanh thu, nhà nước nên hỗ trợ. Đối với du lịch, nếu phần nợ thuế trước đây khi hoạt động trong điều kiện bình thường, cần phải thu nộp đủ. Còn nếu các nghĩa vụ thuế trùng với thời gian Covid-19, Nhà nước cần miễn cho họ đề nuôi dưỡng nguồn thu.

Do chi thường xuyên cao nên ngân sách chỉ đáp ứng được nguồn chi này thôi, còn chi đầu tư phát triển không đủ phải vay ODA, vay lãi suất thấp....

Chuyên mục: Góc nhìn
Phạm Chi Lan
Phạm Chi Lan - Chuyên gia kinh tế

Phạm Chi Lan sinh ngày 14 tháng 1 năm 1945 là một chuyên gia kinh tế nổi bật của Việt Nam. Bà từng là Tổng Thư ký và Phó Chủ tịch của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, thành viên của Ban Nghiên cứu của Thủ tướng.

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *