Trong kỳ họp lần này, Chính phủ đã trình và được Quốc hội đồng ý mức bội chi ngân sách năm 2014 là 5,3% GDP (tương ứng với 224.000 tỷ đồng) và phát hành thêm 170.000 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, việc tăng bội chi ngân sách dành một phần để trả nợ, phần còn lại và trái phiếu Chính phủ bổ sung được tập trung vào đầu tư các dự án hạ tầng kinh tế-xã hội thiết yếu, hoàn thành nhiều công trình đang đầu tư dở dang, bổ sung vốn đối ứng ODA, đầu tư cho nông nghiệp nông thôn.

Qua đó, sẽ góp phần khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải kéo dài kém hiệu quả, xử lý nợ đọng trong xây dựng cơ bản, giải quyết nợ xấu; tăng giải ngân vốn ODA, thu hút mạnh hơn các nguồn vốn xã hội cho đầu tư phát triển, bảo đảm được tổng vốn đầu tư toàn xã hội bằng khoảng 30-31% GDP. Đồng thời, góp phần tháo gỡ khó khăn, phát triển sản xuất kinh doanh, tạo thêm nhiều việc làm mới, tăng thu nhập cho người lao động; và góp phần quan trọng vào việc tăng năng lực sản xuất, thực hiện đột phá trong xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ theo Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2011-20201.

Trái phiếu Chính phủ sẽ được phát hành phù hợp theo tiến độ giải ngân các dự án và thực trạng tình hình kinh tế vĩ mô. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, việc sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước và trái phiếu Chính phủ được quản lý chặt chẽ, bảo đảm hiệu quả đồng thời với việc thực hiện phù hợp chính sách tiền tệ, nhất là kiểm soát tăng trưởng tín dụng và tổng phương tiện thanh toán hợp lý, không làm tăng quá mức tổng cầu. Từ những giải pháp này sẽ góp phần quan trọng kiểm soát lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi tăng trưởng.

Nhận định với mức bội chi và phát hành trái phiếu bổ sung như đã nêu trên, nợ công trong các năm 2014, 2015 và 2016 vẫn trong giới hạn an toàn (không quá 65% GDP), tuy nhiên, Thủ tướng cũng thừa nhận, áp lực trả nợ là rất lớn.

Theo đó, trong năm tới, cùng với việc bố trí nguồn từ ngân sách Nhà nước để trả nợ, Chính phủ cho rằng, cần phát hành mới để đảo nợ đối với một phần nợ gốc trái phiếu Chính phủ đến hạn, bảo đảm duy trì thanh khoản, giảm thiểu rủi ro tái cấp vốn và không làm tăng dư nợ gốc trái phiếu Chính phủ.

Với phương án này sẽ bảo đảm duy trì các chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của Chính phủ năm 2014 ở mức 15,2%, năm 2015 khoảng 20,4% và năm 2016 khoảng 22,9% tổng thu ngân sách, nằm trong giới hạn cho phép là không quá 25% tổng thu ngân sách Nhà nước theo "Chiến lược nợ công và nợ nước ngoài của quốc gia" đã được phê duyệt.

Kể cả khi Ngân hàng Thế giới cho rằng, nợ công Việt Nam vẫn đang trong trạng thái an toàn và ổn định thì theo Thủ tướng, "đây là vấn đề hệ trọng, ảnh hưởng đến sự an toàn của nền tài chính quốc gia". Do vậy, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhất là quản lý sử dụng có hiệu quả vốn vay, quản lý tốt nợ trung hạn và quỹ tích lũy trả nợ, quản lý và xử lý kịp thời rủi ro.

Tỷ lệ nợ xấu còn cao, xử lý nhiều khó khăn

Cập nhật về những kết quả ban đầu trong xử lý nợ xấu, Thủ tướng cho biết, đã xử lý được trên 101.000 tỷ đồng nợ xấu bằng dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng. Công ty Quản lý tài sản (VAMC) dự kiến đến hết năm 2013 mua khoảng 30-35 nghìn tỷ đồng nợ xấu. Tốc độ tăng nợ xấu đã chậm lại. Cụ thể, tốc độ gia tăng nợ xấu giảm còn bình quân 2,2%/tháng trong 9 tháng đầu năm 2013 so với mức bình quân 3,91%/tháng cùng kỳ.

Bên cạnh đó, tình hình tài chính, thanh khoản của các tổ chức tín dụng cũng đã được cải thiện, lành mạnh hơn; tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu ở mức 13,7%, cao hơn nhiều so với quy định là 9%.

Mặc dù vậy, theo đánh giá của Thủ tướng, tỷ lệ nợ xấu còn cao, đến cuối tháng 9/2013 là 4,62% và việc xử lý nợ xấu còn gặp nhiều khó khăn. Cơ chế chính sách xử lý tài sản bảo đảm tiền vay còn nhiều vướng mắc; thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán phục hồi chậm nên rất khó bán tài sản bảo đảm để thu hồi nợ. Cùng với đó, lại chưa có cơ chế hiệu quả để các doanh nghiệp, khách hàng vay vốn có trách nhiệm tham gia xử lý nợ xấu.

Chính phủ dự kiến trong thời gian tới sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp để xử lý nợ xấu, nhất là việc xử lý tài sản bảo đảm tiền vay; trích lập dự phòng rủi ro; cơ cấu lại nợ vay; nâng cao chất lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu gia tăng; tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra bảo đảm công khai minh bạch hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Chính phủ cũng sẽ phát huy vai trò của VAMC để trong năm 2014 xử lý khoảng 100-150 nghìn tỷ đồng nợ xấu của các tổ chức tín dụng. Đến hết năm 2015 sẽ được số nợ xấu hiện nay, đưa hệ thống ngân hàng thương mại hoạt động lành mạnh, an toàn.

Bích Diệp