Trong tuần qua, số lượng các câu hỏi từ doanh nghiệp gửi về cho Bộ Tài chính tăng vọt, bởi lẽ thông tin từ cuộc họp của Chính phủ thông báo sẽ giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ cho doanh nghiệp đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp thì chờ đợi, số khác tỏ ra không kỳ vọng thậm chí là nghi ngại.

Trong Chuyên mục Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời tuần này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã đăng đàn trả lời những câu hỏi này của các doanh nghiệp và người dân.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng.

Thưa Bộ trưởng, một doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho biết: Hiện nay chỉ tính riêng việc kê khai thuế của doanh nghiệp đã mất gần 4 tháng/năm. Vậy Bộ Tài chính sẽ có kế hoạch như thế nào để rút ngắn thủ tục hành chính các cho doanh nghiệp, nghe đâu sẽ giảm được khoảng 300 giờ?

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian vừa qua Bộ Tài chính đã làm việc nghiêm túc, thực hiện quyết liệt, phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các tổ chức do Ngân hàng Thế giới thuê và chỉ định để đánh giá thời gian nộp thuế của Việt Nam, cũng như phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội doanh nghiệp, Hiệp hội tư vấn thuế để rà soát và có các giải pháp hành động cụ thể nhằm giảm bớt số lần kê khai và giảm thời gian nộp thuế, đồng thời chỉ đạo quyết liệt cải cách thủ tục thuế và hải quan.

Tại Kỳ họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 vừa qua, Bộ Tài chính trình Chính phủ Nghị quyết tháo gỡ khó khăn vướng mắc đẩy mạnh sự phát triển của doanh nghiệp, trong đó tập trung mạnh mẽ vào nội dung cải cách thủ tục hành chính thuế và hải quan, phấn đấu giảm 290 giờ kê khai nộp thuế trên tổng số 537 giờ theo tính toán của Ngân hàng Thế giới trong năm 2012 vừa qua.

Trong đó, chúng tôi tập trung vào 3 nhóm giải pháp chính gồm: Các giải pháp giảm số lần kê khai nộp thuế; Rà soát, bãi bỏ các thủ tục, chỉ tiêu quá rườm rà khi yêu cầu khi doanh nghiệp phải kê khai, nộp thuế và các giải pháp rà soát về pháp luật.

Như Bộ trưởng vừa cho biết, các thủ tục hành chính sẽ được giảm đi rất nhiều với một con số đầy ấn tượng là gần 300 giờ. Vậy khi nào doanh nghiệp sẽ được thụ hưởng những lợi ích mà Bộ trưởng vừa tuyên bố, liệu có phải chờ đến cuối năm sau không?

Chúng tôi cho rằng không phải chờ và chắc chắn từ nay đến đầu tháng 9/2014 sẽ giải quyết giảm một loạt các thủ tục, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tốt hơn.

Riêng về thẩm quyền của Bộ Tài chính sẽ rà soát bãi bỏ các thủ tục không cần thiết, gây khó khăn phiền hà cho người nộp thuế, giảm thời gian kê khai và nộp thuế. Cũng như giảm thời gian thông quan hàng hóa của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, phấn đấu từ nay đến ngày giữa tháng 9 sẽ giảm thời gian cụ thể là 201 giờ.

Cụ thể, Bộ Tài chính sẽ sửa đổi các chỉ tiêu kê khai thuế giá trị gia tăng, phấn đấu giảm 156 giờ. Tiếp đến là khắc phục sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ giảm được khoảng 35 giờ. Cùng với đó là khắc phục khác biệt sự ghi nhận giữa chi phí kế toán với chi phí tính thuế giảm được khoảng 10 giờ và đẩy mạnh kê khai nộp thuế điện tử sẽ giảm được khoảng 23 giờ.

Về thẩm quyền của Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp với các Bộ, ngày 7/8/2014 đã ký và gửi sang Bộ Tư pháp để thẩm định Nghị định sửa một số nội dung Nghị định của Chính phủ. Theo đó sẽ giảm được khoảng 88 giờ đối với số lần kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp theo quy định hiện nay là 17 lần trong 1 năm sẽ giảm còn 5 lần trong 1 năm.

Về nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, tại Nghị quyết của Chính phủ đã thống nhất giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ ký trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII tới đây. Hiện chúng tôi đang triển khai mạnh mẽ giải pháp này.

Được biết, Bộ trưởng còn giữ một chức danh Chủ tịch Hội đồng quản lý Bảo hiểm xã hội Việt Nam, một lĩnh vực cũng có nhiều thủ tục hành chính vô cùng nhiêu khê. Vậy xin hỏi Bộ trưởng có kế hoạch giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực này hay không?

Cùng với việc đơn giản hóa thủ tục kê khai và nộp thuế, chúng tôi cũng đang tiến hành rà soát để giảm thời gian nộp bảo hiểm xã hội. Tới đây chúng tôi sẽ đưa ra các giải pháp tương tự thuế đảm bảo đến cuối năm 2014 sẽ giảm 1/3 số lần kê khai nộp bảo hiểm xã hội, cơ bản giảm 50% số giờ kê khai, nộp bảo hiểm xã hội.

Người dân đầu tư chứng khoán đang rất băn khoăn với quy định thuế chồng thuế của Bộ Tài chính. Lí do là khi doanh nghiệp kinh doanh có lãi, doanh nghiệp đã phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng khi nhận cổ tức lại phải chịu thuế thêm 5%. Trong khi đó, người gửi tiền vào ngân hàng thì không mất thuế. Bộ trưởng có cho rằng đó là thuế chồng thuế, là vô lý không?

Mỗi một sắc thuế có mục tiêu và yêu cầu khác nhau và quá trình cải cách thuế của chúng ta hiện nay là đã theo thông lệ quốc tế. Chúng tôi cho rằng cải cách thủ tục thuế đã đi đúng mục tiêu, theo đó quy định khi doanh nghiệp hoạt động có lãi thì phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ở đây là nghĩa vụ của doanh nghiệp.

Cụ thể từ 1/1/2014 thuế suất thuế phổ thông, thuế thu nhập doanh nghiệp của chúng ta còn 22% (trước đó là 25%) và đến năm 2016 theo lộ trình và thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông còn 20%. Những khoản lãi còn lại của doanh nghiệp không được chia cho cổ đông và để lại tái đầu tư thì Luật thuế thu nhập doanh nghiệp quy định là không phải nộp khoản thuế nào khác, còn trường hợp lãi được chia cho các cá nhân, cổ đông thì phải nộp thêm 5% trên cổ tức được nhận đây chính là thuế thu nhập cá nhân.

Xét về bản chất khoản thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn góp từ kinh doanh, không khác gì hoạt động kinh doanh khác như đầu tư tài sản cho thuê và cũng phải chịu thuế thu nhập cá nhân, đây cũng là thông lệ chung của nhiều nước.

Đối với lãi tiền gửi ngân hàng, hiện nay là không thu thuế thu nhập cá nhân để khuyến khích mọi người dân trong xã hội tiết kiệm chi tiêu, dành tiền gửi tiết kiệm, đây là nguồn lực to lớn phục vụ sự đầu tư phát triển của đất nước. Do vậy đây là khoản thu nhập nên không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.

• Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Nguyễn Hiền (ghi)