Năm 2022 vượt trội nhờ giá cước vận tải đường biển ở mức cao

Mặc dù sản lượng hàng hóa vận chuyển quốc tế của Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng kép là 9,9% trong giai đoạn 2017-2021, thấp hơn so với mức tăng trưởng 16,1% của sản lượng hàng hóa vận chuyển nội địa, vận chuyển quốc tế vẫn chiếm phần lớn trong tổng sản lượng hàng hóa vận chuyển của Việt Nam với tỷ trọng 52,9% trong 10 tháng năm 2022.

Vận chuyển quốc tế cũng là mảng mang lại doanh thu và lợi nhuận cao nhất cho các hãng vận chuyển nhờ cự ly vận chuyển cao hơn nhiều so với vận chuyển nội địa. Nhờ được Chính phủ bảo hộ, thị phần sản lượng hàng hóa của các hãng nội địa trong mảng vận tải nội địa luôn ổn định ở mức 80% qua các năm. Tuy nhiên, ở mảng vận chuyển quốc tế, tỷ trọng hãng tàu nội địa giảm dần qua từng năm và chỉ chiếm khoảng 5% trong 10 tháng đầu năm. Thị trường vận tải biển quốc tế Việt Nam được thống lĩnh bởi các hãng vận tải biển quốc tế nhờ quy mô đội tàu lớn với các tàu cỡ lớn giúp giảm thiểu chi phí vận chuyển và tăng khả năng cạnh tranh.

Trong 9 tháng năm nay, doanh thu của các doanh nghiệp vận tải biển niêm yết tăng 73,7% so với cùng kỳ chủ yếu nhờ giá cước vận tải đường biển cao mà các công ty ký kết từ đầu năm 2022. Biên lợi nhuận gộp cũng cải thiện 13 điểm phần trăm so với cùng kỳ do quy mô gia tăng. Nhờ đó, lợi nhuận ròng của các công ty vận tải biển niêm yết tăng 70,8% so với cùng kỳ. Điển hình có Công ty Cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An (mã chứng khoán: HAH) ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng mạnh nhất 171,8% so với cùng kỳ nhờ mở rộng đội tàu mạnh mẽ trong năm 2022.

Trong 9 tháng năm 2022, doanh thu của các doanh nghiệp vận tải biển niêm yết tăng 73,7% so với cùng kỳ .

Triển vọng ngành vận tải biển yếu đi do cung vượt cầu

Trên thị trường quốc tế, sau một thời gian tăng trưởng chóng mặt, giá cước vận tải đường biển bất ngờ sụt giảm, trong đó chỉ số container thế giới (đại diện cho giá cước vận tải container) đã giảm 67% so với mức đỉnh và chỉ số BDI (đại diện cho giá vận chuyển nguyên liệu thô) đã giảm 71% từ mức đỉnh.

Đây là kết quả của việc nhu cầu vận tải hàng hoá toàn cầu suy yếu trong khi thị trường lo ngại nguồn cung tăng lên trong thời gian tới. Theo Alphaliner, số lượng đơn đóng tàu mới mới tiếp tục tăng, đưa lượng đơn đặt hàng hiện tại đạt 27,9% tổng công suất thị trường – mức cao nhất kể từ năm 2012.

Đội tàu toàn cầu có thể tăng 4,4%/8,2% so với cùng kỳ trong giai đoạn 2022-2023 do đơn hàng mới sẽ được giao, trong khi sản lượng hàng hóa thông qua toàn cầu có thể chỉ tăng 0,9%/2,7% giai đoạn 2022-2023 do suy thoái kinh tế toàn cầu.

Hiện tượng dư cung sẽ gây áp lực lớn lên giá cước vận tải biển trong thời gian tới. Kết quả kinh doanh của hãng tàu có độ trễ nhất định với biến động của giá cước vận tải biển do các hợp đồng thuê tàu định hạn thường được ký từ 6-12 tháng. Do đó, tác động của việc giảm giá cước vận tải biển sẽ sẽ bắt đầu phản ánh vào kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải biển trong giai đoạn 2023-2024 tới.

Tuy nhiên, theo công ty chứng khoán VnDirect vẫn nhận thấy một số yếu tố tích cực có thể phần nào giảm bớt tác động tiêu cực từ việc giảm giá cước. Thứ nhất, Trung Quốc trên đà mở cửa trở lại, điều này sẽ thúc đẩy hoạt động thương mại và tiêu dùng toàn cầu. Ngoài ra giá dầu Brent trung bình được dự báo sẽ duy trì quanh mức 90 USD/thùng vào năm 2023, điều này sẽ giúp giảm chi phí nhiên liệu cho các công ty vận tải biển.

Ninh An