Theo nhận định của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (Vasep), căng thẳng trên biển Đông dường như chưa tác động tới thương mại thủy sản giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Thậm chí Vasep còn cho rằng, năm 2014 có thể sẽ tiếp tục là một năm “thu hoạch” của Việt Nam trong xuất khẩu thủy sản sang thị trường này nếu như Trung Quốc không có bất cứ động thái “tiêu cực” nào, đặc biệt là đối với mặt hàng tôm bởi Trung Quốc là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của Hội chứng tôm chết sớm (EMS) khiến sản lượng tôm nuôi của nước này giảm mạnh. 

Đại diện một số doanh nghiệp thủy sản trong ngành cũng thừa nhận, Trung Quốc là thị trường dễ mua, mua nhanh và không đòi hỏi chất lượng cao. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này lại dễ bị lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc vốn không nhiều rủi ro và không ổn định. Trước tình hình biển Đông, doanh nghiệp 2 nước đều e dè hơn. Và nếu tình hình xấu đi thì các doanhnghiệp này sẽ bị ảnh hưởng nhiều do chưa mở rộng được sang các thị trường khác.

Vasep cho biết, mặc dù hàng nông thủy sản của Việt Nam đã có mặt tại hơn 100 nước và khu vực song thực tế nhiều năm nay, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu hàng nông, thủy sản lớn của Việt Nam.

Trong bối cảnh bất ổn hiện nay, thì đây có thể là "mối nguy" nếu Trung Quốc áp dụng bất kỳ các biện pháp tiêu cực nào đến các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam.

Trong các mặt hàng nông lâm thủy sản, thuỷ sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Trung Quốc và trong mấy năm gần đây, thị truờng này đuợc xem là một thị truờng tiêu thụ tiềm năng đối với hàng thuỷ sản Việt Nam.

Theo thống kê của Trung tâm thương mại thế giới (ITC), Trung Quốc (gồm cả Hồng Kông) là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ 4 trên thế giới. Năm 2013, giá trị nhập khẩu thủy sản của thị trường này đạt 11,28 tỷ USD. EU nhập khẩu  trên 60,91 tỷ USD, Mỹ (19,45 tỷ USD) và Nhật Bản (18,18 tỷ USD).

Nhiều năm qua, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc khá thuận lợi nhờ sự gần gũi về mặt địa lý. Nhờ kinh tế Trung Quốc phát triển nhanh, mức sống người dân tăng lên đã góp phần đẩy mạnh tiêu thụ thủy sản của nước này.

Cụ thể, 5 năm qua, tăng trưởng trong nhập khẩu thủy sản vào Trung Quốc đạt trên hai con số, trong đó, nhập khẩu năm 2013 tăng 10,9% so với năm 2012.

Với dân số trên 1,3 tỷ người, GDP năm 2013 đạt 9.300 tỷ USD dự kiến sẽ vượt 10 nghìn tỷ USD vào năm nay, tiêu thụ thủy sản bình quân đạt 15kg/người, Trung Quốc là điểm đến hấp dẫn cho nhiều nước sản xuất thủy sản trên thế giới.

Vasep cho biết, tận dụng các ưu đãi trong thương mại mậu biên giữa hai nước, nhiều công ty thủy sản của Việt Nam đã và đang khai thác hiệu quả thị trường này.

Năm 2013, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn thứ ba của Việt Nam sau Mỹ, EU và Nhật Bản. Xuất khẩu sang Trung Quốc năm vừa qua đạt trên 572,7 triệu USD, tăng 36,6% so với năm 2012. Đây cũng là thị trường có sức tăng trưởng cao nhất trong nhóm 5 thị trường xuất khẩu.

Về triển vọng xuất khẩu tôm, theo Vasep, tôm chiếm phần lớn trong xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc. Năm 2013, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc đạt 381,1 triệu USD, chiếm 67% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường này.

 

Phương Dung