Hạ tầng không phải là vấn đề

Ông Lê Hải Trà, Ủy viên HĐQT, Phó tổng giám đốc thường trực Sở GDCK TP. HCM (HOSE) cho biết, quy chế, quy trình nghiệp vụ triển khai ETF đã cơ bản hoàn tất, các hạng mục hạ tầng kỹ thuật liên quan đang được HOSE hoàn chỉnh những khâu cuối cùng. Việc hoàn tất hệ thống hạ tầng hiện không gặp vướng mắc gì. Quỹ ETF xuất hiện sớm hay muộn tùy thuộc vào các công ty quản lý quỹ, chứ không do ý chí của cơ quan quản lý, tổ chức thị trường.

Về phía Sở GDCK Hà Nội (HNX), ông Nguyễn Anh Phong, Phó tổng giám đốc HNX cho hay, HNX đã khởi động xây dựng hệ thống hạ tầng giao dịch thứ cấp chứng chỉ quỹ ETF từ đầu quý II/2013. Bên cạnh khẩn trương hoàn tất xây dựng quy trình nghiệp vụ hướng dẫn niêm yết, hủy niêm yết và giao dịch chứng chỉ quỹ ETF, quy chế giám sát hoạt động của các tổ chức tạo lập thị trường, HNX đang tập trung hoàn chỉnh hệ thống tính toán và công bố thông tin về giá trị tài sản ròng tham chiếu trên một chứng chỉ quỹ ETF.

“Các công đoạn xây dựng hệ thống và quy trình vận hành, giám sát nội bộ phục vụ cho triển khai quỹ ETF đang được HNX hoàn tất ở giai đoạn cuối. Với tiến độ như hiện tại, dự kiến hệ thống sẽ vận hành vào đầu năm tới, đáp ứng nhu cầu triển khai quỹ ETF”, ông Phong nói.

Việt Nam cần sớm có bộ chỉ số đại diện cho toàn bộ TTCK

Lãnh đạo Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) chia sẻ, hệ thống quy trình, quy chế phục vụ cho triển khai quỹ ETF đã được VSD hoàn tất và trình Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) xem xét quyết định. VSD đang gấp rút hoàn thiện hệ thống kỹ thuật phục vụ cho hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu lấy các lô chứng chỉ quỹ ETF và ngược lại; hoàn thiện hệ thống đăng ký, lưu ký, phân bổ chứng chỉ quỹ ETF; giám sát hoạt động vay, cho vay chứng khoán cơ cấu, chứng chỉ quỹ ETF của thành viên lập quỹ trên hệ thống của VSD… Dự kiến, đầu năm tới, hệ thống sẽ được đưa vào vận hành, đáp ứng yêu cầu triển khai quỹ ETF của thị trường.

Theo lãnh đạo UBCK, kết quả tổng hợp triển khai hệ thống hạ tầng do các Sở GDCK và VSD tiến hành đến thời điểm này cho thấy, hiện không còn các vướng mắc kỹ thuật khó xử lý. Do vậy, quỹ ETF nội địa đầu tiên xuất hiện sớm hay muộn là tùy thuộc vào các công ty quản lỹ quỹ, CTCK.

Hai cái khó

Tìm hiểu của ĐTCK tại các công ty quản lý quỹ cho thấy, mức độ quan tâm của các công ty vẫn chủ yếu dừng lại ở nghiên cứu phương án lập quỹ tối ưu, thăm dò nhu cầu của khách hàng, chứ chưa có kế hoạch cụ thể về việc lập hồ sơ thành lập quỹ gửi UBCK phê duyệt.

“Quỹ ETF là câu chuyện của năm tới, vì hiện tại còn khá nhiều điểm chưa thuận lợi cho sự xuất hiện của loại hình quỹ này”, lãnh đạo một công ty quản lý quỹ nói và cho rằng, nhanh nhất thì năm 2014, Việt Nam mới có quỹ ETF nội địa đầu tiên.

Khó khăn đầu tiên là tín hiệu phục hồi của TTCK chưa rõ nét, thanh khoản chưa được cải thiện. Trong khi danh mục đầu tư của hai quỹ ETF ngoại đang đầu tư vào TTCK Việt Nam, đầu tư vào chỉ số được xây dựng từ các mã chứng khoán tiêu biểu, thanh khoản tốt nhất trên cả HOSE và HNX, thì các công ty quản lý quỹ chỉ được lập quỹ ETF dựa trên chỉ số do HOSE và HNX cung cấp, hiện tại là VN30 và HNX30.

Một khi thanh khoản của thị trường, trong đó có các cổ phiếu trong VN30 và HNX30 vẫn thấp như hiện tại, thì sức hấp dẫn của quỹ ETF nội là khá hạn chế.

Do đó, Việt Nam cần sớm có bộ chỉ số đại diện cho toàn bộ TTCK, trong đó bao gồm các cổ phiếu tiêu biểu trên nhiều khía cạnh, nhất là có tính thanh khoản cao.

Việc các công ty quản lý quỹ đang phải dồn sức cho cuộc đua lập các quỹ chuyên đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu, hoặc các quỹ hỗn hợp hai loại tài sản này, cũng là lý do khiến họ chưa thúc đẩy việc hình thành quỹ ETF. Đặc biệt, Việt Nam chưa cho phép áp dụng cơ chế bán khi không sở hữu chứng khoán, chưa có các sản phẩm giúp quỹ giảm được sai số khi đầu tư theo chỉ số, trong khi quỹ ETF nước ngoài được áp dụng các cơ chế này.  

Theo Hữu Hòe
ĐTCK