Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2018 đang diễn ra tại Hà Nội sáng nay (4/7), Nhóm công tác ô tô tiếp tục đưa ra nhiều đề nghị thay đổi chính sách ô tô nhập khẩu, đồng thời yêu cầu tạm ngưng thi hành Nghị định 116 và Thông tư 03. Những ý kiến này đã và đang được các doanh nghiệp đưa ra kể từ đầu năm 2018 nhưng chưa được xem xét.

Đồng loạt doanh nghiệp Mỹ, Nhật và EU kiến nghị Chính phủ thay đổi chính sách nhập ô tô để thị trường vận động tự do.

Nhóm công tác ô tô xe máy của VBF tập hợp gồm các doanh nghiệp ô tô Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, cho hay, những thay đổi chính sách nhập khẩu ô tô từ Nghị định 116 của Chính phủ và Thông tư 03 của Bộ GTVT đang gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo yếu tố rào cản, phi thị trường.

Để giải quyết tình trạng tắc nghẽn lưu trữ, và tình hình tài chính khó khăn của các nhà nhập khẩu và đại lý nhằm tránh các phát sinh về chi phí xã hội và tài chính, Nhóm công tác ô tô xe máy đề nghị cho tất cả các xe CBU đã cập cảng Việt Nam từ ngày 01/01/2018 đến ngày 30/06/2018 được coi là “trên đường” và được miễn không áp dụng các quy định trong Nghị định 116 và Thông tư 03.

Nhóm doanh nghiệp này lập luận: Chính phủ của mỗi quốc gia tiến hành thử nghiệm và cấp chứng nhận theo tiêu chuẩn của quốc gia đó chỉ áp dụng cho các xe ô tô tiêu thụ trong nước, các xe ô tô sản xuất để xuất khẩu không thuộc đối tượng này.

"Các xe ô tô xuất khẩu được sản xuất với mục tiêu đáp ứng mong đợi của khách hàng và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể của từng quốc gia nhập khẩu. Do đó, sẽ luôn có sự khác biệt nhất định giữa thông số kỹ thuật của xe xuất khẩu và xe tiêu thụ trong nước", các doanh nghiệp ô tô Nhật Bản cho biết.

Thậm chí, Chính phủ một số nước đã ban hành chứng chỉ VTA như là một nỗ lực để duy trì lợi ích xuất khẩu quốc gia, tuy nhiên một số nước thì không thể ban hành chứng chỉ VTA tương tự như vậy.

Thêm nữa, tính hồi tố của Thông tư 03 hướng dẫn việc thực hiện Nghị định 116 đã ảnh hưởng cả đến doanh nghiệp FDI và các công ty sản xuất xe của Việt nam, khiến họ không có đủ thời gian để kịp chuẩn bị. Sản lượng và lô hàng đã ký kết trong 6 tháng đầu năm bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

"Chúng tôi đề nghị Chính phủ cân nhắc việc xóa bỏ yêu cầu về chứng chỉ VTA đối với xe CBU", Nhóm công tác ô tô cho biết.

Theo nhóm các doanh nghiệp ô tô nước ngoài, các doanh nghiệp ô tô hiện nay không thể tuân thủ được quy định này do gánh nặng của việc cùng một kiểu loại xe nhập khẩu mà vẫn bị thử nghiệm lại nhiều lần về khí thải và an toàn theo từng lô hàng nhập khẩu.

"Quy định này không hề có ý nghĩa về mặt quản lý chất lượng, trong khi lại làm lãng phí thêm thời gian và làm tăng chi phí. Theo thống kê hiện tại của chúng tôi, trong tháng 3 năm 2018, đã có 1 lô hàng được nhập tại cảng TPHCM và cảng Hải Phòng, thì thời gian cho việc thử nghiệm khí thải và an toàn đã kéo dài tới 3 tuần", nhóm công tác khẳng định.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Euro Cham), từ ngày đầu năm đến ngày 1/4 không có xe nào có nguồn gốc từ châu Âu được nhập về Việt Nam.

EuroCham lo ngại rằng Nghị định 116 và Thông tư 03, có yêu cầu về thử nghiệm với từng lô xe nhập khẩu trái ngược hoàn toàn với cam kết giữa EU và Việt Nam trong Cam kết tự do thương mại Việt Nam – Châu Âu (EVFTA) về việc chấp nhận chứng nhận ECE đối với xe nhập khẩu, phụ tùng và linh kiện mà không cần phải kiểm tra hay kiểm tra lại.

Nhóm công tác khẳng định: "Việc thiếu nguồn cung xe từ đầu năm 2018 đến nay đang xảy ra tình trạng bất ổn cho không chỉ xe CBU (nhập khẩu nguyên chiếc) mà còn cả việc kinh doanh xe CKD (nhập khẩu linh kiện về lắp ráp) nữa, điều đó cũng dẫn đến việc khách hàng phải chờ lâu hơn để có xe".

"EuroCham khẩn thiết đề nghị Bộ giao thông vận tải và Cục đăng kiểm Việt Nam cần bổ sung quy định chỉ thử nghiệm khí thải và an toàn cho lô hàng đầu tiên, và chấp nhận báo cáo thử nghiệm cho các lô hàng tiếp theo như quy định của năm ngoái, mà không cần thử nghiệm lại", nhóm DN châu Âu kiến nghị

Còn Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham) cho rằng: Nghị định 116/2017/NĐ-CP đang thể hiện sự cản trở xuất khẩu ô tô của Hoa Kỳ vào Việt Nam. .

AmCham khẳng định: Nghị định 116 đang tạo ra những rào cản kỹ thuật không mong muốn đối với các công ty của chúng tôi hoạt động trong lĩnh vực này. Các quy định mới tại Nghị định này thể hiện một sự chuyển biến quan trọng trong chính sách của Việt Nam đối với ô tô nhập khẩu. Chúng tôi đề nghị Chính phủ tạm hoãn thi hành Nghị định này trong thời hạn 18 tháng.

"Các công ty của chúng tôi rất mong muốn được trao đổi với Chính phủ nhằm tìm ra giải pháp sửa đổi Nghị định số 116", AmCham khẳng định.

Nguyễn Tuyền