Đời Sống 11/10/2014 07:31

Lao động phía sau cánh cửa nhà tù

Gần mười năm rồi tôi mới có dịp trở lại trại giam Xuân Nguyên (Hải Phòng), so sánh với những ghi nhận từ quá khứ, nơi này thực sự đã rất khác xưa.

Trung tá Nguyễn Văn Kiều - Đội trưởng Đội Giáo dục và Hồ sơ, sinh năm 1967, là người quê gốc Thái Bình. Anh cho biết rằng, mỗi người tù hiện nay 1 tháng được hưởng 17kg gạo, 8 lạng cá, 7 lạng thịt, 0,7 lít nước mắm, 17kg củi hoặc 15kg than, giá cả thị trường lên xuống thế nào thì cũng phải đáp ứng đủ. Phạm nhân mỗi tháng được gặp người nhà một lần, được gọi điện về cho người thân 1 lần không quá 5 phút; mỗi năm được phát 2 bộ quần áo dài và 2 bộ lót.

Mỗi năm có hàng ngàn người thụ án nhập trại và thông thường thì bộ phận của anh phải dùng tới 10 ngàn phong bì thư để gửi đi các nơi, chủ yếu là báo cáo hồ sơ phạm nhân.

Hiện cả trại có khoảng 50% án ma túy; người có tiền án ma túy cũng khá nhiều. Tù nhân gốc Hải Phòng chiếm một nửa và họ thường là những người trực tính, người làm nghề trông tù lâu năm vì thế cũng mắc bệnh nghề nghiệp: Nóng nảy, đôi khi hay nói trống không… Anh Kiều nói rằng, có thể ví nhà tù như một thùng thuốc súng. Quần áo xé ra buộc lại thành dây là phạm nhân có thể vượt tường được. Trại đã phải cấm sử dụng hòm vì 2 cái quai tháo ra mài nhọn là thành hung khí. Đến bữa cơm ai có nhu cầu dùng nước mắm, muối ăn thì phải ra khu vực riêng vì nếu có ý đồ xấu thì vị mặn có thể làm gỉ chấn song. Họ cũng có thể dội nước làm mủn tường, dùng chậu nhựa đập ra để cạo vách. Có người nuốt vàng giữ của, cứ ỉa ra, rửa sạch lại nuốt vào; có người giấu được tới 3 cái điện thoại trong kẽ hậu môn. Năm ngoái có đối tượng đào nhà giam riêng để trốn, thậm chí còn có vụ một nhóm đối tượng dùng dao, dùi tự tạo và dao lam để khống chế cán bộ, đòi yêu sách... Tuy nhiên, khoảng cách giữa cán bộ và phạm nhân khá gần gũi, tình cảm con người với nhau còn nhiều.

Trung tá Nguyễn Văn Kiều cho rằng, nếu người tù mà không lao động thì sẽ “nhàn cư sinh bất thiện”. Việc lao động hiện nay của phạm nhân phần lớn là việc thủ công, mưa không đến mặt nắng không đến đầu, tuần làm việc 5 ngày theo giờ nhà nước, xem ra còn nhàn hơn dân. Hiện tại thông tư 12 đã có hiệu lực từ quý I năm 2014, với sản phẩm do phạm nhân làm ra, trại sẽ phân chia cho người phạm nhân trực tiếp tham gia lao động tùy theo năng suất và hạnh kiểm. Chẳng hạn như quý I làm tốt thì được 15.000 đồng, khá 13.000 đồng, trung bình 12.000 đồng. Quý II được khá hơn. Ngoài ra làm tốt thì còn được thưởng thêm. Khi nào ra tù sẽ trả, khoản tiền này được coi là để hỗ trợ người đã hoàn thành án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng.

Phó giám thị Hà Đình Thiêm cho hay, luật thi hành án hình sự yêu cầu phạm nhân phải lao động cải tạo. Trong quá trình này người phạm tội cũng được hướng nghiệp và dạy nghề. Thành quả lao động cũng được hưởng qua thông tư 12, mỗi ngày làm 8 tiếng, mỗi tuần không quá 40 tiếng. Ở đây có người có 8 tiền án tiền sự, thời gian ở trong tù nhiều hơn ở ngoài xã hội; cả trại có gần 400 án chung thân, có trên 500 người liên quan tới ma túy, nên để tổ chức cho từng ấy con người làm việc và thấu hiểu bản chất của lao động là không dễ dàng gì.

Gần 10 năm trước, khi đến nơi này, thiếu tướng Phạm Đức Chấn - Cục trưởng V26 BCA, đã nói với tôi: “Phạm nhân số đông là siêng ăn nhác làm, từ đó sinh ra phạm tội. Họ phải hiểu được chân giá trị của lao động. Họ cần phải hiểu mồ hôi của mọi người trong xã hội và của chính bản thân mình”.

(Còn nữa)

 
 
 
 Khám xét người phạm nhân trước khi nhập trại.
 
Trang, người Hải Phòng, mới ngoài 20 tuổi, làm việc rất chăm chỉ. Không bao lâu nữa sẽ được trả tự do, trò chuyện với chúng tôi, em nói rằng mình mong đợi từng ngày. 
 Hiện có 3 công việc tương đối phổ biến tại trại Xuân Nguyên: May mặc, làm chiếu trúc và xây dựng các công trình trong trại. Việc xây dựng chỉ có một số lượng nhỏ phạm nhân thực hiện. 
 

Trại Xuân Nguyên 

(tính đến 24.9.2014):

- Tổng số phạm nhân: 3.243 (nam 2.619 người) hiện đang lao động trong các ngành nghề như sau: May mặc: 183; dán giấy: 829; điện tử: 220; chiếu tre: 170; gắn hạt: 250; trồng rau xanh: 35; sản xuất gạch: 90; xây dựng, nấu ăn, dọn vệ sinh: 556; ốm yếu: 690.

- Chế độ lao động học nghề của phạm nhân thực hiện theo thông tư 12 của BCA, BTC, BQP: Ngày làm việc 8h, 1 tuần không quá 40 giờ.

- Năm 2011 mở lớp dạy nghề cho 60 phạm nhân. Cấp chứng chỉ nghề điện dân dụng và điện công nghiệp. Hiện đang phối hợp với Trung tâm nghề xây dựng Hải Phòng mở lớp nghề nề hoàn thiện cho 34 phạm nhân. Các ngành nghề hiện tại phạm nhân đang lao động chủ yếu là theo hình thức truyền nghề.

(Nguồn: Đội trưởng KH-HN-DN&XD 

trại Xuân Nguyên, 
trung tá Đào Anh Kiên cung cấp)

 

Theo Lao động 

Chuyên mục: Đời Sống

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *