TPHCM lên kế hoạch thí điểm cho thuê căn hộ tại một số chung cư, cao ốc ở quận 11 (Ảnh: Đại Việt).

Vẫn "mơ hồ" việc thu thuế cho thuê căn hộ

Theo kế hoạch chống thất thu ngân sách của TPHCM, chủ căn hộ cho thuê tại 5 chung cư ở quận 11, gồm: RES 11, Khu nhà ở thương mại Thuận Việt, Cao ốc Bảo Gia, Chung cư The EverRich, chung cư 70 Lữ Gia, Cao ốc Khải Hoàn, sẽ được thí điểm thu thuế. Cá nhân, tổ chức cho thuê nhà ở, căn hộ, mặt bằng kinh doanh và những người trực tiếp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong khu vực chung cư sẽ phải đóng thuế.

Res 11 - một trong những chung cư sẽ được thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ (Ảnh: Phạm Nguyễn).

Chị Huỳnh Thị Thảo (ngụ quận 11) cho biết, gia đình có căn hộ 2 phòng ngủ rộng 70m2, đầy đủ nội thất tại chung cư RES 11, đang chào khách thuê giá 15 triệu đồng/tháng. 

"Chúng tôi nghe nói việc thí điểm thu thuế với người cho thuê căn hộ, tuy nhiên chưa có hướng dẫn cụ thể từ cơ quan chức năng. Cho thuê 15 triệu đồng/tháng nhưng trong hợp đồng chúng tôi thỏa thuận ghi giá 5 triệu đồng, cơ quan chức năng dựa vào đâu để thu?" - chị Thảo thắc mắc.

Chị Thảo tiếp tục đặt câu hỏi: Thực tế có chủ hộ cho người thân, bạn bè ở nhờ trong nhà mình, mỗi tháng thu một khoản tiền mặt nhất định. Cơ quan chức năng xác định các khoản thuế dựa vào đâu, có gì để chứng minh các giao dịch dân sự này? 

Người cho thuê căn hộ vẫn đang "mơ hồ" về việc thí điểm thu thuế (Ảnh: Đại Việt).

Có căn hộ chung cư ở quận 11 đang cho khách thuê với giá 12 triệu đồng/tháng, nên anh Phạm Minh Dũng bảo rất quan tâm đến thông tin thu thuế với người cho thuê căn hộ. "Tuy vậy, mọi thứ vẫn đang mơ hồ, tôi chưa biết cụ thể như thế nào" - anh Dũng nói.

Theo vị đại diện ban quản trị một chung cư ở quận 11, ban quản trị sẽ có nhiệm vụ cung cấp danh sách các hộ cho thuê, hộ trực tiếp kinh doanh trong chung cư tới các cơ quan quản lý Nhà nước.

"Việc lập danh sách này không khó, tuy nhiên để xác định đúng khoản thuế người dân phải đóng cũng không dễ" - đại diện ban quản trị chung cư chia sẻ góc nhìn.

Cục trưởng Cục Thuế TPHCM nói gì?

Trao đổi với PV Dân trí, ông Lê Duy Minh - Cục trưởng Cục Thuế TPHCM - cho biết, cơ quan này đang xây dựng kế hoạch chi tiết việc thí điểm thu thuế đối với người cho thuê căn hộ, dự kiến trong tháng 5/2021 sẽ hoàn thành.

Khu nhà ở thương mại Thuận Việt trên đường Lý Thường Kiệt cũng thuộc diện thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ, cơ sở kinh doanh (Ảnh: Đại Việt).

Theo ông Minh, việc thí điểm này góp phần nâng cao ý thức chung của người dân. Cơ quan chức năng muốn người dân hiểu rằng việc cho thuê nhà đang được giám sát chặt chẽ, không "thả lỏng" như trước đây.

