Trong khi đang làm nội trợ, chị Ngô Ngọc Dung (A3, Tân Mai, Hà Nội) được một người bán hàng rong chào mời mua một thiết bị tiết kiệm điện. Xem qua chị thấy, đó là một thiết bị nhỏ xíu, chỉ nhỉnh hơn bao thuốc lá một chút với giá bán 20.000đ/chiếc. “Khi người bán hàng  thử, tôi leo lên tận cột điện để xem đồng hồ đo, tận mắt thấy rõ ràng chiếc công tơ điện chạy chậm lại hẳn” – chị Dung kể.

Hoặc tiểu xảo

TS Lê Huy Bình, Tổng công ty Điện lực Việt Nam cho biết, đúng là hiện tại trên thị trường – đặc biệt là các tỉnh biên giới Việt - Trung – đã xuất hiện một số thiết bị được quảng cáo là có khả năng tiết kiệm điện năng. Một số công ty trong nước cũng lợi dụng tâm lý khách hàng là muốn tiết kiệm chi phí điện  cũng “nhảy vào” sản xuất loại thiết bị này.

Theo TS Bình, có thể chia các loại thiết bị tiết kiệm điện hiện có trên thị trường thành hai loại. Một loại có xuất xứ từ Trung Quốc, được bán chủ yếu ở các chợ vùng biên giới (và hiện đang được tiếp thị một cách lẻ tẻ ở các khu tập thể tại Hà Nội). Loại này có hình dáng nhỏ gọn, có tờ hướng dẫn sử dụng bằng hai thứ tiếng Việt - Trung, giá rẻ, nhưng không có cơ sở để khẳng định là có khả năng tiết kiệm điện.

Thậm chí, chúng còn tiêu thụ thêm điện năng để thắp sáng chiếc đèn nhỏ (được gắn ở mặt trước của thiết bị). Bên trong lớp vỏ thiết bị là một điện trở hoặc tụ điện gắn với một cục xi măng. Không chỉ quảng cáo bằng lời, người bán còn biểu diễn trực tiếp cho người tiêu dùng xem. Khi thiết bị trên được cắm vào, lập tức chiếc côngtơ điện quay chậm lại.

Ông Bình kể, sau khi biết thông tin về thiết bị này, ông đã mua một số loại về để thử nghiệm, nhưng không hề thấy chúng có tác dụng tiết kiệm điện năng. Sự biểu diễn của người bán hàng chỉ là một tiểu xảo. chiếc kim đồng đồ đo điện có thể sẽ chạy chậm lại, bởi người bán hàng khéo léo sử dụng một chiếc nam châm để điều khiển chiếc kim đồng hồ.

Hoặc tích trữ điện năng

Còn có một loại thiết bị thứ hai hoạt động theo nguyên lý tích trữ điện năng để sử dụng khi cần thiết. Loại thiết bị này có thể hình dung như một chiếc ăc quy tích trữ điện. Có cơ sở để nói rằng, đây là một loại thiết bị tiết kiệm điện, nhưng là tích điện lúc này để lúc khác dùng.

Những thiết bị này chỉ được sử dụng ở những nước có chủ trương bán điện với giá khác nhau vào những thời điểm khác nhau. Người tiêu dùng sử dụng loại máy này để tích một lượng điện “giá rẻ” cần thiết để sử dụng vào thời điểm “điện giá đắt”. Ở nước ta, loại thiết bị này chẳng có giá trị gì, khi Nhà nước chưa chủ trương phân loại giá điện theo thời điểm. Ông Lương Văn Phan, Tổng cục Đo lường chất lượng cho rằng, gọi loại máy này là thiết bị tiết kiệm điện là không chính xác, bởi đó chỉ là thiết bị tích trữ điện năng mà thôi.

Các kỹ sư về điện khẳng định, về mặt khoa học, không thể chế tạo được một loại thiết bị có khả năng giảm mức tiêu thụ điện năng và nếu có, đó chỉ là thiết bị ăn cắp điện năng! Còn nhớ, cách đây gần 30 năm, nhiều người đã “tự sản xuất” các thiết bị ăn cắp điện một cách đơn giản, nhưng từ khi đồng hồ đo điện được treo lên cao thì hiện tượng này đã giảm hẳn. Giờ đây, khi biểu diễn về công dụng của loại máy này, người bán hàng thường leo lên cột điện, dùng nam châm điều khiển kim đồng hồ côngtơ để người tiêu dùng tận mắt chứng kiến côngtơ quay chậm lại, song nếu rời chiếc cột thì thiết bị này coi như “hết công năng”.

Như vậy, có thể hiểu, “thiết bị tiết kiệm điện” chỉ là một cách quảng cáo của các nhà sản xuất cũng như người bán hàng. Không nên tin tưởng vào các “tiểu xảo” này, bởi có thể vô tình, bạn sẽ trở thành tội phạm vì hành vi “ăn cắp điện của Nhà nước”. Cái giá phải trả lúc này không chỉ là mấy chục nghìn tiền mua máy, kèm thêm tốn kém vì phải “tải” điện thêm cho chiếc đèn cắm tại chính “thiết bị tiết kiệm điện”, mà có thể nặng nề hơn thế rất nhiều.

 

Để tiết kiệm điện, không có cách nào hay bằng thay đổi thói quen sử dụng điện bừa bãi. 

Ngành điện cũng đã đưa ra khá nhiều biện pháp tiết kiệm điện hiệu quả như tắt các thiết bị sử dụng điện khi không cần thiết, thay các sản phẩm “tốn điện” bằng các sản phẩm tiêu thụ ít điện năng hơn...

Theo Minh Nghĩa

Gia đình