Năm 2014, lần đầu tiên Việt Nam đưa được hơn 100.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có thị trường lao động chất lượng cao như Nhật Bản đã tiếp nhận lao động Việt Nam với số lượng gia tăng.

Đây là triển vọng tiếp tục được dự báo sẽ duy trì trong năm 2015. Tuy nhiên, công tác xuất khẩu lao động trong thời gian tới vẫn còn nhiều thách thức.

Ông Tống Hải Nam - Phó cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) cho biết, trong năm 2015, Bộ vẫn tiếp tục đặt ra kế hoạch xuất khẩu được 100.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Ông Nam cho biết, Bộ đã chuẩn bị các tài liệu, giáo trình, chỉ đạo các doanh nghiệp tuyển chọn đúng người, đúng đối tượng, làm tốt công tác bồi dưỡng kiến thức cần thiết, làm sao đảm bảo để người lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài hiểu rõ mục đích đi làm việc ở nước ngoài phù hợp với nhu cầu bản thân.

Đồng thời trong quá trình người lao động làm việc ở nước ngoài, Bộ LĐTBXH sẽ kết hợp với cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước sở tại có biện pháp theo dõi, giám sát, quản lý người lao động, để xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh, làm giảm những rủi ro có thể xảy ra với người lao động.

Bên cạnh đó, phối hợp với cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài đẩy mạnh hơn nữa công tác phát triển thị trường ngoài nước thông qua việc mở rộng lĩnh vực, ngành nghề hoặc phát triển thị trường mới trong năm 2015 và những năm tiếp theo.

Xử phạt 100 triệu đồng với lao động xuất khẩu không chịu về nước

Về tình trạng lao động hết hạn hợp đồng không về nước, ở lại cư trú và làm việc bất hợp pháp tại nước ngoài, ông Nam cho hay, Bộ đã vận động, tuyên truyền những gia đình có người lao động sắp hết hạn hợp đồng không về nước đúng hạn, đồng thời để động viên con em họ đang làm việc ở nước ngoài về nước đúng hạn hợp đồng, Bộ LĐTBXH đã tuyên truyền cho những người chuẩn bị ra nước ngoài làm việc biết quyền và nghĩa vụ của họ, việc nếu vi phạm hợp đồng và ở lại cư trú, làm việc bất hợp pháp ở nước ngoài thì sẽ bị xử phạt như thế nào.

Ngoài ra, cơ quan chủ quan cũng đã báo cáo và trình Thủ tướng Chính phủ thực hiện riêng đối với thị trường Hàn Quốc thực hiện ký Quỹ 100 triệu đồng. Có nghĩa, tất cả lao động Việt Nam đi làm việc ở Hàn Quốc theo Chương trình EPS đều phải ký Quỹ 100 triệu đồng. Khi người lao động hoàn thành hợp đồng và về nước đúng hạn sẽ được nhận lại số tiền quỹ này.

Cùng với đó, Bộ LĐTBX đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định 95 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực xuất khẩu lao động. Trong đó, có chế tài xử phạt đối với người lao động vi phạm hợp đồng không về nước đúng hạn, mức tối đa xử phạt là 100 triệu đồng.

Trong năm 2015, Bộ LĐTBXH tiếp tục triển khai các giải pháp này, đồng thời tính đến các giải pháp như: Hạn chế tuyển chọn lao động ở những địa phương có tỷ lệ người lao động hết hạn hợp đồng không về nước, ở lại cư trú và làm việc bất hợp pháp ở nước ngoài cao hoặc là có những chế tài xử lý nghiêm hơn để làm sao hạn chế tối đa tình trạng lao động Việt Nam hết hạn hợp đồng không về nước mà làm việc bất hợp pháp ở nước ngoài.

Trong năm nay, Cục Quản lý Lao động ngoài nước tiếp tục triển khai 2 chương trình gồm: Đưa điều dưỡng, hộ lý Việt Nam đi học tập và làm việc tại Cộng hòa Liên bang Đức và Nhật Bản, tạo cơ hội cho các em tốt nghiệp các chuyên ngành điều dưỡng, hộ lý ra trường có cơ hội đi học tập và làm việc ở những nước có nền kinh tế, y tế phát triển hiện đại. Cục cũng đã triển khai Dự án hỗ trợ xuất khẩu lao động thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia về việc làm. Ở đây, có phần hỗ trợ đào tạo lao động kỹ thuật cao đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có những ngành nghề như: Hàn 3G, Hàn 6G, đốc công, điều dưỡng.

Đối với những thị trường được dự kiến sẽ đẩy mạnh triển khai đưa lao động kỹ thuật Hàn Quốc, hiện nay, bên cạnh Chương trình EPS, Hàn Quốc còn tiếp nhận lao động kỹ thuật cao, thông qua Chương trình visa E7 hoặc là Chương trình thẻ vàng.

Đối với thị trường Nhật Bản, Cục Quản lý Lao động ngoài nước cũng đưa lao động là kỹ sư trong ngành điện tử, sinh học sang và tìm cách để tiếp cận, mở rộng thị trường lao động kỹ thuật cao ở khu vực châu Âu.

Còn ở khu vực Trung Đông thì có thể nói hầu hết lao động trong ngành xây dựng đi làm việc ở Trung Đông đều là những lao động đã qua đào tạo.

Bích Diệp