"Chúng tôi vừa thực hiện, vừa vận động các chung cư, cao ốc có hoạt động cho thuê chủ động rà soát trước. Thực tế có thể xảy ra trường hợp khai báo giá thuê không đúng, "lách luật" bằng việc cho người thân, anh chị em ở nhờ. Với trường hợp này, cơ quan thuế phải đấu tranh xem các mối quan hệ này có phải thật hay không" - ông Minh nói.

Theo ông Minh, người cho thuê là đối tượng chịu thuế chứ không phải người đi thuê. Chính vì vậy, trách nhiệm của người đi thuê là phải đàm phán hợp đồng với giá cả, ràng buộc cụ thể để tránh việc có thể bị đuổi ra khỏi nhà. Do đó, người đi thuê cần làm hợp đồng chặt chẽ để tránh các thiệt hại có thể xảy ra. Đây chính là căn cứ để xác định thuế. 

Lữ Gia Plaza (70 Lữ Gia, quận 11) là một trong những chung cư thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ (Ảnh: Phạm Nguyễn).

Cục trưởng Cục thuế TPHCM cho biết, trường hợp người thuê căn hộ là chuyên gia nước ngoài thì tiền thuê sẽ được khấu trừ lại vào thuế thu nhập cá nhân của người này. Khách thuê là chuyên gia sẽ cần giấy tờ để chứng minh những khoản tiền chi. Do đó, khó có việc "bắt tay" giữa người cho thuê và chuyên gia để "né" thuế.

Ông Minh chia sẻ thêm, nếu chủ nhà chỉ có 1 căn hộ duy nhất và doanh thu 1 năm dưới 100 triệu đồng sẽ không phải kê khai nộp thuế. Tuy nhiên, nếu có 2 - 3, hoặc nhiều căn hộ cho thuê thì tổng doanh thu một năm sẽ hơn 100 triệu đồng, bắt buộc phải đóng thuế.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, người cho thuê 2 - 3 căn hộ vẫn có thể khai rằng, tổng doanh thu 1 năm của họ là dưới 100 triệu đồng để "né thuế".

Cao ốc Khải Hoàn, quận 11 (Ảnh: Phạm Nguyễn).

Ví dụ, một chủ nhà có 2 căn hộ cho thuê, mỗi căn cho thuê với giá 10 triệu đồng/tháng nhưng hợp đồng chỉ thể hiện chỉ 3 triệu đồng/tháng (36 triệu đồng/năm) và giao dịch bằng tiền mặt. Như vậy, doanh thu thực tế 1 năm của 2 căn hộ này là 240 triệu đồng, nhưng trên hợp đồng chỉ là 72 triệu đồng (chưa đến mức phải đóng thuế).

Câu hỏi đặt ra là: Ngành thuế sẽ giải quyết trường hợp nói trên ra sao?

Theo ông Minh, với trường hợp này, cơ quan chức năng phải tính toán đến mặt bằng chung cho thuê, tính hợp lý của khai báo. Dù trên hợp đồng cho thuê là 3 triệu đồng/tháng nhưng giá trị căn nhà là bao nhiêu? Phí quản lý chung cư là bao nhiêu? Từ đó đánh giá giá thuê phù hợp với thực tế hay chưa, cơ quan thuế sẽ thực hiện đấu tranh "chống chuyển giá" để thu ngân sách.

Ông Minh thừa nhận, để tất cả mọi thứ đều rõ ràng là điều rất khó, nhưng khi các lực lượng đồng lòng thì việc thu thuế này hoàn toàn có thể làm được.

Việc thu thuế sẽ trở nên thuận lợi hơn nếu người dân tự nâng cao ý thức và không sử dụng tiền mặt trong thanh toán (Ảnh: Phạm Nguyễn).

Theo ông Minh, người thuê căn hộ giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng, không dùng tiền mặt, việc quản lý thuế sẽ thuận lợi hơn. Cục thuế thành phố mong muốn các ngành chức năng địa phương phối hợp chặt chẽ trong giám sát, quản lý thì việc thu ngân sách sẽ hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Đại Việt - Phạm Nguyễn