Giá trị tâm linh

Bưởi Luận Văn có nguồn gốc tại làng Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Giống bưởi này nổi tiếng vì là sản vật tiến vua, đặc biệt là thời hậu Lê. Quả bưởi Luận Văn khi nhỏ có màu xanh, nhưng khi chín chuyển dần sang màu đỏ gấc, vỏ quả, cùi quả, vỏ múi, có màu đỏ rất đẹp mắt, múi bưởi đỏ hồng, mọng nước, ngọt, hương thơm đặc trưng. 


Ngoài giá trị thuần túy là loại "trái cây ngon", điều khiến người dân thích sử dụng loại bưởi này để thờ cúng trong dịp Tết âm lịch còn vì quả bưởi đỏ Luận Văn được xem là một biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. 

Nếu được lau sạch bằng rượu, quả bưởi có thể tươi đẹp cả tháng trời, rất thích hợp cho việc thờ cúng trong dịp Tết, cùng với các sản phẩm khác như quả bòng, phật thủ... Nhiều người cũng thích sử dụng bưởi Luận Văn để làm quà biếu vì tuy giá trị vật chất không lớn nhưng giá trị văn hóa và tâm linh là rất ý nghĩa.

Quý giá là vậy nhưng bưởi Luận Văn chỉ duy trì được những đặc tính quý hiếm khi được trồng tại một số xã thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Trong nhiều năm qua, bưởi Luận Văn thường chỉ được tiêu thụ tại Thanh Hóa, ít khi có dịp vươn ra thị trường các tỉnh thành khác. Nói theo ngôn ngữ thời thượng là đặc sản này chưa được thương mại hóa, trong bối cảnh các dòng bưởi khác như: Năm Roi, Phúc Trạch, Diễn, Đoan Hùng...


Tuy nhiên, cùng với sự hồi sinh cho giống bưởi quý tiến vua tại vùng đất Thọ Xuân, ngày càng có nhiều người trên khắp mọi miền đất nước đã biết đến dòng bưởi này bởi hương vị, màu sắc đặc trưng và nét văn hoá tâm linh riêng có của vùng đất trồng nơi đây. 

Tết này, bưởi Luận Văn cũng đã chính thức trở thành sản vật quê hương Thọ Xuân, có mặt trên nhiều thị trường với mức giá khoảng 100-150 ngàn/quả. Đặc biệt, những cặp bưởi đẹp có thể được bán với giá 500-600 ngàn đồng. 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện chỉ có một số lượng khá ít bưởi Luận Văn được đưa về Hà Nội, nhưng cũng là một nét mới mang đậm sắc màu trong mâm ngũ quả của ngày Tết Giáp Ngọ năm nay, nhất là đối với những người sành sõi về bưởi và am hiểu "thuyết ngũ hành, âm dương".

Bảo tồn và phát triển giống bưởi quý

Thời gian gần đây, để bảo tồn và phát triển bưởi Luận Văn, các ngành chức năng của tỉnh Thanh Hóa đã có những hoạt động khá tích cực. Chẳng hạn, gần đây Trung tâm Nuôi cấy mô Thanh Hóa đã tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng thâm canh, phòng chống tái nhiễm bệnh cho bưởi Luận Văn cho các hộ trồng bưởi tại một số xã của huyện Thọ Xuân.



Theo cơ quan này, với việc tiếp thu những kỹ thuật mới kết hợp với kinh nghiệm trồng bưởi qua nhiều năm và với chính sách hỗ trợ hiệu quả của huyện và tỉnh, sẽ khuyến khích các hộ trồng bưởi mở rộng diện tích và là tiền đề quan trọng để huyện Thọ Xuân hình thành một số vùng chuyên canh cây ăn quả đặc sản, trong đó có bưởi Luận Văn.

Bên cạnh đó, dòng bưởi này cũng đang được xây dựng chỉ dẫn địa lý “Luận Văn”, qua đó "chính thức hóa" dòng bưởi này về mặt thương mại. Theo các chuyên gia về trồng trọt, vấn đề hiện nay là phải bảo vệ, bảo hộ danh tiếng của bưởi Luận Văn và địa danh nơi trồng, một yếu tố rất quan trọng để trong tương lai phát triển dòng bưởi này một cách căn cơ.


Đầu năm 2011, một nhóm nghiên cứu về bưởi Luận Văn thậm chí đã tổ chức hội nghị thử nếm bưởi Luận Văn tại xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân – Thanh Hóa. Trong hội nghị, ngoài việc thử nếm và cùng đánh giá chất lượng cảm quan 14 mẫu bưởi được lấy tại các điểm khác nhau, các đại biểu còn chia sẻ ý kiến của mình về thực trạng trồng bưởi tại địa phương, các ý kiến xung quanh việc xây dựng thương hiệu và thương mại cho sản phẩm sau này.

Theo một chuyên gia, vì bưởi Luận Văn có một lợi thế rất lớn là chín vào đúng dịp Tết cổ truyền, lại có màu đỏ đẹp mà không giống bưởi nào có được và rất thơm nên trong tương lai đây sẽ là một lợi thế cạnh tranh rất lớn, đặc biệt trên góc độ giá trị tâm linh.